Lege harten

Duitsland. Angela Merkel is al een tijd van het politieke toneel verdwenen, de partij BBB (Bezorgde Burger Beweging) heeft de touwtjes in handen en de democratie is ver te zoeken. Het Syrische vredesverdrag is getekend, Assad is verbannen en IS speelt geen rol van betekenis meer. Dat is de wereld waarin Lege harten zich afspeelt.

Britta, echtgenote van Richard en mama van Vera, staat samen met vriend Babak aan het hoofd van ‘de Brug’, een psychotherapeutische praktijk voor zelfmoordpreventie. Althans, dat is de officiële uitleg. In de praktijk wordt de zelfmoordwens van mensen onder de loep gelegd. Wie na het doorlopen van verschillende fases nog steeds dood wil, krijgt van Britta een doel om voor te sterven, ze worden gekoppeld aan terroristische organisaties. Wanneer op een dag melding wordt gemaakt van een mislukte zelfmoordaanslag waar Britta niets vanaf weet, verliest ze stilletjes aan de controle. Is er een concurrent opgedoken?

Juli Zeh (1974) is Duitse en schrijft voornamelijk spannende romans. Tot haar bekendste werken horen Speeldrift, Vrije val en Nultijd. Zeh, die niet alleen auteur maar ook juriste is, ontving voor haar romans verschillende literaire prijzen, onder andere de Deutsche Bücherpreis. De auteur staat bekend om haar maatschappelijk en politiek engagement. Ze schrijft voor Die Zeit en Frankfurter Allgemeine Zeitung, twee belangrijke kranten in Duitsland.

De auteur besteedt vooral in het begin van het boek veel aandacht aan de privélevens van Britta’s gezin en dat van haar vriendin Janina. Het gaat er allemaal heel gezellig aan toe, de aanloop naar het serieuze werk duurt te lang. Interessant is wel het contrast tussen beide koppels, die verschillen als dag en nacht. Werken, succes en geld staan lijnrecht tegenover talent voor geluk.

Lege harten is een zeer toegankelijke en vlot geschreven roman. Zeh heeft haar personages goed uitgewerkt, inwisselbaar zijn ze geen van allen. Het boek kent intrigerende stukken, maar gaat nooit ver genoeg, de auteur lijkt al dan niet bewust op de vlakte te blijven. Toch is Lege harten duidelijk een maatschappijkritische roman, waarin Zeh de lezer een geweten wil schoppen. Het is belangrijk dat we onze stem laten horen wanneer het om het besturen van ons land gaat. Achteraf klagen over een democratisch verkozen partij zet geen zoden aan de dijk.

"‘Een paar jaar geleden was er een enquête,’ zegt Britta. ‘Er werd aan de mensen gevraagd wat ze zouden doen als ze moesten kiezen tussen stemrecht en hun wasmachine.’
‘Wat was de uitkomst?’
‘Zevenenzestig procent koos voor de wasmachine. Vijftien procent wist het niet.’"

Op het einde van het boek zegt een van de personages “Ik weet niet zeker of ik begrijp...” en dat zal ook het gevoel zijn dat menig lezer besluipt. Het verhaal lijkt niet helemaal af, het einde is teleurstellend. Dit neemt niet weg dat het zeer aangenaam verpozen is met Juli Zeh, ze is zeer goed met woorden en verstaat de kunst om haar lezers in een verhaal mee te slepen. Haar boek werd vakkundig vertaald door Annemarie Vlaming.

Lege harten is een boeiende, zelfs spannende roman, die om een knallende apotheose vraagt, maar die niet krijgt. Het is een maatschappijkritische roman die een beter uitgewerkt einde had verdiend.

* Deze recensie verscheen eerder op Hebban.nl *

Juli Zeh is een groot schrijfster en wordt door veel mensen terecht gezien als een toekomstig Nobelprijswinnaar. Haar meest recente roman "Lege harten" blijft echter helaas wat achter bij haar eerdere werk. In deze toekomstroman blijven veel personages wat onderbelicht waardoor de lezer zich minder betrokken voelt. Natuurlijk zijn er in "Lege harten" nog voldoende scherpe inzichten en mooi taalgebruik te bespeuren, maar dat maakt van de roman nog niet het meesterwerk wat we mochten verwachten gezien het zeer hoge niveau van de andere romans. En dat is jammer.