Ik ben Hendrik Witbooi roman

“Ik ben Hendrik Witbooi” van Conny Braam is een treffer die bij mij lang nazindert.
Mijn kijk op de geschiedenis van zuidelijk Afrika en op de hele kolonisatie vanuit ons Westen, is veranderd. Rijker, genuanceerder, authentieker, wijzer. De vele boodschappen uit de gelukkig goed bewaarde dagboeken van Nama-kapitein Hendrik Witbooi zijn niet tevergeefs geweest. Braam heeft ze in een sterke geschiedenisroman weten om te zetten. Het Kaaps-Hollands van eind achttiende eeuw krijgt daardoor weer een hedendaagse kleur.

Het dertiende boek van de Nederlandse Conny Braam vertelt het leven van het Namavolk, een Khoisan-stam in Namibië. De Khoisan en San waren de oorspronkelijke bewoners van Zuidelijk Afrika. Nelson Mandela stelde ooit dat de Khoisan’s waarschijnlijk het meest en langst door anderen zijn bedrogen en misdeeld.

Een verhaal vertellen is altijd sterker en krachtiger dan het doornemen van puur feiten en geschiedenis. Storytelling is een sterke verbinder tussen vele betrokkenen en is een bijzondere motivator én bewustworder. Conny Braam’s boek straalt die bijzondere kracht uit en daardoor fascineert dit boek van de eerste tot de laatste letter. Het brengt je direct helemaal terug in de leefwereld van Zuidelijk Afrika tijdens de periode 1860- 1920. Maar het roept ook veel analogieën op met de huidige tijden. Als lezer heb je dus heel wat eigen werk bij dit boek. Daardoor gaat dit boek veel verder dan de koloniale tijden in Afrika.

“Tenzij leeuwen hun eigen historici hebben, zullen de vertellingen over de jacht altijd de jager verheerlijken.” Braam noteert dit Afrikaans gezegde bij de start van dit boek.
Haar boek maakt waar dat we nu ook de waarheid en beelden kennen van de – door de blanken weggedrukte – Nama (een van de oorspronkelijke Khoisan-stammen) en Herrero-bevolking (die pas in de 17 ° eeuw naar Namibië kwamen) in het hedendaagse Namibië. Na de eerste wereldoorlog en toen de macht over Namibië van Duitsland naar Zuid Afrika ging, nam de Zuid Afrikaanse generaal Botha, zoveel mogelijk geschreven documenten en foto’s die bewijzen waren van de wrede Duitse politiek, in beslag. Braam brengt dit bewaarde erfgoed nu helemaal tot leven. Zo werden de vele dagboeken van zowel Hendrik Witbooi als van de Duitse leidinggevenden bewaard.
Het is een roman zonder happy end…. tenzij je meer dan 100 jaar verder kijkt.

Braam’s boek is een roman op waar gebeurde feiten. Het is ook een aansprekend verhaal hoe bij conflicten uiteindelijk geen winnaars maar alleen verliezers zijn. Niet alleen verliezen de inheemsen maar ook de Duitsers. Het scherpt ook goed aan hoe culturele waarden erg verschillend kunnen zijn en hoe dreigen en angst creëren, uiteindelijk tot razernij kunnen leiden. Dominantie leidt tot vervreemding en het negeren van elkaars waarheden en levensbeelden en –waarden. De Duitse inwijkelingen hadden totaal andere beelden over eigendom, handeldrijven, godsdienst, straffen én belonen, onteren en schenden. Inheemsen en inwijkelingen begrepen elkaar steeds minder. De Duitsers zegden ook heel andere dingen dan wat ze deden. Hun doegedrag was van een andere orde dan hun praattheorie. Alleen God heeft onze tranen gezien, schrijft Hendrik op het einde van zijn leven. Een boek om opnieuw te lezen. Een boek dat aanzet om ter plaatse in Namibië te ervaren hoe het leven er nu is, honderd jaar later. En boek dat ons lessen kan bieden om in deze woelige tijden bewust te worden van wat zich allemaal kan afspelen zonder dat we er zelf vaak een lijn kunnen in herkennen. Een boek dat leert hoe we wel of - net niet - kunnen omgaan met culturele diversiteit. Een heel rijke roman !

Geschreven bij Ik ben Hendrik Witbooi

Prachtig verhaal, prachtig geschreven. Ik kende dit stuk geschiedenis niet, de genocide die zich jaren later herhaalde. Indrukwekkend. Lezen allemaal! Bravo Connie!

