Je bent wat je doet van zelfkennis naar gedragsverandering

Dit boek is een aanrader voor iedereen die wel eens het idee heeft dat het niet lukt om eerder gestelde doelen te bereiken, gewoontes aan te passen of beloftes te houden. En volgens mij is dat voor iedereen wel eens moeilijk!

In het boek vertelt Roos Vonk openhartig over haar eigen problemen. Zo had ze een tijd lang moeite om haar (vervelende) ex los te laten en checkte ze vaker dan ze eigenlijk wilden haar social media. Beide zijn volgens Vonk voorbeelden van verslavingen. Net als roken, ook zo'n verslaving waar Vonk last van had.

Aan de hand van deze voorbeelden van pogingen tot gedragsverandering, neemt Vonk je bij de hand om ook jouw slechte gewoontes af te leren en in te ruilen voor gezonde gewoontes. Ze gebruikt hiervoor algemene psychologische inzichten (bijvoorbeeld: zelfkennis is minder accuraat dan kennis over anderen) en veel specifieke onderzoeken (bijvoorbeeld: wie dagelijks een reeks fysieke oefeningen doet, zal ook op andere gebieden in z'n leven meer zelfsturing hebben). Tevens geeft de auteur veel tips en praktische to-do's in het boek, zodat je zelf direct aan de slag kunt.

De combinatie van persoonlijk relaas, wetenschap en praktische opdrachten maakt het boek heel prettig te lezen. Het wordt nooit saai. En belangrijker nog: door dit boek is het me gelukt om verschillende gedragsveranderingen te realiseren! Al met al dus een heel tof boek waarbij ik geen negatieve punten kan bedenken, behalve dat Vonk op bladzijde 115 het woord 'verneukeratief' gebruikt. Dat was wel jammer. Verder goed!

De titel sprak mij meteen aan. Wie ben ik, wie wil ik zijn. Als je niks doet, zul je niet vooruit komen en blijf je wie je bent. Als je daar tevreden mee bent, is dat prima. Zo niet, dan is er werk aan de winkel. Dit boek helpt daar goed bij.

Wat er geschreven wordt, is voor mij heel herkenbaar. Je wilt van alles, je hebt allerlei wensen en doelen, maar er komt niets uit je handen. Wanneer je op een dag tijd over hebt, waarin je aan je doelen zou kunnen werken, kom je tot niets. Hoe komt dit toch.. Waarom verspillen we zoveel tijd. Waarom stellen we alles uit.

Ik vind het ook confronterend. Ook ik ben iemand die steeds denkt: als ik mij beter voel, dan ga ik een boek schrijven. Als ik meer tijd heb, dan ga ik op zoek naar een hobby. Waarom stel ik alles uit. Waarom ben ik niet zo moedig om NU te beginnen met dat wat ik graag zou willen of zet ik niet de stap om iets te gaan doen wat buiten mijn comfortzone ligt. Want, zoals Roos schrijft, later zal het niet makkelijker gaan dan nu. Later zul je het weer uitstellen omdat er zoveel excuses te bedenken zijn. Als je eenmaal je doel hebt behaald, denk je: waarom heb ik dit niet eerder gedaan. Het is een kwestie van moed, van durf. Stap uit je comfortzone. Dat is eng, maar ik denk dat het zeker de moeite waard is. Roos geeft ook, terecht, aan dat er altijd momenten zijn waarop iets zal mislukken. In dat geval is het goed om te gaan “luchtdenken”. Herhaal de situatie in gedachten en bedenk hoe je het WEL had willen doen. Wat zou je de volgende keer anders doen, wat had je willen zeggen of juist niet willen zeggen. Door veel te oefenen, zal het in de praktijk steeds makkelijker gaan.

De voorbeelden die gegeven worden in het boek, zijn treffend en hebben humor. Vaak zie ik de situatie voor me en moet ik erom lachen (bijvoorbeeld het voorbeeld met het paard en de ruiter, dat regelmatig terug komt). Maar het is ook pijnlijk, want ik stel mezelf dan weer de vraag: waarom ben ik zo, waarom doe ik niet gewoon wat ik wil/moet doen.

Wat ik echt een eye-opener vind is de tip: observeer jezelf eens van de buitenkant. Hoe ziet een ander jou. Jij beoordeelt een ander vaak veel positiever dan jezelf, omdat je bij jezelf op je gevoel afgaat en minder op de feiten. Je bent daardoor veel te hard voor jezelf en denkt negatiever over jezelf dan dat een ander dat over jou doet. Zet eens een stap opzij en bekijk je gedrag eens van een afstand.
Ook een mooie uitspraak, waar ik zeker mee aan de slag wil: Go with the flow. Accepteer de onwetendheid, accepteer dat je niet weet wie je bent en wie je wilt worden.

