In tijden van besmetting

In tijden van besmetting. Door Paolo Giordano.

Ik twijfelde of ik dit boek wel wou lezen. Pro: ik ben fan van Giordano. Contra: is dit het uitmelken van een crisis?
Wat ben ik blij dat ik het gelezen heb. Het is geen crisis-boek. Het is een boekje dat deugd doet als je het leest. Het gaat wel over de crisis, waar we nog volop inzitten, maar het leidt niet tot paniek. Hoewel er best alarmerende dingen in staan.

Giordano kijkt op verschillende manieren naar deze crisis. Wiskundig, wetenschappelijk, als schrijver en als burger. Een burger die verandering wil en ook niet.

Als wiskundige legt hij uit hoe een virus-besmetting te werk gaat, volgens bepaalde te voorspellen modellen. Die modellen tonen ook aan wat we kunnen doen om verdere besmetting enigszins te voorkomen (blijf in uw kot). Als wetenschapper toont hij aan hoe bijvoorbeeld de vele bosbranden en het verwoesten van habitatten van dieren bijdraagt aan de toename van virussen en bacteriën onder de mensen. Hij wijst ons op het verband tussen milieuproblematieken en epidemies.

Dat klinkt allemaal niet hoopvol en niet positief maar dat is de huidige situatie ook niet. Naast een actueel essay is In tijden van besmetting ook een activistisch pamflet. En net die insteek geeft hoop. Ons leven nu staat in pauzestand. Vraag is: wat willen we meenemen naar de toekomst, wat willen we weer opstarten en wat niet. We moeten deze verplichte pauze zien als een kans. Een kans op een betere toekomst, voor de mensheid als geheel. Want we horen allemaal samen, dat is wel duidelijk geworden.

Nu hebben we de tijd om eens grondig na te denken over morgen. We moeten deze tijd goed gebruiken. Te beginnen door het lezen van dit hoopvolle boek.

Mooie prachtige zinnen. Stof tot nadenken. Ik bestel een aantal exemplaren om rond te sturen.

Veel zou er gezegd kunnen worden over dit essay maar het belangrijkste is dat iedereen dit leest. Want al het nieuws wat we nu via de media te horen krijgen is hierop gebasseerd. Het is een waarheid die iedereen gewoon onder ogen moet zien, niet de mensen die altijd al hielpen of naar andere omkeken en voor elkaar zorgden maar nu ook eens de mensen die dat niet deden. We zijn niet alleen, we zijn met zijn allen en alleen met zijn allen, dus niemand uitgezonderd en wereldwijd, kunnen we dit virus verslaan. Daarna vinden we elkaar terug in een vernieuwde en hopelijk verbeterde, minder egoïstische samenleving.

''Een urgent, elegant en uiteindelijk hoopvol eassy.''

Geschreven bij In tijden van besmetting

De corona-epidemie dreigt de grootste gezondheidsdreiging van onze tijd te worden. Het legt de verschillende niveaus bloot waarop wij tegenwoordig met elkaar verbonden zijn – het maakt niet uit wie of waar we zijn, wat we nu meemaken gaat voorbij aan landsgrenzen, identiteiten en culturen. De verspreiding van het virus maakt ondubbelzinnig duidelijk hoezeer onze wereld geglobaliseerd is. De epidemie moedigt ons aan de wereldbevolking als één grote samenleving te zien en dwingt ons om in te zien dat individuele keuzes gevolgen hebben voor iedereen.

De samenleving waar we ons nu mee bezig moeten houden, is de gehele mensheid.

De wereldwijde bestsellerauteur Paolo Giordano schreef vanuit zijn wetenschappelijke achtergrond met In tijden van besmetting een glashelder, indringend en belangwekkend betoog.

Op de cover:

Ik ben niet bang dat ik ziek word. Waarvoor dan wel? Ik ben bang dat ik ontdek dat de beschaving die ik ken een kaartenhuis is. Dat alles wordt uitgewist. Maar ik ben ook bang voor het tegenovergestelde; dat als de angst straks weg is alles bij het oude is gebleven.