In 1884 begint Hendrik Witbooi, kapitein van het Nama-volk, een trektocht om zijn volk en hun vee van het droge Gideon naar een vruchtbare plek in het noorden te brengen. Een groep Witbooi gaat op onderzoek uit, omdat zij door het gebied van de Herero moeten trekken en toestemming moeten hebben van hun leider. Zij krijgen vrije doorgang en een groot aantal Witbooi gaan op reis. Door een misverstand komt het tot een bloedige strijd tussen de twee volkeren. De Witbooi dragen een witte doek om hun hoed, zodat zij elkaar kunnen herkennen en niet elkaar zullen beschieten.

In die periode vindt in Berlijn een conferentie plaats waar Afrika verdeeld wordt tussen de verschillende westerse grootmachten. Duitsland wil Zuid-West Afrika koloniseren, omdat zij verwachten daar veel bodemschatten te zullen vinden. De keizerlijke afgevaardigde is Heinrich Göring. Hij zet voet aan land in Walvisbaai met een kleine groep militairen en een aantal landbouwkundigen en mijningenieurs.
Eerst proberen de Duitsers met de inheemse volkeren vredesverdragen te sluiten, waarbij zij beloven hen te zullen beschermen. Het wordt snel duidelijk dat er maar weinig Duitse soldaten zijn die bescherming kunnen geven. Als Hendrik Witbooi weigert een vredesverdrag te sluiten, volgt er een strijd op leven en dood.
Hendrik Witbooi komt in 1904, als hij al 80 jaar is, in opstand en weet daarbij alle stammen te verenigen.
Helaas stuurt de Duitse keizer een overmacht aan militairen en de inheemse bevolking kan daar niet tegen op en geven zich over. In deze strijd komt Hendrik Witbooi om het leven. De overlevenden komen in concentratiekampen, waar zij veel ontberingen moeten doorstaan en dagelijks vele tientallen van hen sterven. Anderen worden te werk gesteld bij boeren, waar zij om het minste of geringste afgeranseld worden.
Pas als Zuid-West Afrika Brits protectoraat wordt, als de Duitsers verslagen zijn, worden de Nama en andere inheemse bevolkingsgroepen vrijgelaten uit de concentratiekampen. Alleen zijn ze niet echt vrij, maar moeten naar reservaten.
De vele zendelingen die in Afrika de bevolking wilden bekeren tot het christendom hebben vaak meegewerkt aan de onderdrukking, al waren er natuurlijk ook die wel het beste met de bevolking voor hadden.

Hendrik Witbooi schreef veel brieven, die hij ook kopieerde in zijn "kasboek", waarin hij ook bijhield wat hij kocht en verkocht. Bijvoorbeeld hoeveel koeien hij moest betalen voor wapens bij de smokkelaars. De brieven ondertekende hij met "Ik ben Hendrik Witbooi". Dit kasboek is gespaard gebleven, doordat een journalist het herkende en meenam toen de Duitsers zijn werf overvielen en Hendrik Witbooi moest vluchten.
Conny Braam, zelf jaren lang actief anti-apartheidsactiviste, heeft veel research gedaan naar Hendrik Witbooi en de strijd van de inheemse bevolking van Afrika tegen de westerse overheersers. De brieven, die in het Kaaps-Nederlands zijn geschreven, heeft zij vertaald en in een prachtige, historische roman gegoten, die gezien kan worden als een eerbetoon aan Hendrik Witbooi, een van de grootste vrijheidsstrijders die Afrika gekend heeft. Het boek beschrijft de ongelijke strijd tussen de inheemse volken van Afrika en de westerse mogendheden.

Het boek is geschreven vanuit Hendrik Witbooi, afgewisseld met de levensverhalen van een aantal Duitsers die een leven proberen op te bouwen in Afrika.
Door de beeldende schrijfstijl kun je je goed inleven in de personen in het boek en is het ook goed mogelijk een voorstelling te maken van het landschap en de beschreven gebieden.

Het duurde nog bijna een eeuw voor Zuid-West Afrika op 21 maart 1990 onafhankelijk werd en de naam Namibië kreeg en de achterkleinzoon van Hendrik Witbooi, ook Hendrik Witbooi, vice-president werd.

Ik boek heeft diepe indruk op me gemaakt en zal me lang bij blijven. Dat de westerse mogendheden wreed hebben opgetreden in de koloniale tijd was mij bekend, maar dat het zo erg is geweest vond ik schokkend.

Titel : Ik ben Hendrik Witbooi
Auteur: Gonny Braam

Dit is het onthutsende verhaal hoe van de oorspronkelijke bevolking van het in Zuid- West Afrika gelegen Namibië. Een nomaden volk, puur en levend van wat het land hen bied, op gewelddadige wijze hun grond wordt afgenomen en de bevolking zo goed als uitgeroeid.

