Het lam roman

Tolstoi vatte het helder samen in zijn Anna Karenina: alle gelukkige gezinnen zijn hetzelfde, ieder ongelukkig gezin is ongelukkig op zijn eigen manier. Maak van ,,gezin'' ,,moeder'' en je wordt meegetrokken in de duistere Fellini-achtige wereld van Clarissa, moeder van een vijfjarige blonde engel, Joris, die van de ene op de andere dag vermiljoenrood bloed plast en een niertumor blijkt te hebben.
Clarissa ziet haar wereld van klein gezinsgeluk veranderen in Absurdistan: een helletocht langs ziekenhuizen en doktoren en therapie na therapie in volstrekte eenzaamheid. Kanker - of ''k'', om het vooral maar niet te hoeven uitspreken - maakt eenzaam, leert Het Lam, de tweede roman van Jannie Regnerus, die eerder reisverhalen schreef en debuteerde met De ent, waarin ze beschrijft hoe een studerende dochter vervreemdt van haar plattelandsfamilie.
Regnerus is ook succesvol beeldend kunstenaar en dat beïnvloedt haar waarnemingsvermogen en kleurrijke, zintuiglijke stijl van schrijven. Alles wordt vreemd en bedreigend na het vonnis over Joris, en vooral die ,,kleur'' een verre herinnering. ,,Het is een fletse dag, de hemel heeft de kleur van griesmeelpap en de bomen langs de weg wuiven met grijze bladeren. Clarissa probeert zich achter gesloten oogleden de aureolen van bladgoud te herinneren, Maria's mantel, diepblauw als een avondhemel na een warme zomerdag'' (pagina 117).
Even poetisch als koel beschrijft ze hoe, in een queeste langs dokterskamers en ziekenhuizen maar thuis, ook menselijk handelen verschraalt en bevriest in rituelen en bot onbegrip. Op het schoolplein: ,,Hij baant zich een weg door de ouders, die als de Rode Zee voor hem wijken. Het went niet om te zien hoe de volwassenen huiveren bij zijn aanblik en in een reflex hun eigen kind oppakken, optillen en dicht tegen zich aan klemmen, de greep op kinderhandjes verstevigen, zich omdraaien en Joris nakijken'' (pagina 70). De juf zal daadkrachtig melden dat Joris helemaal niet zo uitzonderlijk is: de school had al eerder ,,een dode'' en een draaiboek om daarmee om te gaan.
Regnerus schrijft uitzonderlijk beeldend en poetisch, zonder ook maar e e n moment sentimenteel te worden of weg te zinken in zelfbeklag. Als Joris een adempauze wordt gegund, nadat zijn nier is weggehaald en hij langzaam maar zeker krullen, wimpers en wenkbrauwen terugkrijgt, gaan moeder en zoon op pelgrimage naar Gent, om er in de Sint Baafs Het Lam Gods te bekijken, de retabel van de gebroeders van Eyck. Het werk, met zijn opvallende kleuren en een trots, bloedrood gewond lam als centrale figuur, vormt de subtiele basso continuo van deze sublieme roman.

Het Lam. Wat een mooi en ongelofelijk ontroerend verhaal. Je voelt het terwijl je leest. Een aanrader.

Dit boek verdient meer aandacht! Prachtig ingetogen geschreven, heel beeldend. Een boek om een poosje te laten bezinken en dan nog eens te lezen.

Een bijzonder mooi boekje met een trieste inhoud: het zoontje van Clarissa wordt getroffen door nierkanker en moet zware behandelingen ondergaan. De lezer leeft mee met het lijden van de moeder in korte hoofdstukken vol beeldspraak. Dat maakt dat deze roman niet in sneltreinvaart gelezen kan worden, want sommige zinnen vragen om herlezing. En nu ik het boek uit heb, merk ik dat ik het in zijn geheel nog eens zou willen lezen (wat voor mijn doen zeldzaam is) om de mooie zinnen en de rake observaties nog eens tot mij door te laten dringen. Regnerus blinkt uit in haar beschrijving van de band tussen een moeder en haar jonge kind en hoewel Joris ernstig ziek is, wordt de roman nergens loodzwaar of sentimenteel.

Het boek "Het Lam" van Jannie Regnerus beschrijft op een vrij zakelijke, wat afstandelijke manier hoe een moeder, Clarissa, omgaat met het feit dat haar 5-jarige zoon, Joris, ernstig ziek wordt. De schrijfster gebruikt in dit verhaal met name beeldspraak om duidelijk te maken wat ze denkt en voelt. Het ziekenhuis wordt bijv. omschreven als "een grijze kolos die als een zerk oprijst tussen de woonerven van een afgelegen stadswijk". Hoewel de beeldspraak vaak treffend is, ervoer ik deze met enige regelmaat als enigszins theatraal (op een bepaald ogenblik vergelijkt de schrijfster het stuk zalm in de koekenpan met haar eigen hart). "Het Lam" is een vrij dun boek met korte, overzichtelijke, vrijwel chronologisch geschreven hoofdstukjes, waarbij de schrijfster de veelvuldig voorkomende beeldspraak afwisselt met zinnen die de situatie op een zakelijke, zelfs wat onderkoelde manier beschrijven. Een heftig verhaal, dat op mij helaas een minder diepe indruk heeft gemaakt dan ik verwachtte.

Voor het eerst lees ik een boek van Jannie Regnerus. Wat kan zij mooi schrijven, prachtig taal gebruik en mooie zinnen.

