In Dubio

Heeft vrijheid van meningsuiting grenzen en zo ja, waar liggen die dan? Deze vraag heeft het debat in Nederland nu al jaren in haar greep. In dubio – Vrijheid van meningsuiting als het recht om te twijfelen is een gewaagde poging die vraag definitief te beantwoorden. In een kort maar krachtig pamflet betoogt Rob Wijnberg dat vrijheid van meningsuiting eigenlijk een onmogelijke vrijheid is; een vrijheid die grenzen vereist maar tegelijkertijd juist die grenzen verwerpt. Want, stelt Wijnberg, om te weten wat je wel of niet mag zeggen, heb je het vrije woord nodig: zij gaat vooraf aan het hebben van een gedeelde moraal. In wervelend tempo, maar met oog voor gedegen argumentatie, verdedigt hij daarom ieders recht van spreken. Of het nu gaat om een oproep tot een verbod op de Koran, of een pleidooi voor de legalisering van pedofilie – het vrije woord wint altijd. Vrijheid van meningsuiting is namelijk méér dan slechts het recht om te beledigen; het is het recht om te twijfelen. Aan alles.

Recensie(s)

Sinds ongeveer 2001 is in Nederland in het politiek en maatschappelijk debat het vraagstuk van de (grenzen van de) vrijheid van meningsuiting centraal komen te staan. Tegenstrijdig genoeg grijpen politici en opiniemakers soms de vrijheid van meningsuiting aan om anderen het zwijgen op te leggen. Van de hand van de jonge filosoof en hoofd-redacteur van NRC Next Wijnberg is een sterk filosofisch getinte bijdrage aan het debat verschenen. Mede aan de hand van tal van aan de actualiteit ontleende voorbeelden verdedigt Wijnberg de stelling dat vrijheid van meningsuiting een in wezen onmogelijke vrijheid is: de grenzen van vrijheid van meningsuiting kunnen niet worden vastgesteld, want die grenzen zijn tegelijkertijd het onderwerp van discussie. Ultiem is vrijheid van meningsuiting het recht om aan alles, inclusief de heersende normen, te twijfelen. Met verwijzingen naar gebruikte literatuur in de eindnoten.

Dr. H.W. Bomert