Hendrik Witbooi ( Kapitein van de Witbooi,s ) is volop bezig met de voorbereidingen om met zijn Nama- volk van Gideon naar het noorden te reizen voor water, voedsel en land voor mens en vee, om de droogte te ontvluchten. Hij moet daarvoor over het land van de Herero,s ook een nomaden volk. De relatie met de Herero,s is heel fragiel en dat brengt grote spanningen met zich mee. De communicatie gaat via brieven. Hendrik Witbooi kan lezen en schrijven en houd er zelfs een dagboek op na waarin hij alles opschrijft over het wel en wee van zijn volk. Hij doet dit nauwgezet en met een grote precisie. Deze brieven zijn eerlijk, gevoelig en je voelt de pijn en het verdriet van het Nama volk
Overal in Namibië zijn Duitse zendelingen actief om het Christendom te verkondigen en de volken te bekeren.
Dan besluit de Duitse Keizer Wilhelm 1 dat het tijd wordt om Zuid -West Afrika als kolonie op te eisen. De Britten, Belgen, Spanjaarden, Portugezen hebben ook zo hun koloniën in Afrika en zij kunnen niet achterblijven. Het is 1885 als er een delegatie van landbouwkundige, mijningenieurs en militairen bij Walvisbaai aan land komen.
Langzaam maar zeker proberen de Duitsers op een slinkse manier het land in handen te krijgen en de bevolking voor hen te laten werken en onder het gezag van Duitsland te plaatsen. De Witbooi,s strijden jaren op allerlei manieren om hun zelfstandigheid te behouden.
Maar na duizenden doden, hongersnood en andere ontberingen geeft Hendrik zich 9 september 1894 over. Hendrik is een groot man en vrijheidsstrijder met liefde voor het oude volk de Khoisan.
Het volk wordt in een kamp gezet met nauwelijks of heel geen eten. kleding, vee of hut. Velen sterven de hongerdood of bezwijken door het harde werken en de uitbuiting. Bij het lezen van wat dit volk heeft moeten ondergaan voel je een plaatvervangende schaamte.
Als het volk na tien jaar het kamp mag verlaten is er niets meer over van het zo trotse en prachtige volk wat zij waren.
Door de dagboeken van Hendrik, die door een journalist al eerder waren gevonden is dit boek mede tot stand gekomen.
Het is beschreven zoals het is geweest eerlijk en zonder opsmuk.
De auteur heeft veel onderzoek gedaan en er is een indrukwekkend stuk geschiedenis van Zuid- West- Afrika beschreven.
Pas in 1995 wordt Namibië onafhankelijk met een ( Hendrik Witbooi ) als vice President.
Dit boek heeft mij diep geraakt.

Geschreven bij Ik ben Hendrik Witbooi

In dit boek wordt de Duitse bezetting van Namibië beschreven in de periode 1895 - 1915. Een schokkend verhaal over volkerenmoord op een volk dat helemaal niet zat te wachten op deze Duitse overheersing.
Het verzet van de Nama, Herrero en San is boeiend beschreven, het verhaal grijpt je aan en je krijgt een intens gevoel van medeleven. Een absolute aanrader voor iedereen die dit land wil bezoeken, of algemeen geïnteresseerd is in de geschiedenis van zuidelijk Afrika.

Op de cover een hele indringende foto van een krachtige donkere man in Westerse kleding. Het is Hendrik Witbooi met de typerende hoed met witte lap waar de Witboois aan te herkennen zijn. Ik ben Hendrik Witbooi richt zich op het leven van Hendrik Witbooi. Hij was aan het eind van de negentiende eeuw en begin twintigste eeuw de leider van de Witboois in het gebied wat nu Namibië is. Conny Braam heeft veel research verricht voor dit boek en doet op schokkende wijze uit de doeken hoe de Westerlingen en in dit geval met name de Duitsers de landen in Afrika koloniseerden. Conny Braam was jaren actief als anti-apartheidsactiviste. Haar eerste boeken richten zich ook op dat onderwerp. De boeken die ze vervolgens schreef, zijn vooral historische romans, gebaseerd op waargebeurde feiten. Ik zou dit boek niet direct classificeren als een roman, daarvoor vind ik de geschiedschrijving net iets te dik aangezet. In dit boek volgen we niet alleen Hendrik Witbooi, maar ook verschillende Duitsers die een leven proberen op te bouwen in Afrika en soldaten of ambtenaren die naar Afrika zijn gestuurd om orde op zaken te stellen. Dit gaat gepaard met een enorme naïviteit en steeds meer geweld. Die naïviteit brengt een vleugje humor in het boek in een verder triest verhaal. De Witboois en andere volkeren in zuidelijk Afrika houden lang stand en vechten op slimme wijze tegen de Duitsers. Dit gebeurt niet alleen met wapens, maar ook met woorden. Hendrik Witbooi correspondeert uitgebreid met verschillende leiders van andere bevolkingsgroepen en met de Duitsers. Een boeiend, onverwacht gegeven. Ik ben Hendrik Witbooi is een uitgebreide, gedegen geschiedschrijving. Zoals we van Conny Braam gewend zijn, vertaalt ze geschiedenis in een toegankelijk boek, waardoor Hendrik Witbooi echt tot leven komt. Het boek eindigt triest, maar in haar nawoord weet Conny Braam toch nog een sprankje hoop te geven.

