Mischling

Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van de zusjes die in 1944 in Auschwitz terecht komen. Elk beschrijft haar belevenis in aparte hoofdstukken. Voor het ene zusje voel je soms meer genegenheid dan voor het andere alhoewel ze beiden bloot hebben gestaan aan de experimenten die op hen zijn verricht. Ze zijn opgegroeid in een heel welopgevoede omgeving en zijn heel intelligent. Dat gaf voor mij soms een raar gevoel tijdens het lezen hoe welbespraakt ze waren en wat voor een kennis ze al hadden verworven op de leeftijd van twaalf jaar. Perle en Stacha vluchten weg in hun eigen fantasiewereld. Ook herinneringen aan het verleden komen aan bod en vooral de wijze woorden van hun opa of ‘zeide’ spelen hierin een grote rol. Ook de toekomst maakt hiervan deel uit: Stacha is de dromer maar zoekt wraak en Pearl zoekt troost in de vergeving.
De titel ‘Mischling’ staat voor half Arisch, half Joods. Een goede vertaling bestaat niet voor dit woord, daar ben ik ook naar op zoek gegaan maar het strookt wel met het onderwerp van het verhaal nl. de tweelingen.
Dit is een boek dat je niet zo eventjes tussendoor leest. Je moet werkelijk de tijd nemen om het in je op te nemen en ik heb het dan ook enkele malen terzijde gelegd. Sommige hoofdstukken zijn werkelijk schokkend. Het is een relaas van onschuldige kinderen die als proefkonijnen worden gebruikt. Er blijft niets van hun kinderlijke onschuld over. Als muizen worden ze getest op de meest afschuwelijke wijze. Ook al is dit boek fictie, het treft je hard. De schrijfster heeft een heel levendig beeld geschetst wat er in Auschwitz heeft plaatsgevonden en daarna ook.
De auteur heeft een heel aparte schrijfstijl. Alles is heel vlot geschreven en ze weet tot waar ze mag gaan als het over de experimenten gaat. Ze beschrijft wel enkele van die vreselijke dingen die de kinderen zijn aangedaan en de rest kun je eigenlijk zelf invullen. Ze weet precies hoe ze een non-fictie verhaal kan omzetten in een roman die aanleunt tegen de andere boeken die ik gelezen heb over de Holocaust. Begrippen zoals overleven, hongersnood, fysieke en mentale pijnen en vooral hoop op een beter en menswaardiger bestaan zijn de dingen die ze heel goed weergeeft.
Tijdens het lezen viel het me ook enorm op hoe poëtisch ze kan schrijven terwijl de pijn en verdriet van de pagina’s druipen. Als debuutboek kan dit wel tellen!
Mengele “De Engel des Doods” is een monster die op een beestachtige wijze geen respect heeft voor alle mensen die zich in zijn ‘dierentuin’ bevinden. Het ging vooral om twee- of meerlingen, dwergen en albino’s. mensen die zich onderscheiden van de gewone stervelingen. Hij geeft de kinderen aandacht maar om redenen van eigen wil en op een negatieve manier.
De klaproos of ‘Poppy’ staat ook centraal in dit boek. Hij heeft voor de tweeling een waardevolle betekenis. Tot op vandaag heeft deze bloem een significatie voor allen die we moeten herinneren.
‘Mischling’ is een heel ontroerend verhaal. Het is er eentje van kracht, hoop en liefde. Het overwinnen van de ziekelijke dingen die hun zijn aangedaan hoe jong deze kinderen ook waren. De personages raken je diep en ik heb ook een traantje weggepinkt. Dit is een boek dat je moet gelezen hebben om deze zwarte bladzijde in onze geschiedenis niet te vergeten en vooral als eerbetoon.
4 sterren voor dit hartverscheurende verhaal

De oorlog is al een paar jaar aan de gang als in 1944 de 12-jarige tweelingzusjes Perle en Stacha naar het vernietigingskamp Auschwitz worden gedeporteerd en in de klauwen van nazidokter Josef Mengele vallen.
Als mischling, oftewel gemengd kind geboren uit zowel Arische als Joodse voorouders, plus het feit dat zij een tweeling zijn, worden de meisjes bij aankomst in het kamp niet in de rij voor de gaskamer geplaatst, maar vallen zij ten prooi aan de 'Engel des doods' en zijn gruwelijke experimenten. Hierdoor ontstaat tussen de onafscheidelijke tweeling niet alleen geestelijk een afstand, maar raken zij elkaar door de verdwijning van Perle ook uit het oog. Dit is voor Stacha die door toedoen van Mengele denkt dat zij onsterfelijk is een harde klap, waar zij door schuldgevoel moeilijk mee om kan gaan.

