Monument voor de quagga schlemiel van de uitgestorven dieren - Genomineerd voor de Jan Wolkersprijs 2017

'Treurig, een mooi en groot dier, dat pas drieënhalve eeuw geleden opdook in natuurbeschrijvingen en zo'n tweehonderd jaar later voorgoed was uitgestorven. Het laatste exemplaar, een vrouwtje, sleet de aflopende bestaansdagen van het dier in dierentuin Artis. Geen mannetje om haar te dekken.
In Monument voor de quagga verhaalt journalist Reinier Spreen over de wilde paardachtige die Nederlandse kolonisten van het zuidelijkste puntje van Afrika in de 17de eeuw aantroffen. De 'Hottentotten' van de Khoikhoi-stam vernoemen hem naar zijn blaffende gehinnik, kwah kwah. Het dier lijkt op een zebra, maar alleen de schouders, nek en kop zijn gestreept. Spreen beschrijft hoe er eerst verwarring heerst: is het een aparte soort, soms de 'vrouwtjes zebra', of iets anders? De natuurvorsers strijden om de eer van ontdekker van de spectaculaire diersoort.
Eind 18de eeuw zijn quagga's naar Europa verscheept. In het oorspronkelijke leefgebied rukken de Boeren op. Het temmen van quagga's als rij- en trekdier mislukt. En dus worden de zebra-achtigen afgeschoten, om de huiden en omdat zij concurreren met vee van de Boeren. In 1873 is de wilde quagga uitgeroeid. Die laatste merrie in Artis sterft in 1883. Weer een eeuw later wordt aan de hand van het dna van museummateriaal achterhaald dat de quagga een plaatselijke variant was van de nog levende Burchellzebra, en daarmee één van de zes 'ondersoorten' van de steppezebra.
Spreens boek levert een interessante parabel over verdwijnende natuur. Weemoed roept het op over die verloren quagga. Een beetje flauw is het pas op het laatst verklappen van de status als ondersoort. Van de stijl - 'we' belanden in de achttiende eeuw - moet je houden. Maar het boek is zeker niet onnodig.' – Marcus Werner, De Volkskrant

'Dat de dodo, sabeltandtijger, trekduif en laatstelijk de zwarte neushoorn zijn uitgestorven dan wel uitgeroeid, is genoegzaam bekend. Maar de quagga?
In 1883 stierf het laatste exemplaar in Artis. Op het eerste gezicht houdt de quagga het midden tussen paard, ezel en zebra, wat hem fataal werd. Ook de wetenschap wist zich geen raad met deze 'kruising' uit Zuid-Afrika, waarna hij uiteindelijk door de Boeren werd uitgemoord. Nauwkeurig en met nauw verholen verontwaardiging beschrijft Reinier Spreen in Monument voor de quagga, uitgegeven in eigen beheer, hoe vanaf 1657 wereldwijd met dit beest is gesold, zonder dat men een steek wijzer werd. Uiteindelijk is uit een opgezet exemplaar het quagga-dna vrijgemaakt, waarna de 'schlemiel van de uitgestorven dieren' (ondertitel) postuum wraak nam.' – Maarten van Bracht, VPRO Gids