Gestolen leven Winnaar Pulitzer Prize 2013

Wat een mooi boek. Als impuls gekocht en verder totaal niet mee bekend, maar het bleek een van zo'n verborgen pareltjes te zijn. Het type boek waardoor je op momenten dat je niet kunt lezen, je verheugd wanneer je wel weer de kans krijgt.

Het verhaal is bijzonder, kleurrijk en gaat als een kalydoscoop door de vreemde wereld van Noord Korea alsof het Wonderland van Alice is. De personages zijn stuk voor stuk eigenaardig en intrigerend, daar ze net als het hele boek iets mysterieus over zich hebben.

Ondanks dat het soms heftig van inhoud is, ver van onze bekende wereld af staat en zelfs emotioneel kan aandoen, leest het makkelijk weg.

Heerlijke ervaring, waarschijnlijk des te meer als je nog niet bekend bent met dat bijzondere land.

Geschreven bij Gestolen Leven

Ik ben groot fan van boeken van uitgeverij Signatuur, want die komen uit alle hoeken van de wereld. Heerlijk; vanuit je luie stoel een inkijkje nemen in het dagelijks leven in verre, vreemde landen. In het IJzig Hart (van Almudena Grandes) bijvoorbeeld, ga je mee in het Spaanse ritme, met z’n siësta’s en late maaltijden. In ‘De Vette Jaren’ (van Chan Koonchung) leef je mee met de Chinese hoofdpersoon die het de normaalste zaak van de wereld vindt om in een steegje even een tukje te doen.

‘Gestolen leven’ van Adam Johnson is in dit rijtje wel het meest bijzondere boek, want het speelt zich af in het meest bizarre land van de wereld: Noord-Korea. Enkele maanden geleden lag de hele westerse wereld nog in een deuk om de beelden van massaal grienende inwoners. Iedereen vraagt zich hetzelfde af: zouden ze echt allemaal zó verdrietig zijn geweest om de dood van hun geliefde leider? Of hadden ze gewoon geen andere keus dan hysterisch een potje krokodillentranen te huilen?

‘Gestolen leven’ geeft een heel duidelijk antwoord op die vraag: zet je in Noord-Korea één stap buiten de door het regime gemarkeerde paden, dan eindigt je leven miserabel in het gruweloord dat een gevangenismijn is. Hoofdpersoon Pak Jun-Do kan nooit zelf een keuze maken; niet waar hij wil wonen, niet waar hij wil werken, zelfs niet eens of hij het goede of het slechte doet. Hoe eng is het als in een land iedereen gedwongen wordt een misdadiger te zijn?

Dat ‘Gestolen leven’ niet door een Noord-Koreaan, maar door een Amerikaan is geschreven, valt eigenlijk niet op. Je merkt aan alles dat Johnson zich ongelooflijk goed heeft verdiept in Noord-Korea. Of hij alle details goed heeft, dat kun je als lezer natuurlijk niet controleren. Maar de hoofdlijnen kúnnen niet anders dan waar zijn - helaas voor iedereen die in Noord-Korea woont.

Geschreven bij Gestolen Leven

Ik heb het uit. En wie kan mij vertellen wat ik er van vond....ik weet het niet. De moeite waard om te lezen? Ja, ik geloof het wel. Mooi? Nou, het was een erg goed geschreven boek, dat goed in elkaar zat. Een bizar verhaal, dat waarschijnlijk de werkelijkheid dicht benadert. En zelfs de continuë gruwelijkste gruwelijkheden bleven voor mij leesbaar en dat kostte me niet eens veel moeite en het beïnvloedde zelfs mijn stemming niet al te zeer. Daarvoor leek het vaak bijna te surrealistisch. Maar het beste aan het boek vond ik, denk ik, nog dit: dat de schrijver heeft geprobeerd om Noord- Korea weer te geven vanuit de fictieve belevingen en gevoelens van enkele Noord-Koreaanse inwoners. Hij heeft gepoogd daar vat op te krijgen door zich zoveel als mogelijk is te verdiepen in het land en het samenleven van alledag en zich een voorstelling te maken van de gebeurtenissen en de gevolgen van en de effecten op het gedrag en op de daarbij behorende gevoelens. Hij heeft niet geprobeerd om Noord-Korea te "vangen" in dit boek, zegt hij zelf. Zijn weergave kwam op mij over als aannemelijk en invoelbaar, al lijkt het dus niet altijd even realistisch en zelfs hier en daar satirisch te zijn, met name in het begin. En het maakt dat je je automatisch ook zelf gaat bezighouden met en je vragen gaat stellen over de effecten op mensen in een dergelijk dictatoriaal systeem; en op de consequenties van dit alles voor een samenleving.