Het boek is in duidelijke en begrijpelijke taal geschreven. De illustraties die gebruikt zijn, passen goed bij de tekst en zijn grappig. Het is met veel humor geschreven, waardoor je de neiging hebt om het boek in 1x uit te lezen (en dat terwijl ik geen lezer ben). Er zijn duidelijke verwijzingen naar eerder genoemde punten of naar bronnen. Een minpunt vind ik de fluorescerende kleuren die gebruikt worden in het boek. Het ziet er vrolijk uit, maar ik vind het persoonlijk moeilijk te lezen.

Al met al vind ik het een heel inspirerend boek dat mij echt aan het denken en aan het werk heeft gezet. Er staan een aantal opdrachten in, welke daarbij bijdragen.
Ik raad iedereen die zijn/haar gedrag wil veranderen (slechte gewoontes afleren, assertiever zijn, gezonder leven, enz.) dit boek te lezen!

Als professionele coach ben ik al een hele tijd intensief bezig met thema's zoals gedragsverandering en zelfkennis. Ik heb al veel lectuur over deze topics achter de kiezen en durf te zeggen dat ik ondertussen een talent heb ontwikkeld om het zinvolle materiaal te onderscheiden van het minder zinvolle. Dit boek hoort zeker bij de eerste categorie. Roos Vonk heeft een samenvatting gemaakt van de beste inzichten en methodes i.v.m. gedragsverandering en zelfkennis. Meer zelfs, ze brengt ze op een uiterst toegankelijke en bruikbare manier. Dit boek is ideaal voor wie écht aan de slag wil en niet eerst nog bergen (theoretische) lectuur wil verzetten. Dit is een doe-boek, met een hoog 'no-nonsense' gehalte.

Dit boek gaat over “doen”. Iedereen heeft ideeën over wat je wilt doen of wat je denkt dat je zou kunnen. Roos laat duidelijk zien in haar boek dat wat er in je hoofd afspeelt niet de waarheid hoeft te zijn.
Onbewust heb je allerlei smoezen in je hoofd om niet tot gewenst gedrag te komen, je weet dit van jezelf niet. Een gedragsverandering op korte termijn doet vaak pijn, op langere termijn levert het iets op. Roos maakt de vergelijking met de ruiter te paard. Het paard is het automatische zelf, dat reageert op korte termijn gevaar, de ruiter geeft sturing en traint het paard zelfs zodat het korte termijn gevaar wordt gerelativeerd.
Als je jezelf observeert zie je je daden maar ook allerlei voornemens,. Een ander ziet alleen wat je doet en komt dan vaak tot andere conclusies dan jijzelf .Onze lange termijn keuzes zijn vaak principiëler dan onze korte termijn keuzes. Bij korte termijn keuzes spelen afleidingen zoals lust en onlust principes een grotere rol. Een onlust kan een emotie zijn, die zorgt ervoor dat je in een koker terecht komt, je blik wordt vernauwd. Je kunt dan beter geen beslissing nemen, eerst een nachtje slapen daarna kun je weer een keuze maken die overeen komt met je waarden.Het begrip positief denken wordt onder de loep genomen, je kunt niet iets bereiken door er maar aan te denken. Je moet in beweging komen dan ga je het meemaken en heb je ook snel een reality check.
Als het lukt om zelfcontrole te krijgen op een bepaald terrein dan neemt de zelfcontrole op andere terreinen ook toe. Hier geldt het principe “overal waar je aandacht aan besteed dat wordt sterker”.
Een nieuwe gewoonte aanleren neemt gemiddeld 66 dagen in beslag. Het brein bepaald niet wat je denkt en voelt, het is wat je denkt voelt en doet, je bent je brein.
Verder komen in dit boek verslavingen aan bod en hoe je gedragsverandering in gang kunt zetten.
Factoren die ons gedrag beïnvloeden worden behandeld, je omgeving beïnvloed je, maar omgekeerd geldt ook dat je je omgeving kunt beïnvloeden. De kracht van de omgeving is echter groter, dit hebben we niet snel in de gaten waardoor er makkelijk zelfbedrog ontstaat.
Er wordt ook een hoofdstuk besteed aan ´je krijgt wat je doet`. Daar worden verschillende principes uitgelegd hoe je welk gedrag tot stand kunt brengen.
Verder eindigt het boek met de conclusie dat je persoonlijkheid voor 50% bepaald of je gelukkig bent en 40% van je geluk wordt bepaald door wat je doet. 10% van je geluk wordt bepaald door omstandigheden.
Tot slot staan er een aantal tips en valkuilen in die je kunt gebruiken voor je gedragsverandering.

