Heimwee naar de mens

Heimwee naar de mens is een boek op het snijvlak van literatuur en filosofie. In een reeks prikkelende essays probeert Hermsen de mens terug te vinden die dreigt te bezwijken onder het gewicht van de geschiedenis, oorlogen en de verregaande mechanisering van ons bestaan. De verhouding tussen kunst, filosofie en politiek is een terugkerend thema in deze bundel, met als rode draad de vraag wat de kunst en het denken nog vermogen in politiek onrustige tijden.

Recensie(s)

In deze essays op het snijvlak van filosofie, kunst en literatuur geeft Hermsen verschillende voorbeelden van wat zij 'de mens' noemt: het individu dat zich van de massa onderscheidt met een eigen levenshouding. Hoewel een gang door de geschiedenis wordt gesuggereerd - van Sophocles' heldin Antigone tot het lichaamsloze individu in cyberspace - is de bundel eerder een verzameling losse essays. Antigone, het getroebleerde liefdesleven van Flaubert en de politieke filosofie van Hannah Arendt laten zich allemaal onderbrengen onder het ruime thema van 'de mens'. Dat doet overigens aan de merendeels interessante inhoud niets af. In portretten van Flaubert, Lou Andreas-Salome, Rilke en Arendt weet Hermsen de artistieke, amoureuze en intellectuele worstelingen van haar hoofdpersonen helder en meeslepend tot leven te wekken. Hermsen (1961) schreef eerder filosofische verhandelingen rond 'de vrouw in de filosofie' en twee romans (onder andere 'Tweeduister', 2001). In deze bundel herneemt zij veel van haar eerdere onderwerpen, waarmee het boek tevens een aardige introductie op haar denken is. Met enkele illustraties in zwart-wit.

Desanka Kempers