Hitlers beul leven en dood van Reinhard Heydrich 1904-1942

In ‘Hitlers beul’ beschrijft Robert Gerwarth uitgebreid en nauwkeurig de levensloop van Reinhard Heydrich. Heydrich is tegenwoordig bij het grote publiek wat minder bekend dan Himmler, Göring of Goebbels, maar dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door het feit dat Heydrich al in 1942 – 3 jaar voor het einde van de oorlog – is vermoord. Zijn rol tijdens de naziperiode is echter groot en misschien zelfs cruciaal geweest. Heydrich had al op jonge leeftijd de leiding over de geheime dienst van de SS en werd later Reichsprotector van Bohemen en Moravië (Tsjechië).

Het zou logisch zijn om in een boek over Heydrich zijn afschrikwekkende daden te veroordelen en nadruk te leggen op de onmenselijke gruwelijkheid ervan. Echter, hoewel Robert Gerwarth zeker effectief deze gewelddadigheden beschrijft, legt hij daar niet het accent op. Gerwarth laat zien welke invloeden van buitenaf er aan hebben bijgedragen dat Heydrich, die aanvankelijk helemaal geen extremistische ideeën had, zich toch aansloot bij de nazi’s en zo’n vooraanstaande rol kreeg.

Het boek begint met een nauwgezette beschrijving van de jeugd van Heydrich, van zijn jonge jaren tot aan het begin van zijn carrière bij de marine. Heydrich leren we kennen als een zeer ambitieus, perfectionistische en zelfs arrogante persoon, die de hele week bezig is met studeren, werken en sporten. Na zijn gedwongen vertrek bij de marine door een vermeende buitenechtelijke relatie komt Heydrich in een zwart gat te zitten en is hij hoognodig naar werk op zoek, zowel om financiële redenen alsook om de reden dat hij geen minderwaardige werkloze wil zijn.

De druk van de omgeving - zijn vrouw die een fanatieke nazi-aanhanger is en het nationalisme dat hem onder andere bij de marine is aangeleerd - dragen er zeker aan toe bij dat Heydrich kiest voor een carrière bij de dan nog in opkomst zijnde SS. Schrijver Gerwarth beschrijft dit proces nauwkeurig en de lezer krijgt een goed beeld over het waarom.

Hoe verderfelijk de ideeën van de nazi’s toen ook al waren, op het moment toen Heydrich in 1931 bij de SS kwam, kon niemand zich voorstellen wat het uiteindelijke nazibeleid jaren later zou worden. Aanvankelijk werden oplossingen voor het ‘Joodse probleem’ gezocht in de vorm van migratie, ook door Heydrich. In het boek wordt het proces van radicalisering nauwgezet beschreven, en stukje bij stukje gaan de nazi’s – met Heydrich voorop – steeds verder in hun plannen.

Heydrich was een zeer gedreven bestuurder, die erg fanatiek was en veel initiatief toonde. Dit initiatief werd gewaardeerd door zijn meerdere zoals Himmler en Hitler, maar dankzij dit soort initiatieven kon het nazibeleid effectief en dodelijk worden uitgevoerd. Heydrich was een meedogenloos leider die opdracht gaf tot vele massamoorden. Bovendien was Heydrich nauw betrokken bij de eerste ideeën over de systematisch uitroeiing van de joden; hij was zelfs voorzitter van de bekende Wannseeconferentie. Ook deze zwarte kant van Heydrich wordt door auteur Robert Gerwarth uitvoerig beschreven en nader geanalyseerd.

Zelfs zijn persoonlijkheid wordt aan uitgebreide psychologische analyse onderworpen; Heydrich lijkt een enigszins paranoïde persoonlijkheid te hebben en lijkt bovendien erg narcistisch. Verder ontbreekt het in het boek niet aan talloze achtergronden over de opkomst van de nazi’s, de onderdrukking van communisten en sociaaldemocraten, het begin van de Tweede Wereldoorlog en de verschrikkingen in de concentratiekampen. Ook de invloed van de moord op Heydrich, en de daarop volgende wraakacties (Operatie Reinhard), worden beschreven.

Kortom: een alomvattend boek, dat de lezer zelf laat oordelen over hoe het mogelijk is dat een jonge Duitser, die aanvankelijk niet extreemrechts te noemen is, kiest voor de partij van de nazi’s en vervolgens steeds verder radicaliseert opdat hij uiteindelijk ‘De Slager van Praag’ wordt genoemd. Een boek dat historisch inzicht vergroot en de beul Heydrich bekend maakt bij een groter publiek.

Geweldige biografie over de redelijk onbekende topnazi Reinhard Heydrich. De schrijver heeft duidelijk veel research gedaan en weet de persoonlijke geschiedenis van Hedrich goed te beschrijven.
Maar het boek is veel meer dan een biografie. Het vertelt heel duidelijk de periode tussen de eerste wereldoorlog en de opmars naar de tweede wereldoorlog. Ook de tijdsgeest (zeitgeist) van toen wordt duidelijker dan je waarschijnlijk in eerste instantie voor ogen heb.
(De fysieke kwaliteit van het boek is matig, na één keer lezen begint de cover van de bladen los te raken.)

een interessant boek als je alles over de oorlog wil weten. Een aanrader dus

Geweldig boek over het leven van Heydrich. Het boek leest als een spannend verhaal. Aan bod komen verrassende dingen zoals dat hij heel muzikaal was, zijn vrouw die hem richting het nazisme pushte, de aanslag op zijn leven in Praag en de (verzets-) chaos daarom heen, de mysterie rond zijn uiteindelijke dood (infectie ? ).
Ik heb het gelezen na HhhH van Laurent Binet, ook een spannend boek over Heydrich. De boeken zijn heel complementair.

Duidelijk geschreven boek. Goed om te weten

Goede biografie.

Geschreven bij Hitlers beul

Zeer boeiend verhaal over een moordenaar waar tot voor kort weinig bekend was,

Geschreven bij Hitlers beul

de verschrikking van de 2e wereldoorlog moet levend blijven

Geschreven bij Hitlers beul

Het boek bevat veel informatie en is in die zin wel interessant. Helaas leest het niet lekker waardoor je je aandacht erbij verliet.