Geschreven bij Gestolen Leven

Noord-Korea, ongetwijfeld het meest gesloten – en dus meest onbekende – land ter wereld. Adam Johnson probeert in zijn boek Gestolen leven deze wereld wat opener te maken, zonder te vervallen in een karikatuur. Hiertoe geeft hij de letterlijk naamloze (Pak Jun-Do (dat de naam erg gelijkt op de naam van onbekende lijken; John Doe, lijkt geen toeval) groeit op in het wezenkamp van zijn vader, en krijgt hierom – gelijk de echte wezen – de naam van een van de honderdveertien Verheven Martelaren van de Revolutie) een stem. Dit maakt Gestolen leven tot een portret van een man (een dubbelportret zelfs) en een portret van een land.

Jun-Do’s toch aardig trieste – eerlijk is eerlijk – avontuur laat de lezer voortsnellen over de bijna vijfhonderd bladzijden. Wat begint in een wezenkamp, waar de jonge Jun-Do mag proeven aan de macht over anderen, lijdt naar eerst de donkere gangen onder de gedemilitariseerde zone tussen Noord- en Zuid-Korea. De gevechten in het duister zullen tekenend zijn voor de rest van het boek, en dus zijn leven: altijd behoedzaam zijn, vechtend tegen een schimmige entiteit.

Pak Jun-Do klimt gestaag op de ladder van de macht, maar zal altijd niet meer blijven dan een enkel radertje in de machinerie van de echte macht: de propaganda. De Noord-Koreaanse propagandamachine manipuleert, verzint, en maakt de waarheid, en vindt haar kracht in de eeuwige aanwezigheid in de levens van haar volk. En dan kan het zover komen dat in het slot van de roman een van de honger stervend volk uitzinnig staat te juichen bij een voedselhulpactie van de Geliefde Leider voor die arme Amerikanen.

Ergens halverwege het eerste deel van de roman (De biografie van Jun-Do) wordt het hoogtepunt al bereikt. Jun-Do is vanuit de donkere gangen opgeklommen naar radio-spionage vanaf een Noord-Koreaanse vissersboot. De beklemmende, dubbele opsluiting (gevangen op zee, en alleen luisterend naar de radio-ontvanger) is stuitend beschreven, en vooral zonder de opsmuk en absurditeit die bij terugkomst op land (na een ‘heldendaad’ die Pak Jun-Do’s toekomst gaat bepalen) in volle omvang getoond wordt. —En dus uiteindelijk via een diplomatieke reis naar Texas, in het tweede deel van de roman (De bekentenissen van commandant Ga) leidt tot het ultieme absurdistisch hoogtepunt rondom de voedselhulp. Johnson schrijft nog altijd goed, maar de kracht sprekend vanop zee, krijgt hij niet weer terug.

Toch is het beeld dat Johnson schetst niet enkel absurd, maar ook breed (door een uitmuntende research). Maar Noord-Korea is nu eenmaal een land waar het absurde waarheid is, en vice versa. Dus wat anders valt te verwachten van een land waar de leider elf hole-in-ones slaat tijdens een golftoernooi, en de garnalen voor hem uit het water opspringen?

Het getuigt van durf deze absurde clichés niet te schuwen. En wellicht dat het ook een tegenwicht biedt aan de uitmuntende research die Johnson verrichtte, en de roman een vleugje documentaire geeft. Maar met wat meer durf de absurditeit te vermijden zou een steengoede roman wellicht nog wel beter geworden zijn.