In het tweede deel van het boek beginnen Stacha en haar vriend Feliks na de bevrijding niet alleen aan hun zoektocht naar Perle, maar ook aan die van Dr. Mengele die hoe dan ook gevonden en gestraft moet worden. Samen ontsnappen zij aan de dodenmars en zullen zij nog veel ontberingen moeten doorstaan in hun zoektocht door Polen om uiteindelijk daar te komen waar ze het leven opnieuw moeten leren ontdekken.

De hoofdstukken in dit boek zijn afwisselend door de ogen van Stacha en Perle geschreven. Vooral bij de gruwelijke experimenten die in veel geschiedenisboeken beschreven staan, vind ik dit perspectief zeer krachtig overkomen. Als lezer zit je hierdoor zo diep ingegraven in de gedachten en gevoelens van de tweeling, die zich beide zo verschillend uiten, dat elke pijn en kwelling die hen wordt aangedaan en op brute wijze wordt beschreven, zich diep in je eigen ziel brandt en je niet meer loslaat.

Mischling is een aangrijpende roman met veel historische feiten en beeldschoon taalgebruik dat vooral in het tweede deel nogal fantasierijk aanwezig is. Is dit storend? Absoluut niet. De meisjes zijn al zo diep in je hart gekropen dat je niets liever wilt dan het uitlezen. Eenmaal uitgelezen is het moeilijk om op de orde van de dag over te gaan, al is het alleen al door de indringende ogen van de kaft die na het dichtslaan van het boek je nog indringender aankijken dan toen je eraan begon.

Weer een boek over de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog zou je denken maar niets is minder waar. Want dit een prachtig, indringend, angstaanjagend en zeer gevoelig verhaal over een afschuwelijke gebeurtenis. Het is de schrijfster Affinity Konar gelukt om de waanzin van de experimenten van de 'Engels des Doods'-Mengele en de gevoelens van zijn slachtoffers zo te beschrijven alsof ze er zelf bij is geweest. De manier waarop ze weet te schrijven vanuit een tweeling-perspectief is bovendien zeer prijswaardig, daar ze zelf geen tweeling is.
De gruwel tussen de mens en het monster Mengele is heel goed neergezet en helpt je begrijpen waarom zijn slachtoffers zich onderdanig gedroegen. Toch had ook Mengele zijn zwakte en dat werd de 'redding' voor Stacha en Perle in Auschwitz. De vlucht en zoektocht die erop volgen zijn wederom mooi en hartverscheurend beschreven.
De personages, de ontberingen en de gevoelens zijn tot in de kleinste details uitgelicht en maken dit verhaal zeer aangrijpend.
Het verhaal wordt beschreven vanuit twee perspectieven, Stacha en Perle. Dit maakt het nog geloofwaardiger, want ondanks dat het tweelingen zijn hebben ze toch ook andere gevoelens en meningen. Zeker wanneer de twee van elkaar gescheiden zijn wordt duidelijk hoe sterk de band tussen een tweeling is maar dat ze toch ook in staat zijn zonder de ander te functioneren.

Dit verhaal zal je niet ongeroerd laten, raakt je diep en tranen komen aan de oppervlakte te liggen. Mede doordat er gekozen is om het verhaal te vertellen vanuit het perspectief van twee kinderen en dus alle eerlijkheid en onschuld naar voren laat komen. Dat de toon van het boek volwassener is dan de kinderen in werkelijkheid zijn kan wat verwarring geven maar of dit gedaan is om de gruwelijkheden beter te omschrijven of omdat kinderen in oorlog nu eenmaal sneller ouder worden is om het even, het is een boek wat absoluut gelezen moet worden.

De schrijfster Affinity is opgegroeid in Californië en behaalde haar master of fine arts voor fictie aan de universiteit van Colombia. Tijdens het schrijven van Misschling was werkte ze als leraar en editor van leerboeken voor kinderen. Ze is van Pools-Joodse afkomst en woont nu in Los Angeles.

