Italie de schaduwkant van een zonovergoten land

"One doesn't come to Italy for niceness," was the retort; "one comes for life. Buon giorno! Buon giorno!" – E.M. Forster, A Room with a View. Als er een bevolking het leven omarmt en er mee speelt alsof ze god zelf zijn, zijn het de Italianen wel. En ze komen er nog mee weg ook, want al hun streken worden toegedekt met de zachte deken der romantiek, of worden liefkozend 'passie' genoemd. Geen land waar de georganiseerde misdaad al generaties lang wonderwel gedijt, geen volk zo devoot. Geen land ook met zoveel katholieke feestdagen, met name in het zuiden, waar men 'de Mariaprocessies en katholieke patroonsfeesten aan elkaar rijgt (…)'. Of zijn dit clichés en tradities die het land al decennia achter zich heeft gelaten en die vooral door niet-Italianen hoog worden gehouden? Aan de hand van vijftien intrigerende verhalen – over onder meer politiek, religie, gastronomie, emigratie & politiek – geeft Ine Roox (1977, journaliste bij de Belgische krant De Standaard) in Italie. De schaduwkant van een zonovergoten land een genuanceerd en rijkgeschakeerd beeld van een land dat het verdiend om beter gekend te worden. ‘Italië is een land dat zijn eigen, jonge generatie niet de kansen geeft die die generatie verdient. Het is een land met een georganiseerde misdaad die zich uit alle macht verstrengelt met de officiële macht – de politiek met stip voorop.’

Is jouw boek een liefdesverklaring met een rafelrandje aan Italië?
Het boek is heel duidelijk géén kritiekloze liefdesverklaring – wel erg integendeel. Er zit erg veel gevoel in – ik gooi niet met plezier met pek naar Italië, dat doet Italië wel zelf – en daarom noem ik het liever een boze liefdesbrief. Het is een aanmoediging aan het land en zijn volk om het voortaan beter te doen. Waarom geen liefdesverklaring? Ik werd een beetje gefrustreerd van de talrijke lyrische opsommingen van al waar Italië goed in is. Italië heeft zeker wel een zonnige kant, maar moet erg oppassen dat het de kip met de gouden eieren niet slacht – het beheer van zijn talrijke kunst- en cultuurschatten laat bijvoorbeeld echt te wensen over – en niet ten onder gaat aan zijn talrijke schaduwkanten, zoals de endemische politieke corruptie en de verwevenheid van de toppolitiek met de maffia en bijvoorbeeld de verstikkende greep die het Vaticaan nog altijd op de Italiaanse samenleving heeft. Als gevolg daarvan hinkt Italië tegenover andere EU-landen mijlenver achterop op het vlak van sociale rechten en vrijheden. Er is nog altijd geen homohuwelijk, zelfs geen samenlevingscontract (voor holebi's, of voor hetero's), euthanasie is streng verboden, abortus ligt erg gevoelig en ivf wordt grondig beperkt.

Wat is het clichébeeld dat we hebben van Italië?
Nederlanders en Belgen denken in grote clichés over Italië. Italianen zouden luidruchtig zijn, oppervlakkig, ze zouden slecht kunnen organiseren, en ik betrap veel landgenoten erop dat die het toch geen toeval meer vinden dat de maffia al zolang wonderwel in het zuiden van Italië gedijt – vaak niet beseffend dat de georganiseerde misdaad zich inmiddels met succes over de rest van de wereld – en jawel, ook tot in onze contreien – heeft verspreid.

Waarom verdient Italië het om beter gekend te worden?
Omdat Italianen haast zeventig jaar geleden massaal naar België en (in mindere mate) naar Nederland zijn geëmigreerd, onze cultuur in grote mate hebben beïnvloed (in België staat minstens één keer per week spaghetti Bolognese op tafel) en het hoog tijd is om dat volk wat beter te leren kennen. Daarnaast is het land zelf véél te boeiend om enkel bij de clichés te blijven stilstaan.

Voor het hele interview, meer mooie boeken & inspiratie, kijk op www.bol.com/boekenredactie.

Geschreven bij Italie

Het is zonder meer een 'grappig' boekje, maar ik herken niet veel. En dat terwijl ik met een Italiaanse man getrouwd was, tien jaar op het Italiaanse platteland gewoond heb en een grote Italiaanse schoonfamilie en veel vrienden in de streek heb. Mijn man is inmiddels overleven maar nog steeds kom ik minimaal twee maal per jaar in 'mijn' Italië. Als je dan zo'n boekje doorleest en je afvraagt waar de schrijfster in vredesnaam werkelijk geweest is, klopt er iets niet.

Geschreven bij Italie

Ik ben zeer geïnteresseerd in de Italiaanse taal, cultuur en politiek en was erg benieuwd naar dit boek. Het is prettig en toegankelijk geschreven en ik heb er wel wat van opgestoken. Ik vond dat de informatie wel erg veel opgehangen werd aan de belevenissen van enkele individuen en het hoofdstuk over de Italiaanse gastarbeiders in België kon me als Hollandse niet zo boeien.

Geschreven bij Italie

Dit boek is zeker niet slecht, maar het is eigenlijk een opiniestuk zoals we in de pers alle dagen al te lezen krijgen.
Daardoor vraagt het echt energie en uithouding om dit boek te lezen.

Geschreven bij Italie

Een heerlijk diepgaand boek over de historie van Italië, waar je als immigrant weinig tot geen notie van hebt. Het boek geeft je de ontbrekende schakel vanuit uit het verleden, dat je nodig hebt om het hedendaagse Italië en zijn bevolking beter te kunnen begrijpen. Prachtig geschreven.