Geschreven bij Gestolen Leven

Ja, wat vond ik ervan?
Moest het toch gaan lezen na weer een stuitend stukje propaganda op Tv met popverbrandingen na de mislukte raketlancering in april van dit jaar.
Is dit de Noord-Koreaanse werkelijkheid achter de schermen? De schrijver stelt gedegen onderzoek te hebben gedaan, maar hij laat zijn hoofdpersoon -gedwongen door de omstandigheden- alles rechtpraten wat krom is. "Niet de feiten zijn van belang, het is het verhaal dat telt". Dat wordt gebruikt in de inhoud en geldt wellicht ook voor het verhaal. Zeker is dat Johnson een groot verhalenverteller is. Kaleidoscopisch, soms geen touw aan vast te knopen en dan valt alles weer op z'n plaats.
Ontvoeringen in Japan, maak dat de kat wijs, maar het wordt wel bevestigd in wikipedia. De onmenselijkheid in een samenleving waar alleen de collectiviteit ertoe doet gaat je voorstellingsvermogen ver te boven. De Geliefde Leider die geprezen wordt voor de smaak van het eten. Dagelijkse luidsprekers in elk woonblok, controle, willekeur, straf en de angst ervoor voeren de boventoon. En gruwelijke martelmethoden door erop los rammende Puyoks en de wat subtieler werkende universitair opgeleide divisie 42 met hun "onderzoeksobjecten", leidend tot executies in een voetbalstadion of "een leven" als coöperatief lid van een collectieve boerderij nadat de identiteit werd verwoest.
Je reinste horror: bloedtransfusies bij stervenden, oogsten van organen, lobotomie!
En toch leest het boek betrekkelijk makkelijk weg, het raakt je niet echt... Een verdienste van de schrijver die je net zo murw heeft gemaakt als zijn hoofdpersoon, of is dit scenario ontoegankelijk voor ons "individuen" in onze gezapige Westerse wereld? Als dit beeld werkelijkheid zou zijn en het geweld in deze omvang zou bestaan, dan verbleekt daarbij elk mij tot dan bekend scenario!

Geschreven bij Gestolen Leven

Adam Johnson vertelt met ‘Gestolen Leven’ het verhaal van Pak Jun Do, die zijn identiteit ontleent aan naam 76 op de lijst van 114 martelaren van de revolutie.
Naam 76 behoort aan een martelaar die de ultieme proeve van trouw heeft afgelegd.

Het verhaal speelt ten tijde van het regime van de Noord Koreaanse leider Kim Jong-il, overleden in december 2011.

In een geïsoleerd en communistisch land groeit Jun Do op in het weeshuis ‘De verre toekomst’, in de volle overtuiging dat hij de zoon is van de wezenmeester en een afwezige moeder, een beeldschone zangeres. Jun Do wordt, naast de privileges die hij geniet, consequent en uitzonderlijk zwaar gestraft door de wezenmeester, die weigert hem openlijk als zoon te erkennen en alle schijn van voortrekken uit de weg gaat door hem bijvoorbeeld de bevroren pies van de grond te laten bikken.

Jun Do, tegelijkertijd pleger van geweld en slachtoffer

Jun Do, tunnelsoldaat en vechter van het donker wordt ingelijfd door officier So en door hem bevorderd tot ontvoerder van Japanse burgers, onder hen de opera zangeres Rumina.
Hij wordt voor zijn inspanningen ruimhartig beloond met verplichte deelname aan een cursus Engels. Zijn nieuwe opdracht bestaat uit het onderscheppen en vertalen van radio boodschappen die door vreemde mogendheden de ether ingestuurd worden.
In een volgend stadium wordt Jun Do op een diplomatieke missie gestuurd naar Texas. Deze missie verloopt anders dan gewenst en hij belandt in een strafkamp waar wreedheden de orde van de dag bepalen.
Wanneer hij na geleverde strijd de identiteit aanneemt van commandant en held Ga, al dan niet vermoord door diens grootste rivaal Kim Jong-il vindt hij eindelijk zijn plaats aan de zijde van de actrice Sun Moon, zijn grote liefde en hij presenteert zich als haar echtgenoot en de vader van haar kinderen.

Het verhaal gaat dat ‘Wezen proberen andermans leven te stelen’.

Hij probeert Sun Moon en haar kinderen het land uit te krijgen, weg uit de hel die Noord Korea heet en waar het extreem gevaarlijk is om emoties op iets anders te richten dan uitsluitend op de ‘Geliefde Leider’. Een indoctrinatiebeleid dat de bevolking met behulp van luidsprekers dagelijks krijgt voorgeschoteld.