Het is een reuze interessant boek, heel goed leesbaar en direct toepasbaar. Zelf werk ik in een huisartspraktijk als praktijk ondersteuner en heb dagelijks met gedrag mbt gezondheid te maken. Ik kan met dit boek goed aan de slag.

Ben nu op de helft , maar is lekker leesbaar en geeft leuke opdrachten. gebruikt veel bekende theorie in een makkelijk en toepasbaar jasje. zorgt zeker voor een reflectie maar je moet het natuurlijk wel zelf doen.

Volgens Roos Vonk kunnen mensen ‘als zij echt inzicht hebben in hoe iets werkt’ zelf wel bedenken wat ze moeten doen om de beste versie van zichzelf te worden … ook al ‘kan de stap van inzicht naar gedrag gigantisch zijn’ (blz. 194). Inzicht en doen, daar draait het om in ‘Je bent wat je doet’. In mijn ogen lukt het Roos Vonk goed om dat inzicht te creëren. De lezer krijgt door een verzameling van wetenschappelijke feiten tot slimme weetjes als het ware een stoomcursus Psychologie. Roos Vonk is wetenschapper, professor zelfs, maar dan wel eentje die zeer begrijpelijk, dicht tegen je aan, humoristisch, uitdagend tot op het confronterende af kan zijn. Ze prikkelt je ego en daagt je uit om gewapend met haar kennis van menselijk gedrag aan de slag te gaan … met jezelf.

Je moet een behoorlijk berg theorie verzetten maar vervelend wordt dat eigenlijk nooit. Je leert dat je geneigd bent om pijn en ongemak te vermijden, waarom je steeds jezelf weerhoudt om nu echt eens te kappen met roken, ongezond eten, verkeerde partners en zo. Je krijgt inzicht in het valse-hoop-syndroom, waardoor je eenmaal in de problemen in die problemen blijft. Je leert over het hoe en waarom van uitstelgedrag, waarom je onzeker bent of bang om in het openbaar te spreken en hoe je dat zelf in stand houdt, in hoe we ons zelf vooroordelen omdat we het zo goed bedoelen waar we anderen veroordelen omdat we alleen naar hun gedrag kijken en niet naar hun intentie. En dat terwijl Roos Vonk nergens zweverig wordt, soms het tegendeel: ‘Ach, flikker op met je gevoel’ (blz. 93).

De theorie wordt verrijkt met een aantal oefeningen. Sommige zijn eenvoudig en leuk zoals Power Posing, het oefenen van een bepaalde lichaamshouding. Andere oefeningen vergen meer inspanning zoals Mental Contrasting, een manier om je doelen op waarde te kunnen schatten. Het boek wordt afgesloten met Tips en valkuilen, een aantal concrete aanwijzingen hoe je de theorie in de praktijk kan brengen. Pas op, je moet wel aan het werk; niet in je zolderkamertje maar in de praktijk van alle dag. Veel plezier bij het lezen van dit fraai vormgegeven boek!

Interessant boek, leuk om te lezen en ook leerzaam. Niet te droog, informatief en ook met leuke voorbeelden en oefeningen voor de praktijk.

Aangezien ik altijd met veel plezier de column van Roos Vonk lees en het vermakelijker vind dan de column van Frans de Waal, was ik erg benieuwd naar haar boek.
Het boek leest lekker weg en de opmaak is fijn, vooral vanaf hoofdstuk 5 wordt het interessant. Roos Vonk geeft aan dat om dingen gedaan te krijgen, het belangrijk is om van je gedragingen een ‘instinct’ te maken; als metafoor geeft ze ‘een paard en een ruiter’. Doch, vind ik het wel opmerkelijk dat ze, zoals ze zelf beschrijft, na een paar lesjes fysiologie (tijdens de studie psychologie) het concept van de ‘vrije wil’ totaal overboord heeft gegooid. Het feit dat lichaam en geest in nauw verband met elkaar staan sluit de ‘vrije wil’ of een ‘onstoffelijke geest/ziel’ niet uit, mijns inziens.
Roos Vonk behandelt in haar boek ook het ‘Mohamed Ali-effect’; wat erop neerkomt dat je jezelf vrij makkelijk kunt misleiden over je eigen moraliteit. Het is dan ook wrang te noemen dat zij zich, twee pagina’s ervoor, moralistisch uitlaat over vlees-eters en vliegtuig-reizigers. Wat dat betreft, zou ze haar eigen advies beter ter harte kunnen nemen.
Leuk vind ik de goede daden-lijst die ze opgenomen heeft en ik ben het eens met haar kritiek op ‘The Secret’. Tevens ben ik een voorstander van het door haar beschreven ‘jomo’: de ‘joy of missing out’ en het vriendelijk ageren van je medemens.
Ondanks dat Roos Vonk in dit boek geen revolutionaire inzichten aangaande het onderwerp aanhaalt is het een prima boek dat motiveert en handvaten aanreikt en met humor geschreven is, net zoals ik gewend ben van haar.