Het boek vertelt het gruwelijke verhaal van de tweeling Stacha en Perle. Omdat ze misschling zijn, blond haar en bruine ogen worden ze in Auswitch door Mengele er uitgepikt voor experimenten. Het is gruwelijk wat deze meiden moeten meemaken. Het maakt het zo afschuwelijk omdat als de een iets meemaakt de ander het meevoelt zonder te weten wat er gebeurt zoals je dat vaker hoort van eeneiige tweelingen. Wraak drijft de kinderen om weg te komen om te willen overleven als de bevrijding daar is. Het boek geeft ook veerkracht aan en manieren om te overleven in deze gruwelijkheden.

Wat ik zo ontzettend knap vind is dat je helemaal meegetrokken wordt in dit op waarheid gebaseerde verhaal en dat maakt het tegelijk ook vreselijk om te lezen. Het is geen boek dat je in een ruk uit leest en tegelijkertijd wil weten hoe het verder gaat. Sommige schrijvers hebben de neiging om gruwelijkheden, op waarheid gebaseerd, wat afstandelijk te beschrijven en dat maakt een boek iets makkelijker om te lezen, alsof je er van een afstand naar kijkt. Dat is hier absoluut niet het geval. Zo indrukwekkend, dat het onder je huid kruipt.

Waarom nog een boek over de oorlog en Auswitch, er zijn al zoveel boeken verschenen. Ik kan alleen maar zeggen dat een boek zoals deze nog niet geschreven is. Misschien dringt eindelijk het besef door wat een gruwelijkheden ook in onze tijd nog gebeuren en dat we altijd moeten strijden zodat dit nooit meer zal gebeuren.

Mischling van Affinity Konar is het indrukwekkende verhaal over de tweelingzusjes Stacha en Perle. Een tweeling dat een doodgewoon leven leidde tot de oorlog uitbrak en zij in Auschwitz terecht kwamen. Een tweeling door Mengele onderworpen aan gruwelijke experimenten.
Je leest het boek door de ogen van Stacha en Perle zelf, ieder met haar eigen herinneringen, pijnen en verdriet. Het is een heftig boek, maar ook een boek vol hoop. Ik wilde alleen nog maar doorlezen om te kijken hoe het verder zou gaan, ik werd echt meegezogen in het verhaal. Ook de mensen om de meisjes heen kregen een gezicht en gingen ‘leven’. Heel knap gedaan, wat mij betreft een aanrader!

“Eens zijn we gemaakt, mijn tweelingzus en ik. Of liever gezegd, Perle is gemaakt. Ik ben van haar afgesplitst. Zij vormde zichzelf in de baarmoeder, ik volgde haar voorbeeld.”
Zo begint het boek Mischling van Affinity Konar.
Een hartverscheurend triest maar ook een hoopvol boek over de verschrikkingen van de medische experimenten die Mengele heeft uitgevoerd in 'de Zoo' in Auschwitz.

Perle en Stacha zijn twaalf jaar oud als ze samen met hun moeder en grootvader, zeide, aankomen in Auschwitz. Hun tocht heeft vier lange dagen en nachten geduurd.
In het kamp vallen ze op door hun tweeling zijn, 'Zwillinge'. Mengele is bijzonder geïnteresseerd in de genetica van meerlingen. Daarbij zijn ze ook nog eens blond en hebben ze bruine ogen, ze zijn Mischling. De meisjes voelen aan dat hun toekomst er niet goed uitziet.

“Je moest hier plannen smeden om te overleven, dat had ik al wel begrepen. Ik besefte dat Stacha en ik de verantwoordelijkheden goed moesten verdelen. We hadden nooit anders gedaan en daarom duurde het niet lang voordat we de taken hadden verdeeld in de vroege ochtendschemering van de volgende dag.
Stacha zou het grappige, de toekomst en het kwade op zich nemen. Ik nam het verdrietige, het verleden en het goede.”

Affinity Konar heeft een zeer bijzondere schrijfstijl. Het boek is poëtisch, vol met proza en metaforen. Maar vergis je niet want onder deze schijnbaar laag witte poeder gaat een angstaanjagende zwarte wereld schuil. Dat wat niet wordt gezegd komt misschien wel als een boemerang binnen.
Geen leuk boek, ook geen boek wat je even tussendoor leest. Maar het is wel mooi in de zin van mooi geschreven. Een boek wat gewoon gelezen moet worden.