De lezer raakt verstrikt in een bizarre geschiedenis met een overrompelende afloop, waarin gelukkig ook humor een plaats gekregen heeft. De schrijver geeft met het geschetste beeld echter geen duidelijk politiek signaal af, hij heeft vooral een boeiende roman geschreven die naast meerdere verhaallijnen ook voldoende diepgang kent.
Johnson beschrijft de angstaanjagende grimmigheid in het leven van Jon Do op indringende wijze en hij schets een duidelijk beeld van een Noord Korea vol corruptie, paranoia, geweld en idiotie.
Johnson brengt de lezer echter ook een verhaal over geloof in de liefde. Mede dank zij de aansprekende vertaling van Miebeth van Horn heb ik een fantastisch verhaal gelezen.
“Over dingen waar je overdag doorheen kijkt, maar waar je ’s nachts in kijkt.”

Geschreven bij Gestolen Leven

Een kort na de dood van Kim Jong-il, de Geliefde Leider, verschenen roman, waarin op een onmiskenbare wijze het dagelijks leven in de Democratische Volksrepubliek Korea wordt weergegeven. Alles wordt daar van bovenaf door de Leider bepaald, die als een Godheid wordt aanbeden en daarom niets verkeerds kan doen. De meest excentrieke wensen die er bij de Grote Leider en de “yangban” (= de heersende klasse van hoge ambtenaren) leven, moeten direct worden vervuld en dit ongeacht de kosten die daarmee zijn gemoeid. Dat er daardoor nog minder voor het volk kan worden gedaan, maakt niet uit.
Alleen wanneer de bevolking volkomen gehoorzaamd aan wat van bovenaf is bepaald, is er sprake van een sober bestaan zonder enige vorm van vermaak anders dan propagandafilm en verplichte scholingsbijeenkomsten. Bij de geringste afwijking volgen afgrijselijke straffen totdat de dood er op volgt. En dit niet alleen voor de overtreder, maar vaak ook voor diens naasten.
In het boek wordt goed aangegeven het grote verschil dat bestaat tussen het armzalige leven van de mens en wat door de propaganda wordt beweerd.
Regelmatig heb ik mij afgevraagd of dit nu werkelijkheid of fictie is. Zo indringend wordt alles weergegeven, waarbij de vraag rijst of dit allemaal wel bestaat.

“Gestolen leven” gaat over een eenvoudige jongen (Pak Jund-do) die opklimt tot een rivaal van de leider van de Democratische Volksrepubliek Korea. Na een ellendige jeugd volgt Pak Jund-do een opleiding als tunnelsoldaat, werkt als kidnapper van onschuldige Japanners en is een aantal jaren radiospion op een vissersboot.
Op een gegeven moment belandt hij in een strafkamp, ontdekt daar de liefde en neemt vervolgens met de identiteit van een ander aan. Het gaat daarbij om de commandant Ga, een rivaal van de Grote Leider. Opzet hiervan is het redden van diens vrouw, de beroemde actrice Sun-moon, op wie Pak Jund-do al heel lang verliefd is. Heel voorzichtig manoeuvrerend weet Pak Jund-do het vertrouwen van de Grote Leider te winnen en verder de topambtenaren in een zodanige positie te brengen dat zij zonder meer doen wat Pak Jund-do van hen wil. Uiteindelijk doel is het verlaten van Noord Korea.

Door het uitzonderlijke van het verhaal ben ik als lezer steeds erbij gebleven, dit ondanks het feit dat in het eerste deel de vertelgang wat traag is en veel feiten bevat. Het tweede gedeelte bood mij meer spanning omdat dan wordt geschetst op welke wijze de hoofdpersoon tracht zijn doel te bereiken en welke gevaren er loeren.

Geschreven bij Gestolen Leven

Pak Jun-do, de hoofdpersoon uit dit boek, is de zoon van een vader die een kamp voor weeskinderen leidt, zijn moeder is verdwenen. Zijn vader selecteert welke kinderen eten krijgen en welke kinderen onmenselijk zware arbeid moeten verrichten in de mijnen, soms zien zij weken geen sprankje licht.
Hij groeit op in een land waar mensen voortdurend honger leiden, waar mensen soms maar enkele uren per dag elektriciteit kunnen gebruiken en waar maar één verkeerd woord kan leiden tot een langdurig verblijf in een strafkamp.
Jun-do is echter een schrander kind, hij trekt al snel de aandacht van personen met hoge posities in de regering, hij begint zijn loopbaan met het kidnappen van mensen, hij noemt zichzelf “ een held van de staat”.
Hij maakt dingen mee die een mens eigenlijk niet kan verzinnen, maar ook leert hij de liefde kennen.
Een liefde die onmogelijk lijkt…..
Hij gaat zelfs zover dat hij op dramatische wijze in de huid van een superieur kruipt, hij hoopt daarmee samen met zijn geliefde te kunnen vluchten.

