Jelaya een Surinaamse roman

Samwel is er goed in geslaagd de verschillende politieke gebeurtenissen in Suriname sinds 1973 aan de hand van 3 hoofdfiguren te beschrijven. De 2 mannelijke hoofpersonen hebben een zeer verschillend karakter en staan min of meer model voor 2 groepen Surinamers, de scharrelaars en de ambitieuzen. Beide zijn verliefd op Jelaya, een schoonheid die door haar gedrag en opmerkingen een soort vrouwelijke wijsheid vertegenwoordigt. In duidelijk verschillende episoden met hun eigen politieke karakteristieken ontwikkelen de 3 hoofdpersonen zich van beginnend puber tot volwassenen. Samwel geeft en passant veel informatie over het land zonder dat de romantische verhaallijn daaronder lijdt. De romance rondom Jelaya is mooi subtiel beschreven. Voor wie in Suriname is geweest geeft het boek veel herkenning, voor wie er nog eens heen wil is het zeker een aanrader. Het is een waardige opvolger van het eveneens historisch getinte boek "hoe duur was de suiker"van Cynthia McLeod.Dat geeft inzicht in een wat vroeger verleden. Jelaya is uniek in zijn overzicht van het recente verleden. Bovendien kan Samwel buitengewoon scherp observeren en het ook goed en levendig opschrijven ! Als niet-Surinamer een mooie prestatie waar ook Suriname trots op mag zijn.

De ondertitel van het boek is "Een Surinaamse Roman".
Ik vind het meer een in een romanvorm gegoten journalistiek verslag. De romance tussen de twee hoofdpersonen en Jelaya is het 'voertuig' waarmee de lezer een inkijk krijgt in de geschiedenis van Surinamers na het tekenen van de onafhankelijkheid.
Je kunt het vergelijken met een echtscheiding: de geschiedenis met de gewezen partner cq de vertrokken ouder houdt niet op na de scheiding. Het voorbije gezamenlijke leven blijft invloedrijk.
Het is duidelijk dat de schrijver veel affiniteit heeft met het land. Via het leven van de hoofdpersonen voel je als lezer de consequenties van politieke besluiten voor de gewone burger die als eerste zorg heeft te overleven. Sinds de decembermoorden heb ik veel informatie over Suriname via krant en tv voorgeschoteld gekregen en grotendeels aan me voorbij laten gaan. Door 'Jelaya' zie ik nu hoe het leven van Surinamers door de Nederlanders koloniale geschiedenis gekleurd en diepgaand beïnvloed is.
Ik ervaar vervreemding als de romanpersonages door de Van Idsingestraat of de Anton Dragtenweg rijden.
Wie net als ik houdt van boeken die een deel van de geschiedenis vertellen door middel van de lotgevallen van gewone mensen is dit boek een aanrader.
Ik zet het in een rij boeken als bijvoorbeeld Het Pauperparadijs van Susan Jansen of De Graanrepubliek van Frank Westerman.