Het einde van de standaardtaal een wisseling van Europese taalcultuur

Ik heb dit boek moeten kopen voor mijn opleiding (Nederlands). Jammer, want ik had het graag 'voor de lol' gekocht. Het is erg vernieuwend, een eye-opener.

Toch begrijp ik goed waarom ik het moest kopen voor mijn school. Joop van der Horst laat zien dat er in Nederland een nieuw tijdperk aan gaat breken of zelfs al aan de gang is op het gebied van taal. In de Renaissance lag namelijk de nadruk op de lezer, het verfijnen van de spelling en de grammatica('s) en het stoppen van het verbrokkelen van de taal. Nu is dat niet meer het geval volgens de heer Van der Horst. Geen renaissancevisie meer, we gaan terug naar het luisteren naar tekst (zoals in de Middeleeuwen, waar de tekst niet gelezen werd, maar gehoord). Natuurlijk in mindere mate, maar er is duidelijk een verschuiving te zien. Ook wordt de 'angst' voor de afbrokkelen van de taal duidelijk gemaakt in dit boek en hij laat (ook op dit punt) een verschuiving zien naar een ander soort angst.

Ik vond het einde wel een beetje tegenvallen. Ik had een duidelijk en helder standpunt verwacht met goed onderbouwde argumenten, maar hij eindigt zijn essay met 'ik weet het niet'. Jammer, maar verder is het een heel goed boek, heel informatief, duidelijk, eerlijk en het geeft je de mogelijkheid je kennis van de geschiedenis (met name over de Renaissance) op te halen/verrijken. Voor iedereen die van taal houdt, meer wil weten over de geschiedenis van taal/talen in Europa en al het bovenstaande: Kopen! Het is het geld dubbel en dwars waard.

Een mooi boek als introductie in de taalwetenschap. Soms duurt het even voordat je het verband snapt, maar als je die snapt gaat er weer een nieuwe wereld vol taal voor je open.

Heel interessant om te lezen, zeer toegankelijk voor de lezer.

Wat zou ik nog moeten toevoegen aan de eerder geplaatste recensie over dit boek? Niets eigenlijk. Ik denk dat de docent Nederlands in kwestie de essentie van het boek goed heeft samengevat en ook goed heeft verwoord wat de schrijver heeft willen zeggen. Ik heb het boek moeten bestuderen voor een openboektentamen "geschiedenis van het Nederlands" in het kader van mijn lerarenopleiding Nederlands en ik kan iedereen verzekeren dat het geen straf was. De herhalingen waar Van der Horst zich van bedient waren voor ons natuurlijk alleen maar handig. Het boek geeft echt een goed inzicht in de manier waarop ons ABN, de standaardtaal dus, eigenlijk tot stand is gekomen, én het vertelt waarom taalpuristen al eeuwenlang bezig zijn om de taal in regels te vangen. Inderdaad een boek dat door iedereen die bang is voor taalverloedering gelezen zou moeten worden. Het plaatst de ontwikkeling van een taal en de logica die achter taalwijzigingen steekt in een heel ander daglicht; de angst voor taalverloeding wordt zeker niet gebagatelliseerd, maar wel teruggebracht tot de juiste proporties. Wat ik persoonlijk jammer vind, is dat Van der Horst in het hele boek de ontwikkelingen in Nederland, Engeland, Duitsland, Frankrijk en Italië naast elkaar zet, maar dat hij bij de beschrijving van de spelling vanaf ca. 1860 het Italiaans afdoet met de opmerking "dat er over de Italiaanse spelling de afgelopen eeuw weinig te doen is geweest" en "dat de Italiaanse spelling niet of nauwelijk betrokken lijkt te zijn bij de overige algemene Europese ontwikkelingen". Ik voel hier een groot hiaat; hoe kan dit? En hoe kan het dat het Italiaans, in tegenstelling tot zo'n beetje alle andere talen, een bijna fonetische spelling heeft? Het boek beoogt daar natuurlijk geen antwoord op te geven, maar roept op z'n minst wel deze vragen op. Verder een aanrader hoor!