Je bent wat je doet! Roos Vonk.

Je bladert t door en ziet verrassend al highlights zoals je die zelf ook in boeken zet: het maakt benieuwd, zijn dat ook mijn highlights? Het boek is modern vorm gegeven! De informatie wordt leesbaar aan elkaar geschreven, steeds gebaseerd op diverse onderzoeken. Tijdens het lezen krijg je flash backs van Tiggelaar en anderen, uit boeken en artikelen. Het leest gemakkelijk weg: wie als professional zijn vakliteratuur en de vakbladen en de uitgaven voor groot publiek heeft bijgehouden, herkent waar de bron ligt. Maar het is lekker geschreven. Het hedendaagse taalgebruik valt op: lullig gedrag, zeikerd, bezopen, klooien, flikker op met je gevoel…
Stap voor stap neemt Vonk je mee en leidt je naar inzicht over je eigen gedrag: je bent een lafaard!
Je denkt wel over verandering maar bent een kei in vermijden van al die plannen…..
Zelfcontrole, dát moet je ontwikkelen! Weg met die laat-maar impulsen. Want zelfcontrole maakt je vaardiger, assertiever, je wordt gezonder, je presteert beter, je wordt door anderen vertrouwd en je wordt aantrekkelijker gevonden: met andere woorden, je toont Karakter! JAA, natúúrlijk wil ik dat ook, wat een worst wordt mij hier voorgehouden!! Maar hoe bereik ik dat dan?
Daarover gaat de rest van het boek. Gelardeerd met voorbeelden en oefeningen. Je snapt waarom het zo belangrijk is om te stoppen met denken en te gaan DOEN, en daarbij klein te beginnen. Je wordt wat je doet. Zijdelings worden de nieuwste ontwikkelingen betrokken: wist je al van het bestaan van socialbesitas, fomo, jomo en phubbing?
Toepassingen te over, dacht ik bij het lezen: mijn eigen leven en opvoeding, mijn toekomstplannen, mijn cliënten bij inzichten en oefeningen, mijn werknemers over wangedrag, mijn directie over de werkcultuur….
Maarrr: het is en blijft een volgend zelfhulpboek, aantrekkelijk uitgevoerd, vlot geschreven, met logische stappen; de essentie van het doen begrijp je na het lezen prima en je weet ook HOE het moet, maar ga je het werkelijk DOEN??

Dit boek zet alle zelfbegoochelingen op een rij waarmee je positiever over jezelf bent dan realistisch is. Je hoort ook wel eens dat dat zelfbedrog mensen helpt om gelukkig te zijn, en wie vind zichzelf nu niet bovengemiddeld ... (vul maar in wat belangrijk voor je is)? Maar feit blijft dat we daardoor ook om de haverklap falen in het uitvoeren van onze goede voornemens en het leven naar wat we het meest belangrijk vinden.

Zelf had ik bij de eerste oefening, het kiezen van je top 3 van waarden, al meteen een probleem. Dat lukt me nu nog niet, dan moet ik eerst nog een paar jaar filosofische boeken lezen en misschien nog een studie ertegenaan gooien en... Helaas (of gelukkig) gaat er ook een heel hoofdstuk over hoe denken je kan belemmeren om te doen, dus daar kwam ik niet mee weg. Want een leven lang studeren op hoe je goed moet leven en in de tussentijd geen steek verder komen met de uitvoering kan ook niet de bedoeling zijn.

Oftewel nu begrijp ik beter hoe het kan dat ik zo goed ben in uitstellen, en heb ik handvaten om daar iets aan te doen. Ik vrees wel dat het boek lezen niet voldoende gaat zijn om echt tot dat doen te komen, aangezien ik dus bij de eerste oefening al ben afgehaakt met het doe-deel :-s. Nog een keer maar, gelukkig leest het als een trein :-)!