Ik ben Hendrik Witbooi. van Conny Braam
‘de verbijsterende geschiedenis van Namibië’.
Conny Braam, jarenlang actief in de anti apartheidsbeweging, schetst in deze roman de jarenlange strijd tegen de koloniale overheersers in Zuidwest Afrika. Na haar ontmoeting met Zuid Afrikaanse ballingen laat deze onderdrukking haar niet los. Zij schrijft o.a. in Vrij Nederland over de moordcommando’s in Namibië. Nu is hier deze roman, geschreven vanuit de wereld van de Witbooi.
Met een prachtige sfeertekening van de Herero en de Witbooi, inheemse stammen van Zuidwest Afrika, begint deze gruwelijke geschiedenis.
Je stapt direct in het verhaal van de Witbooi die door blanken met vuurwapens uit de Kaap zijn verdreven. Nu zoeken zij door de droogte gedwongen olv Hendrik Witbooi een vruchtbaarder gebied voor hun vee en zichzelf. Hiervoor moeten zij door het land van de Herero trekken. Hendrik voert vredesonderhandelingen met hun leider Maharero. Zij krijgen een vrije doorgang en de trek naar het Noorden kan beginnen. Een enorme colonne komt in beweging, deze profetische trektocht wordt filmisch beschreven.
Terwijl Hendrik vrede sluit, wordt er in Duitsland een conferentie gehouden om Zuidwest Afrika te exploiteren. Duitsland eist het als kolonie op. Dat daar ‘Hottentotten’ wonen … nou en? Afrikaanse volkeren informeren is er niet bij.
Met stijgende verbazing en afschuw lees ik hoe de zendelingen konkelen en een wig drijven tussen de Herero en de Witbooi. Gevolg: een bloedige strijd met veel doden en gewonden. Maharero wordt daarna door de Duitsers gedwongen hun zgn. vredesverdrag te tekenen en geeft hiermee alle rechten weg.
Via een handelsreiziger krijgt Hendrik een krant uit deze tijd te pakken. Hij leest dat Duitsland ongevraagd, onbeschaamd beslag legt op de “Onderbuik van Afrika”.
Conny Braam weet in treffende hoofdstuk-titels de essentie van de strijd tegen de Duitse overheersing weer te geven.
De brieven van Hendrik worden geciteerd, je ‘voelt’ hoe de Witbooi wil strijden voor hun onafhankelijkheid en vrijheid. Hij roept de andere stammen op met hem mee te strijden! Verzet je! Ik maak geen geheim van mijn verzet.
Hendrik sneuvelt: “De hoofdkapitein die alle Nama heeft verenigd, keert niet terug! De oorlog moe, geven zij zich over en worden afgevoerd naar concentratiekampen! Dagelijks sterven er tientallen: de volkeren moord blijft zo doorgaan!
Pas als premier Botha de Duitsers verslaat en Zuidwest Afrika onder Brits protectoraat stelt, mogen de gevangen het kamp uit, vrij? Nee, naar een reservaat!
De strijd is pas 80 jaar! later definitief voorbij .
In 1995 wordt Namibië onafhankelijk met Hendrik (opnieuw een Hendrik Witbooi) als vice president.
Deze onafhankelijkheidsstrijd wordt door Conny Braam onthullend en onthutsend weergegeven. Het verhaal laat je niet los.

Wat een belangrijk verhaal, dacht ik na het boek te hebben gelezen, dat moeten meer mensen weten !
Dat er zoveel geweld ( tien-duizenden soldaten, machine-geweren, zelfs kanonnen) uit Duitsland werd overgevaren en ingezet naar Zuid-West-Afrika, om de lokale bevolking te onderwerpen en te vermoorden ( met opzet ! ) was nieuw voor mij !
Minachting om wie de Afrikanen waren . Een Europees machtsspel van enkelingen ( de arme Europese bevolking wist van niets of werd verkeerd ge-informeerd ) in Afrika en hun winstbejag
Ik sluit mij aan bij woorden van de mensen die reeds een recentie hebben geplaatst , anders zou ik hun woorden alleen maar herhalen.
Tot slot heb ik de hoop dat het verhaal ook in Duitsland wordt verspreid !

De geschiedenis van Namibie en hoe de Duitsers hier hebben huisgehouden

Pakkend en goed beschreven in Conny Braam stijl