Met alle geweld een filosofische zoektocht

Ondanks dat het voordeel van de twijfel sterk in mijn nadeel uitvalt gezien ons verleden van eeuwig geweld, zou ik toch de vooronderstelling dat het beter zou kunnen, op zijn waarheidsgehalte willen toetsen.
Waar blijf je anders?
Het leven zelf is wreed en onverbiddelijk.
Toch zijn er bescheiden individuele en groepsmomenten waarop alle geweld even is buitengesloten.
Wat is geweld?
Geweld is een emotie die zich destructief uit. De negatieve aspecten van de vijf emoties zijn immers haat, jaloezie, trots, hebzucht en onwetendheid.
Die negatieve aspecten komen op de proppen door onvrede met wat is. des te groter de onvrede, des te meer negatieve emoties. het weer wordt somberder signaleert Hans Achterhuis terecht. Als je daaraan twijfelt moet je echt zijn boek lezen.
Die onvrede schept niet alleen negatieve emoties, maar ook angst. En die twee wakkeren elkaar aan zodat het vuur niet meer gedoofd kan worden wat ook wel een vicieuze cirkel genoemd wordt.
Hans Achterhuis haalt Camus aan als hij het over ‘inzicht krijgen’ heeft. Dat is geen cirkelvormig proces, maar een spiraalvormig, zo wordt daar duidelijk.
En het is net die ‘klimpartij’ die een uitweg biedt uit (met alle geweld’. Hans Achterhuis vergelijkt dat met het boek dat hij schreef: “als je alleen maar schrijft wat je weet, heb je er zelf niks aan”verteld hij met een knipoog naar Michel Foucault die daar ook op prachtige manieren gewag van maakte.
Met andere woorden; of die spiraalvormige klimpartij werkelijk een uitweg biedt uit alle geweld is uiteindelijk een individuele zaak. Wat doen we in het boek van ons leven? Lopen we in cirkeltjes rond of zijn we, met vallen en opstaan, aan het klauteren?
En hoe komt het dat de een schijnbaar wel en de ander niet klautert? Sommigen zelfs de spiraal afwaarts gaan.
In het filosofieprogramma aan de U.v.A. in 1975 kregen we van Hans Achterhuis Foucault en Lacan te bestuderen.
Daar ben ik hem nog steeds dankbaar voor.
Uit die boeken en colleges steeg een spiraalvormige ladder ‘hemelwaarts’. Dat leek ons wel wat; opende onverwachte deuren. De enthousiaste en creatieve bijeenkomsten herinner ik mij nog levendig. Ieder op zijn eigen trede op de ladder. Het leek het echte leven wel.
Die creatieve momenten vond ik ook terug in het boek “Met alle geweld”.

Het boek is erg goed geschreven en zeer interessant en leesbaar voor zowel filosofen/epistemologen als gewoon geïnteresseerde. Het boek zet zeker aan het denken en leest goed weg, dus van die 800 pagina's merk je weinig!

Teksten uit romans en de Bijbel zijn niet echt aan mij besteed, hoewel ze wel inzicht geven voor een leek in die materie (en dat ben ik). De filosofen die worden aangehaald zijn vaak van wat oudere datum en staan bij mij meestal niet bovenaan de lijst. Maar toch goed om nog wat over te lezen. Hannah Arend kende ik maar ben ik door dit boek wat beter en anders gaan bekijken. Schrijvers als Habermas en Dohmen die bij mij eerder op het netvlies staan komen er in dit boek volgens mij ten onrechte niet zo best vanaf. Dan zit je als technicus en econoom met wat belangstelling voor filosofie met een verschil van inzicht ten opzichte van wat een beroepsfilosoof schrijft. En nog wel rond een belangrijk onderwerp als geweld. Voor mij een reden om het boek ‘Naar de Verlichting en eeuwige vrede van Kant’, te schrijven met verwijzingen naar auteurs die Achterhuis noemt. Het zet geweld meer in een systeem persperspectief (zonder romans en de Bijbel). Dat ‘Met alle geweld’ een niet filosoof aanzet tot het schrijven van een weerwoord lijkt me al voldoende aanbeveling voor dit boek. ‘Met alle geweld’ is nogal dik en je heb een aantal regenachtige dagen nodig om het uit te krijgen, zeker voor delen waarmee je minder affiniteit hebt. Toch is het zeker de moeite waard om je door die delen te worstelen. Het boek is zodanig geschreven dat me dat steeds net lukte. En op die grens van je eigen inzichten probeer je de nieuwe teksten in overeenstemming te brengen met die van jezelf. ‘Ik wil niet alleen het geweld begrijpen, ik wil ook mezelf begrijpen en in algemene zin waarom er in de jaren zestig en zeventig zo lichtvaardig met geweld werd omgesprongen’, schrijft Achterhuis. Die jaren heb ik denk ik wat anders ervaren in een wat ander omgeving en dus lees ik die tekst anders. Maar hoe dan ook lijkt me er vandaag de dag genoeg geweld over om lessen te leren vanuit dit boek. En dan echte lessen; geen krantenkoppen en tweets met nepnieuws. Daarnaast is ook je zelf wat beter begrijpen nooit weg.

Erg inspirerend boek dat wel veel aandacht vereist. Zeker geen verloren aankoop!