Het onderwerp waarover zij schrijft is heftig, een kind dat kanker krijgt.

Het begint tijdens de vakantie in Tunis, waar Joris (5jr) een dood lam ziet op de markt. Hij overvalt zijn moeder met de vraag: "Als een lam sterft, kan ik dan ook doodgaan?" Niet wetende wat hun nog te wachten staat.

Joris plast op een keer bloed, vermiljoen rood, dan begint de lijdensweg van onderzoeken, behandelingen een operatie chemokuren. Hoop wordt de bodem ingeslagen en nog een zware behandeling volgt.

Ze beschrijft het ziekteproces op een bijzondere manier, mooi en indringend. Kleuren zijn heel belangrijk. Het observeren van gewonen simpele dingen, zoals hoopjes peuken, plastic bekers het lijken kleine absurde schilderijtjes triest, dit in een periode dat Joris chemo ondergaat. Ze gaat ook met Joris een keer naar Artis een speciale avond voor ernstig zieke kinderen. Een confrontatie waar ze niet bij stil had gestaan. "Een karavaan van zielepoten".

Na een zware periode wordt Joris beter verklaard. Ze houden met Joris en de familie een feestje, waarbij in de achtertuin een vuurpijl wordt afgeschoten die melding maakt dat zijn leven opnieuw begint.

Boekje staat vol met symboliek, veel verwijzingen naar "Het Lam Gods" van gebr.van Eyk, dit schilderij speelt een belangrijke rol in het verhaal.

"Uit de bron des levens klatert heel demonstratief nog maar een armetierig straaltje water dat neervalt tussen een groepje plastic eenden."

"Wanneer de eerste knisperende herfstbladeren als gele confetti langs de stoepranden zijn gestrooid, sterft de oude Joris (opa) in zijn slaap".

Het is beslist een aanrader.

Een heftig onderwerp voor een boek: een kind met kanker. Ik bereidde me al voor op een zwaarmoedig en dramatisch verhaal, dat me nog dagen zou achtervolgen. Dat deed het ook, maar niet zoals ik had verwacht. ‘Het lam’ is een kunstwerk.

Mijn aanvankelijke vrees bleek ongegrond. ‘Het lam’ is juist een teder verhaal, met grote gevoeligheid geschreven. De pijn, het verdriet en de machteloosheid die Clarissa voelt, heeft Jannie Regnerus gevangen in bijzonder mooie woorden en uitdrukkingen. Het lezen voelde daarom wat dubbel: dat ik zo kon genieten van de originele en schone beschrijvingen van zulke verschrikkelijke gebeurtenissen. Zo krijgt Clarissa in het begin het woord kanker niet over haar lippen, ‘alleen het uitspreken op zichzelf is al een uitzaaiing’. Overal begint ze de ziekte en de dood te zien: in de vleeskleurige knoppen aan de kastanjeboom die beginnen te zwellen, in de kikkerdril die in een weckpot op tafel al dagen staat te woekeren, in de mannen die met hogedrukspuiten hoopjes kauwgum van de stoep verwijderen en die ze de oncologen van de straat noemt.
Het verhaal staat vol met dit beeldende taalgebruik, soms iets te vol naar mijn smaak. Om van de kleine kunstwerkjes te kunnen blijven genieten, heb ik het boek regelmatig even weggelegd en weer opgepakt. Om uiteindelijk verwonderd achter te blijven na het mooie slot.

Het boek begint ermee dat Joris - de vijfjarige zoon van Clarissa - op een plein in Tunis een dood lam ziet en daardoor geconfronteerd wordt met sterfelijkheid en het einde van het leven.
Kort daarop plast Joris bloed, eerst lichtrood maar daarna vermiljoenrood.
Vermiljoenrood, de kleur gebruikt door de gebroeders van Eyck van de Vlaamse Primitieve schilders. De gebroeders Van Eyck, de scheppers van “Het Lam Gods”.
Dit schilderij speelt een grote rol in het boek, met name aan het einde.
Het bloed plassen van Joris betekent het begin van een lange lijdensweg van onderzoeken en behandelingen, met wisselend een gevoel van hoop en van wanhoop.
In het begin ontkent Clarissa de ernst van de situatie , het bloed plassen zou komen door het teveel eten van paaseitjes. Kanker wil ze niet waar hebben maar wordt toch onontkoombaar voor haar.
Met behulp van allerlei beelden uit de kunst en het dagelijks leven maakt de schrijfster ons via Clarissa deelgenoot van haar emoties tijdens dit hele proces.
Aan het einde van het boek, wanneer de behandelingen afgelopen zijn, gaat Clarissa met Joris naar Gent, waar ze haar zoon het schilderij van “Het Lam Gods” van de gebroeders van Eyck laat zien.
“Het Lam Gods” , dat symbool staat voor de onschuld.
Met zijn mond vol chocolade, in plaats van een hostie, kijkt Joris met zijn moeder naar het schilderij, zonder dat de realiteit van de uitbeelding tot hem doordringt.
Het boek is erg mooi geschreven, via de verschillende beelden kunnen we als lezer ook goed meeleven met Clarissa.
Het taalgebruik vind ik erg mooi en doordat het hele proces van verwerken weergegeven wordt via beelden, ontstijgt dit boek door zijn symboliek andere ervaringverhalen over dit triest onderwerp.
Ik vind het een prachtig boek met een hele mooie cover , een aanrader om te lezen.