Vanuit het perspectief van Perle en Stacha worden we het verhaal in gezogen. Op haast sprookjesachtige wijze wordt het verhaal verteld. De meisjes hebben een eigen manier ontwikkeld om te kunnen overleven, ze hebben hun zelfverzonnen taal en vluchten weg in een magische wereld. Tijdens een concert verdwijnt Perle en Stacha blijft ontredderd achter. Het gemis van haar tweelingzus is hartverscheurend beschreven, je voelt de pijn van het verlies. Ze vindt steun bij Felix die zijn tweelingbroer verloren is. De kinderen hebben een doel wat hun op de been houdt. Wraak op Mengele. Als de oorlog ten einde is mogen de overlevenden het kamp verlaten. Stacha en Felix ontsnappen aan de dodenmars en ondervinden nog veel ontberingen. Ook na de oorlog is het een kwestie van overleven. Ondanks alles gloort er hoop op een andere, betere toekomst.
Het is onvoorstelbaar wat er in deze tijd gebeurd is. Daarom is het goed dat er nog steeds over geschreven en gelezen wordt.

Mischling is een hartverscheurende en indrukwekkende roman over de onverwoestbare, bijzondere band die tweelingen met elkaar hebben. Konar neemt de lezer mee naar een wereld die te afgrijselijk is voor woorden, en waarin de bizar sterke liefde tussen twee jonge meisjes ervoor zorgt dat het leven in die wereld enigszins draaglijk wordt.
In 1944 komt de identieke tweeling Perle en Stacha met hun opa en moeder aan in Auschwitz. Gruwelarts Mengele vindt het stel meteen interessant vanwege het feit dat ze Mischling zijn, en hij maakt ze deelgenoot van zijn programma. Hoewel men het doet voorkomen dat zij die onder Mengele vallen het beter hebben in het kamp, zijn de gruwelen waaraan de meisjes blootgesteld worden buitengewoon verschrikkelijk. Samen proberen ze op hun eigen fantasierijke wijze zo positief mogelijk te blijven en ongeschonden uit de strijd te komen. Dit gaat hen redelijk af, totdat Mengele de zusjes uit elkaar plaatst en het doet lijken alsof Perle op mysterieuze wijze verdwenen is. Stacha raakt in zichzelf gekeerd en wi niet geloven dat Perle dood is. Na de bevrijding gaat ze samen met Feliks, een mededeelnemer aan Mengele’s meerlingprogramma, op zoek naar haar zusje… en naar Mengele, die zal moeten boeten voor zijn daden. Tijdens hun uitputtende reis door verwoest Polen merken zij dat de gevaren van de oorlog nog steeds op de loer liggen en dat ze dus nog verre van veilig zijn. Perle, die tijdens de bevrijding door Russische soldaten wordt gevonden en door twee van Mengele’s ‘werknemers’ in veiligheid wordt gebracht, is haar geheugen grotendeels kwijt. Van haar tweelinghelft kan zij zich geen details herinneren. Op haar reis door na-oorlogs Polen komen er echter steeds meer flarden terug. Zullen de zusjes erin slagen elkaar weer te vinden, letterlijk en figuurlijk?

Het verhaal, wat je afwisselend vanuit Stacha en Perle leest, begint met het moment dat de tweeling met de blonde haren en bruine ogen – Mischling – door hun opa en moeder wordt overhandigd aan dokter Josef Mengele bij Auschwitz. Zogenaamd heeft hij goede bedoelingen met deze waardevolle en bijzondere meerling. En de familie van zijn bijzondere collectie mensen – meerlingen, reuzen, lilliputters, etc. – krijgt uiteraard speciale privileges en ze zullen elkaar gauw weerzien. Wij als lezer weten natuurlijk dat dat onzin is…

