Moerta roman over vrouwelijke Indische arts en vermeend terroriste

Dit is een bijzonder roerend boek geschreven in prachtig Nederlands. Het boek ademt warmte en emotie. Het leven van Moerta, de hoofdfiguur, wordt van het begin tot het einde beschreven - met de politieke ontwikkelingen van Indie naar de republiek Indonesia op de achtergrond. Niet echt politiek gekleurd heeft de schrijver een balans weten aan te houden - waar vele andere schrijvers een mening zouden hebben geven. Dit boek heeft me tot tranen toe geroerd - en ja, ook al is alles van begin tot het einde 'verzonnen' de auteur heeft heel goed en uitgebreid onderzoek gedaan, zijn kennis vergroot en daardoor een heel helder, roerend en uiterst plausibel verhaal geschreven.

Recensie Moerta van Jacob Vis (****)

Oorspronkelijke titel: Moerta
ISBN: 9789054293491
Uitgeverij: Conserve

Pagina’s: 350

‘Moerta’, geschreven door Jacob Vis en is het tweede deel van het drieluik over de nadagen van Nederlands-Indië. Eerder verscheen ‘Tandem’ waar Vis het leven van zijn grootvader Dirk Sanders beschrijft als hoofdadministrateur en beheerder van tabaksplantage Tandem. Onlangs verscheen ‘Merdeka!’ dat de koloniale oorlog beschrijft die uiteindelijk tot het hedendaagse Indonesië heeft geleid. ‘Moerta’ geeft een indruk van het leven van grootmoeder (Moerta Tjondronogoro) van Vis, echtgenote van Dirk Sanders en moeder van Caroline (Lientje) Sanders.

De bijna grenzeloze ambitie van Moerta om arts te worden, dwingt haar om de opvoeding van haar dochter Lientje aan anderen over te laten en Tandem te verlaten. Al eerder waren er barstjes in de relatie met Dirk Sanders ontstaan en als Moerta de kans krijgt om de artsenopleiding te gaan volgen grijpt ze die met twee handen aan. Wel legt ze een dagboek aan waarin ze met een bijna onnavolgbare precisie alles optekent dat voor haar dochter belangrijk is om te weten. De bedoeling is om dat aan haar te overhandigen als ze 21 jaar is of zoveel eerder als door voortijdig overlijden van haarzelf noodzakelijk wordt.

‘Moerta’ is volledig vanuit het perspectief van de titelgeefster opgetekend, waarbij ook haar persoonlijke emoties niet ontbreken. Vis heeft daarbij als auteur een zeer objectieve pen geleid die nimmer een gelijk naar de een of de ander heeft gegund maar de conclusie aan de lezer laat. Ook de regelmatige opkomende twijfels of een eerder gemaakte keuze toch wel de juiste is geweest, komt met regelmaat terug. Het is geen zaak om het gelijk aan een van de personen te geven maar begrip te ontwikkelen voor ieders keuze en achterliggende gedachte. Waarbij natuurlijk de toenmalige omstandigheden een zeer belangrijke, zo niet allesbepalende rol heeft gespeeld. Terugkijkend op beide boeken (‘Tandem’ en ‘Moerta’) kun je niet anders concluderen dat de auteur daar meer dan volledig in is geslaagd.
Niet alleen als interessant verhaal maar meer nog als een klein stukje geschreven geschiedenis waar de achterblijvende, vaak onwetende, Nederlanders een duidelijk en realistisch beeld voorgeschoteld krijgen van het leven in voormalig Nederlands-Indië. Anders dan in ‘Tandem’ heeft Vis constant de conflicterende strijd tussen de vrouwelijke twijfels en vastberadenheid en doorzettingsvermogen bij Moerta geprojecteerd. Waarbij het bewust achterlaten van je dochter en het spreekwoordelijke huis en haard, als wisselgeld wordt gebruikt om haar droom na te jagen. Een droom die soms dicht bij een nachtmerrie in de buurt komt.

Met de bekende schrijfstijl van Vis is het lezen van ‘Moerta’ meer het meebeleven van een respectvol en bewogen leven dan het lezen van een roman. Compliment is volledig op zijn plaats!!

Moerta is heel interessant om te lezen, zeker als je de voorgeschiedenis uit het boek Tandem van Jacob Vis hebt gelezen.

Boeiend verhaal en prettig om te lezen.

Als je uit Indie komt, verplaats je je in de beschreven situatie(s) van dit boek en je ziet het voor je afspelen. het is een emotioneel en herkenbaar verhaal, waar je over blijft denken, tot je het boek weer oppakt en herleest....
Dank Job Vis!