In goed en kwaad Verzameld Werk

Kleine heiligschennis: bij Fritzi Harmsen van Beek wil ik wel eens denken aan de chimpansee die –bij toeval- een sonnet van Shakespeare uit de typemachine tovert.
Ik moet ook denken aan “Sergeant Pepper’s lonely hearts club band” waarvan McCartney, gevraagd naar de bron van deze fenomenale elpee, ooit zei dat drugs er aan ten grondslag lagen.
Ik moet denken aan de manische Dylan in “Don’t look back”, die “als vanzelf” in de wondere wereld van zijn songs belandde, terwijl hij –naar eigen zeggen- er nu hard voor moet werken.
En ik moet denken aan “Being there”: waarom zou iemand die niet weet wat hij zegt géén wijsheden kunnen debiteren? Omdat wij vinden dat een creatie “navolgbaar” moet zijn? Omdat er een “making of” denkbaar moet zijn waarvan we kunnen leren hoe een song, een aforisme, een gedicht, heel gericht tot stand gebracht is door de makers. Zodanig zelfs dat het voorstelbaar is dat wij zelf –hadden we de vaardigheden gehad- het ook hadden kunnen maken. Dan is het een prestatie, dan is het kunst. Iets wat lukraak tot stand gekomen is, is dat niet. Zo kijken we bijvoorbeeld ook benepen aan tegen kunst van psychiatrische patiënten. Kunst vraagt om zeggenschap en wilsuitoefening.
Ik bedoel bovenstaande vergelijkingen niet denigrerend, ik geef een kenschets van mijn verwarring. Het instrument dat Harmsen van Beek als schrijfster gebruikt is niet de pen op papier, nee, zij weet het toeval naar haar hand te zetten. Zij is onnavolgbaar op het ontoerekeningsvatbare af. Het resultaat van Harmsen van Beek haar werken is intussen wonderschoon, maar waar ‘m dat in zit weet ik niet. Of het moest zijn in juist dat volslagen losgezongen zijn van haar gedichten en verhalen.
Het boeiende van haar nu verschenen verzameld werk is dat je kunt zien dat “Geachte Muizenpoot” en “Neerbraak” en de rest echt wilsgestuurd deskundig maakwerk zijn, zij het volgens een recept dat alleen de auteur kent en kan toepassen. Dat is te traceren in de 150 pagina’s “verspreid werk”. In de vele gelegenheidsstukjes kun je haar dartele denktrant volgen. Maar ook zie je het vluchtige en toevallige dat zo kenmerkend is voor gelegenheidsstukjes. In retrospectief moet je dan constateren dat ze dat toevallige en vluchtige heel drastisch heeft weggeschreven uit “Kus of ik schrijf” en “Wat knaagt” en de rest, noodzakelijk en eeuwig als deze publicaties zijn. Het nut van deze uitgave is dat onomstotelijk vast komt te staan dat Harmsen van Beek geen chimpansee achter een typemachine is, geen geestelijk onmachtige tuinman van het Witte Huis. Dat stelt ons benepenen dan weer gerust.
Literair echter voegt het verspreide werk niet zoveel toe. Het onnavolgbaar schone van haar gepubliceerde werk wordt er gelukkig ook niet door aangetast. Ik heb deze 150 pagina’s gelezen uit nieuwsgierigheid die uiteindelijk niet echt bevredigd werd. En terecht. Ik moest terug naar het begin, ik las het eerste gedicht van “Geachte Muizenpoot” en werd verpletterd door de schoonheid, onontkoombare schoonheid. Mijn verlangen laait op en ik lees verder, wat een pracht. Wat kan mij het schelen hoe deze tot stand kwam.

Dit boek verward, daagt uit, raakt een lichtheid aan die vrolijk maakt.
Maar onder de oppervlakte van Goed en Kwaad de herkenbare worsteling.

,

Heb het gelezen en ben meteen alles weer vergeten. Het wordt verkocht, zonde van mijn geld. Krijg de indruk dat er heel wat alcohol is gevloeid tijdens het schrijven. Tekeningen matig. Idem niet beklijvend.

mooi sprankelend boek

Wat ik vooral goed vind: goede kwaliteit, duurzaam.

Hele interessante vrouw die inspireerdt