Manja en de klinieken of de grote miskenning een levenslange gang door de psychiatrie

De veelzijdige Manja Croiset, woord- en beeldend kunstenaar, liet mij meelezen in haar nieuw, indrukwekkend document ‘Manja en Klinieken - Miskenning’ dat met enige aanvullingen binnenkort in boekvorm verschijnt.
Haar verzoek om eventuele typefouten aan te willen duiden werkte op mijn lachspieren want Manja schrijft - ondanks haar visuele beperking - foutloze manuscripten. Wat een corrector als ‘fout’ zou aanmerken, heeft bij haar altijd een bedoeling. Zij schrijft proza en poëzie door elkaar, gebruikt soms een oude spelling, speelt met leestekens, et cetera. Manja Croiset kun je niet lezen; je moet het beleven.

In dit nieuwe boek valt veel te beleven. De inhoud ga ik niet geheel verklappen. Wel wil ik kwijt dat op een meer dan indringende wijze wordt beschreven hoe een enigszins getraumatiseerd lief meisje, dat zo van ballet en het leven hield, door psychologen, psychiaters, andere ‘hulpverleners’, medicijnmannen, medewerkers van inrichtingen tot een geestelijk en lichamelijk wrak werd verminkt. Maar, dat getraumatiseerde, lieve meisje kreeg een degelijke opleiding en kan zo langzamerhand als hooggeleerd worden beschouwd. Er zijn weinig zaken waarin zij niet is geïnteresseerd. Met haar gouden pen beschrijft zij een geschiedenis die om te janken is. Het briljante is, dat deze aanklacht (althans zo zie ik het) doorspekt is met snedige humor voor de fijnproever. Hierdoor blijft in alle opzichten het evenwicht bewaard. Zij slaat nooit door.
De foto’s vormen een goede illustratie voor het lieve meisje van vroeger, dat zo van ballet hield. De huidige foto’s op haar Facebook pagina geven enigszins aan hoe zeer Manja werd verminkt. Haar pijn is welhaast onbeschrijflijk.

Croiset liet mij haar nieuwe manuscript lezen vanwege de titel van mijn recente boek ‘Broken on the inside’ (Nederlandse titel: ‘Van binnen is alles stuk - Herinneringen van vernielde generaties), die haar aanspreekt. Lezen kan Croiset moeilijk. Daarvoor is er van binnen te veel stuk. En haar ogen laten haar in de steek. Zij is ondeskundig kapot behandeld. Dat is een drama, vooral omdat in Amerika ‘patiënten’ zoals Manja Croiset veelal genezen. Juist daarom is het zo knap dat zij zich dagelijks, met bijeengeschraapte energie, steeds weer als geniaal kunstzinnig scribente ontpopt. Met lieve en harde woorden, met een knipoog en flinke uithalen maar haatdragend is Manja Croiset nooit. Dat lieve meisje is intact gebleven.

In deze nieuwe zeer rijk geillustreerde versie, andere titel en 100 pagina’s dus 14 meer dan de oude. Geeft de schrijfster op de haar zo bekende idiosyncratischewijze vorm aan de gezondheidszorg of het ontbreken ervan.
Als slachtoffer, als verslaggeefster en als de onverwoestbaar ogende activiste. Haar grote kwetsbaarheif weerhoudt haar niet, om keihard uit te halen naar artsen. Zorgkantoren advocaten en ga zo maar door. Zeer triest is, daze hoogbegaafde vrouw toch overgeleverd blijft aan mindere goden. Die ze in wezen de baas is. Ook hier haar sterkte woordspelingen. Vlijmscherp en tegelijkertijd met liefde. Zoals, ik ga voor je door het vuur of desnoods gooi ik je In het vuur. Veel materiaal dat je ook op Facebook en haar Weblog aantreft. Als zieke te hard werken en dan haar grenzen overgaand, de kwinkslag, ik ben een borderliner. Een aandoening die ze niet heeft. De wanhoop van het te moeten delegeren. Betaald bedelen. Een kennis, die aan het ongelooflijke grenst. Een stuk Engels bedoeld voor Worldpressphoto, maar aangezien ze geen erkend fotografe is, niet de mogelijkheid om mee te doen. Ik begon niet met deze opzet, maar de auteur/activiste wil via de media de bureaucratie wakker schudden. De meest pijnlijke foto vind ik niet los. Leest u dan het boek maar. Manja Croiset is vetnoemd naar een boek van haar vermoorde grootouders. Vrij recentelijk een herdruk, in de cover kan ze zich niet vinden, dus maakt ze ‘even’ een ander. Ik voeg hem toen Jammer hoe pijnlijke ook dat ik die foto van haar ondergang niet kan vinden. Haar huis en tuin een gallery. Deze los van de zorg. Een republikein is geen mon-archetype wel medisch. Name it and she knows... Een trotse vrouw, maar niet neerbuigend, die haar decorum verlies onverteerbaar vindt. Haar gehoor en gezichtsvemogen nagenoeg kwijt, ook haar prachtig voordrachtstem... Zonder zintuigen toch hypersensitief of de cycloop Met Argus ogen. Waardoor een schrijnend verslag toch te verteren is. Marin

Naargeestig. Dat is het juiste begrip. Onduidelijk, veel woorden, weinig inhoud.
Ook hier: reviews zijn door één en dezelfde persoon geschreven.