De auteur besloot de ontstane leegte te gebruiken om te schrijven. Om zijn bange voorgevoelens in bedwang te houden en een betere manier om over dit alles na te denken. Iedereen is vanaf het moment dat corona ons leven beheerst zoekende naar een manier om met alle veranderingen om te gaan. Een manier om de angst te bedwingen en met beide benen op de grond te blijven staan. Maar de auteur had ook nog een andere reden. Hij wil niets missen van wat deze epidemie over onszelf vertelt.

‘Zodra we onze angst overwonnen hebben, verdampt in een mum van tijd ook ons bewustzijn – zo gaat het altijd met ziektes.’

Giordano schreef deze essay in het begin van de epidemie. Niet alleen vanuit wetenschappelijk inzicht, maar ook als schrijver en als mens. Inmiddels zijn we een paar maanden verder en is er veel gebeurd. Vooral de eerste maanden zijn er ontelbare nieuwsberichten gewijd aan het coronavirus en de paniek onder de mensen was sterk voelbaar. En dan ook de vraag: Hoe moeten we omgaan met dit virus? Wie heeft er gelijk? En is het allemaal wel zo erg als ons voorgeschoteld wordt?

‘Niemand weet echt wat hij moet doen als hij met iets volkomen nieuws te maken krijgt. In omstandigheden zoals we die nu meemaken, zijn alle reacties denkbaar: woede, paniek, kilte, cynisme, ongeloof, berusting.‘

In deze essay verwoordt Giordano op heldere wijze wat een gebeuren als dit met de mens doet. Als natuurkundige geeft hij inzicht in het virus en laat mogelijke verbanden zien voor het ontstaan ervan. En helder is dat dit niet de eerste epidemie is, maar ook niet de laatste.

‘Maar CoV-2 heeft het voordeel dat hij een nieuweling is. Hij heeft ons overvallen zonder dat we ons konden voorbereiden, zonder dat we antilichamen of vaccins hebben kunnen maken. Hij is te nieuw voor ons. Daarom moeten we zo lang weerstand bieden als nodig is. Het enige vaccin dat ons ter beschikking staat, is een nogal vervelende vorm van voorzichtigheid.’

Eigenlijk is wat in deze essay staat niet allemaal nieuw meer, maar het recapituleert deels de voorgaande maanden en maakt ook zeker duidelijk dat we er nog lang niet zijn.

‘Plotseling is de normaliteit het heiligste wat we hebben, we hebben haar nooit zoveel belang toegekend en als we erbij stilstaan weten we niet eens zo goed wat het is: het is datgene wat we terug willen hebben. Maar de normaliteit bestaat nu even niet en niemand weet voor hoelang. Het is nu de tijd van de abnormaliteit, we moeten ermee leren leven, redenen vinden om haar te omarmen, en niet alleen uit angst om te sterven.’

Maar er spreekt ook hoop uit, hoop dat de mensheid hiervan leert. Een essay dat tot denken zet en door iedereen gelezen moet worden.

Even een andere kijk. Als van de media

Ik had gehoopt op een wat diepgaander verhaal over Covid-19 met bijvoorbeeld wat begrijpelijke
numerieke analyse van de versreidingsgraad. In plaats daarvan is het vooral een betoog voor solidariteit vanwege het globale karakter van een pandemie. Ook het effect van de lock-down op het Italiaanse openbare leven komt maar zeer summier aan bod. Je leest het in minder dan 2 uurtjes uit. En dat is ook hetgeen mij tegenstaat. Als het geld voor dit essay volledig ten goede komt aan getroffen gebieden in Noord Italie dan zou ik dit essay aanbevelen. Echter, als Bol.com of Gordiano hier zelf een graantje van meepikken zou ik dat ronduit belachelijk vinden en mijn aantal sterren terugschroeven naar min 2.

Het staat vol met persoonlijke overwegingen van Paolo, waar je het niet altijd mee eens hoef te zijn. Ik had af en toe moeite met zijn manier van denken en de richting van zijn gedachten. Wel goed om daar kennis van te nemen en zelf over na te denken.

We moeten als de angst voorbij is na de coronacrises, niet alleen de wereld weer opstarten, maar ook verbeteren. Pak deze kans! We kunnen zo niet verder gaan. Het moet anders en het kan anders (beter).

Leuk boekje, maar er staat eigenlijk niets nieuws in. We weten inmiddels meer over Corona en Covid-19 dan ons lief is. Dit boekje maakt je niet veel wijzer.

Iedereen MOET dit gelezen hebben!