Gestolen leven is een prachtig geschreven boek dat ons een kijkje geeft in het huidige Noord-Korea, waar de Geliefde Leider Kin Jong-Il wordt aanbeden.
Tegelijkertijd geeft het ons een beeld van een land vol corruptie, onmenselijkheid in werk- en strafkampen, maar ook van een onnavolgbare kameraadschap tussen mensen.

Geschreven bij Gestolen Leven

In Gestolen leven krijg je een indruk hoe het leven is in Noord-Korea
Het verhaal speelt zich af tijdens het regime van Kim-Jong-il,destijds leider van Noord-Korea.

Hoofdpersoon is Jun Do,die opgroeit in een weeshuis,waar hij tot zijn veertiende jaar verblijft om daarna het leger in te gaan.
Hij komt terecht onder officier So en wordt door hem bevorderd tot ontvoerder van Japanse burgers, onder hen de opera zangeres Rumina.
Op vaak geweldadige manier wordt er met de mensen omgegaan,je voelt de de spanningen die er heersen.

Op een gegeven moment wordt Jun Do naar Texas gestuurd waar hij in een strafkamp terecht komt.
Hij neemt de indentiteit aan van Ga,een held die vermoord is en wordt verliefd op Sun Moon de vrouw van Ga.
Dan probeert hij ook Sun Moon en de kinderen het land uit te krijgen.

Het lijkt me vreselijk te leven in een land waar je eigenlijk niemand kunt vertrouwen en je zomaar verraden kunt worden.
Het verhaal gaat soms terug in de tijd en wordt door verschillende personen verteld,ieder met een eigen visie op de gebeurtenissen,karakters worden goed weergegeven.
De wreedheden die in de kampen gebeuren zijn verschrikkelijk en gaven me een indruk hoe afschuwelijk het er daar aan toegaat.
Ik vond het een indrukwekkend boek,gruwelijk maar daarentegen genoot ik ook van de liefdesgeschiedenis en de humor in het boek.
Over Korea wist ik eigenlijk niet zoveel maar ben er achter gekomen dat ik toch blij ben om in Nederland te leven en niet in een corrupt land.
Gestolen leven is ook zomaar niet uit mijn hoofd,Johnson heeft een prachtig en boeiend boek geschreven.

Geschreven bij Gestolen Leven

Hoofdpersoon is Jun Do die opgroeit in het communistische en geisoleerde land Noord-Korea waar iedereen maar heeft te luisteren naar de grote leider want als dat niet gebeurd dan kunnen er de naarste gruwelijkheden gebeuren.
Jun Do zit in het weeshuis De verre toekomst en waar zijn vader de leiding heeft en zijn moeder is verdwenen. Jun Do heeft het erg zwaar in het weeshuis en wordt vaak zwaar gestraft door zijn vader. Wat er allemaal gebeurd in het weeshuis neemt Jun Do allemaal goed in zich op en wordt zelf ook als zijn vader. Als Jun Do 14 jaar is verlaat hij het weeshuis en wordt door de officier ingelijfd en later door hem bevorderd tot ontvoerder van Japanse burgers, waaronder de operazangeres Rumina.
Door dit alles wordt Jun Do zelf ook een pleger van geweld, niets is hem teveel. Hij wordt beloond voor zijn inspanningen om verplicht deel te nemen aan een cursus engels. Hierdoor krijgt Jun Do een nieuwe opdracht en dat is het onderscheppen van radio boodschappen die door de ether worden doorgegeven.
Dan wordt Jun Do op een missie gestuurd naar Texas maar deze missie loopt heel anders dan verwacht want Jun Do komt in een strafkamp terecht waar wreedheden aan de orde van de dag zijn.
Op een gegeven moment neemt Jun Do de identiteit aan van de held Ga die vermoord is en ontmoet de actrice Sun Moon waar hij verliefd op wordt. Jun Do doet zich voor als haar echtgenoot en hij probeert Sun Moon en haar kinderen het land uit te krijgen.

Door het lezen van dit boek komt de lezer te weten hoe het in Noord-Korea is om te leven.
Het is een fascinerend boek om te lezen en het is onvoorspelbaar dat er nog een land is waar de corruptie en het geweld gewoon door gaan. Wat voel ik me dan gelukkig om in een vrij land te leven.