In de “dierentuin” komen Stacha en Perle in een barak met andere meerlingen. Perle is erg wijs en rustig en lijkt sneller door te hebben dan Stacha dat wat er met hen gedaan wordt niet goed is. Ze verbergt haar pijn en ziekte voor Stacha. Stacha gelooft dat ze onsterfelijk is gemaakt door Mengele en hij heeft haar beloofd dat ook met Perle te doen, maar Perle wordt alleen maar zwakker en zieker. Stacha vlucht in haar enorm rijke fantasiewereld om op die manier te overleven. Als op een dag Perle ineens verdwenen is zakt ze nog dieper weg in die wereld. Ze zal moeten accepteren dat Perle dood is. Maar als dan de bevrijding nadert en de groep bijzondere kinderen Auschwitz weet te ontsnappen, hoopt ze toch haar zusje nog terug te vinden. Én ze zint op wraak op Mengele…

Ondanks dat het verhaal vrij bizar is, doordat je veel in het hoofd van Stacha verkeert, waar niet alles helemaal reëel is, leest het toch vlot weg. Je raakt zo geboeid door dit verhaal over de gruwelijkheden die er gebeurden in de Tweede Wereldoorlog met “bijzondere” kinderen. Wat beestachtig, wat afschuwelijk! En toch is het verhaal niet gruwelijk, juist doordat je het meekrijgt door de ogen van kinderen die niet alles zien zoals het is of niet willen zien zoals het is. Het geeft het geheel wat luchtigs en dat is fijn, want het onderwerp is al zwaar genoeg.

Je kunt je zo slecht voorstellen hoe het geweest moet zijn in een kamp of later in die verwoeste wereld, waar je nog niet wist wie je kon vertrouwen en wie niet… De speurtocht van Stacha en haar vriend Feliks, die ook uit is op wraak op Mengele, is absoluut niet zonder gevaar. Wat een moedige en volhardende kinderen! Ik vind het heel knap van de auteur hoe realistisch en meeslepend ze dit verhaal heeft weten neer te zetten. En hoe ze in de hoofden van die kinderen gekropen is.

Mischling is een heel bijzonder en uniek boek over een veelbesproken onderwerp. Zeer indrukwekkend!

Een tip: hou je zakdoek in de buurt!
Mischling is het aangrijpende verhaal van de tweelingzusjes Stacha en Perle die de gruwelen van nazidokter Mengele moeten doorstaan.
Affinity Konar brengt in Mischling de veerkracht van een kind prachtig in beeld. Nietsvermoedende kinderen worden plots in de hel van Auschwitz gegooid. In hun eigen wereld, die ze met elkaar delen, blijven ze geloven in een betere toekomst. Zelfs wanneer ze gescheiden worden. Niemand weet wat er met de andere is gebeurd en toch blijven ze allemaal vechten. Vechten voor zichzelf. Vechten voor elkaar. Vechten voor een toekomst. Vechten voor wraak.
Het verhaal van Stacha en Perle is fictie, maar je weet dat er duizenden kinderen de gruwelexperimenten van Mengele in real life hebben moeten doorstaan. En dat is het vreselijkste aan dit boek.
Ondanks het zeer zware thema is het een heel mooi boek. Het is prachtig verteld met respect voor de vreselijke dingen die zich hebben afgespeeld in het verleden.

Mischling is een boek dat speelt tijdens de tweede wereld oorlog. Een thema en periode die mij in boeken blijft trekken. Op de havo was mijn thema bij nederlands, kinderen in de tweede wereld oorlog en sindsdien blijf ik boeken over dit thema lezen. Het is geen romantisch, leuk thema en meestal zwaar, maar het laat je ook beseffen hoe goed we het nu hebben.

Mischling beschrijft het leven van de tweeling Stacha en Perle in Auschwitz, waar ze onder behandeling komen van nazidokter Mengele. Wat er op hen afkomt is onbeschrijfelijk. Ik heb het boek niet in 1 keer uitgelezen, maar het telkens weer weggelegd. Het is een zwaar thema, maar erg goed beschreven, je wilt toch weten hoe het af gaat lopen en of de twee meiden de oorlog overleven. Mochten ze overleven wil je weten of ze dat beide doen en of ze elkaar weer ontmoeten.

Een aanrader voor iedereen die dit thema intereseert en een net iets ander verhaal wil lezen dan de al bekende boeken over de oorlog. Voor mij in ieder geval de eerste die de experimenten met kinderen beschreef. Verschrikkelijk als je denkt hoeveel kinderen iets dergelijks hebben meegemaakt.