Moordzaak zonder lijk Geen plaats delict, geen bekentenis, geen getuigen, geen moordwapen: 18 jaar cel

Het verhaal van ‘Moordzaak zonder lijk’ is een ‘true crime’, dus waargebeurd. Journalist Paul Bolwerk en thrillerschrijver Jac. Toes gingen grondig te werk om de zaak feitelijk juist en zo realistisch en volledig mogelijk weer te geven. Dat laatste moet toch lastig zijn gebleken, omdat het in deze zaak aan bewijs ontbreekt. Toes en Bolwerk baseerden hun verhaal vooral op gesprekken met betrokkenen, zoals politie, de zus van Henk, de ex-vriendin en een vriend van Frans. Gedurende het boek word je als lezer meerdere malen aan het twijfelen gebracht. Je kijkt mee over de schouder van het onderzoeksteam en bent er daarmee haast van overtuigd dat Frans de dader is van de moord op Henk. Maar later komt de advocaat van Frans aan het woord. Hoe kan er sprake zijn van moord als er geen lijk van Henk is gevonden (“Misschien is hij er gewoon vandoor”), er geen getuigen zijn van een criminele daad, etc. Indirecte bewijzen te over, maar keihard bewijs lijkt steevast te ontbreken. Frans is de enige die met zekerheid uitsluitsel kan geven over zijn betrokkenheid, maar hij hult zich telkens in stilzwijgen.

Over de personages in ‘Moordzaak zonder lijk’ kom je veel te weten, maar niet via henzelf. Doorgaans laat een auteur je bij een thriller of roman in de hoofden van de personages kijken, zodat je weet wat ze denken en voelen. In dit boek is dat echter niet het geval. Je leert de personages kennen aan de hand van de verklaringen en feitelijke beschrijvingen, er komen zo goed als geen emoties aan te pas. De handel en wandel van Henk voor zijn vermissing worden tot in detail beschreven. Je krijgt een duidelijk beeld van wie Henk is. Een enigszins zwakbegaafde man met duidelijke seksuele behoeften, waar hij veel geld aan spendeerde. Maar die ook heel zorgzaam was voor zijn moeder, bij wie hij nog steeds inwoonde. Frans leer je als lezer nauwelijks kennen. Je leest wat anderen over hem zeggen, maar hij laat tijdens zijn verhoren en in de rechtbank niks los.

‘Moordzaak zonder lijk’ geeft een mooi inkijkje in het Nederlandse recherchewerk. Je krijgt van alles mee over aanpak, strategie, onderzoeksmethoden, verhoortechnieken, etc. Geen overdreven Amerikaanse toestanden, maar nuchter Nederlands politiewerk. Hier en daar is het ook wel even confronterend wat men van iemand boven water weet te krijgen en hoe makkelijk informatie door de politie boven water te krijgen is (zoals door middel van camerabeelden, telefoontaps, getuigenverklaringen, huiszoeking, digitale sporen op een door de verdachte gebruikte laptop, zendmastgegevens, sms-berichten, etc.). Iemands gangen nagaan blijkt eenvoudiger dan gedacht en veelomvattende resultaten op te leveren (weliswaar in deze zaak niet genoeg om ‘m sluitend te krijgen).

De afloop van het verhaal ken je al als je het boek begint te lezen, dat staat immers voor op de kaft. Toch is het een boek dat je maar moeilijk weg kan leggen. Je wilt weten hoe en wat met Frans, de ontwikkelingen in de zaak volgen elkaar razendsnel op. De hele zaak is goed uitgezocht, met veel detail opgeschreven. Het zijn veel, heel veel details, maar Toes en Bolwerk herhalen telkens opnieuw, ze vatten tussendoor veel samen. Dit gebeurt bijvoorbeeld aan de hand van verhoren, waarin rechercheurs alles nog eens op een rijtje zetten. Hierdoor is het verhaal goed te volgen. Toes en Bolwerk vonden de juiste balans in hoeveelheid details, wisselen feitelijke beschrijven kunstig af met spannende ontwikkelingen. De samenwerking tussen een journalist en thrillerschrijver biedt dus duidelijk meerwaarde.

Dit boek beschrijft een heel bijzondere moordzaak. Een man zit 18 jaar gevangenisstraf uit voor een zaak zonder lijk, zonder plaats delict, zonder getuigen, zonder moordwapen, zonder bekentenis en zonder een noemenswaardig motief. Een unicum in de Nederlandse rechtspraak en daarom aanleiding voor de auteurs om dit boek te schrijven. En terecht, want men kan lang discussiëren over de in deze zaak genomen juridische beslissingen.

De auteurs (een verslaggever en een misdaadromanschrijver) spraken met verschillende bronnen die allen hebben verteld over hun perspectief op de zaak of hun rol in de zaak. Zo spraken ze onder andere met de leider van het rechercheteam, met een tweede verdachte die op het politiebureau heeft vastgezeten en uitgebreid onderzocht en verhoord is en met de naasten van verdachte. De laatste betreffen de (ex)vriendinnen, zus en de ouders. Uit oogpunt van volledigheid hebben de auteurs getracht de verdachte zelf ook te spreken, helaas zonder succes. Doordat de auteurs deze bronnen te spreken kregen, is het een ‘onthullend’ boek geworden, met informatie die niet eerder aan het publiek werd vrijgegeven.

Voor het uiteenzetten van het onderzoek hebben de auteurs vele passages gebruikt uit de verhoren. Ze moeten dan ook wel (via de leider van het rechercheteam) de beschikking hebben gekregen over de processen-verbaal uit het onderzoeksdossier, anders hadden ze het boek nooit op een dergelijke wijze kunnen schrijven. Deze informatie maakt dat de auteurs een waarheidsgetrouw beeld hebben kunnen schetsen van het uitgevoerde rechercheonderzoek.

Wat betreft de betrouwbaarheid laat dit boek weinig te wensen over. Niets is zo vervelend als het lezen van een true-crime boek en je daarna afvragen of het überhaupt klopt wat er in het boek gesteld wordt. Of dat je na het lezen alleen maar met meer vragen zit dan ervoor. In dit geval is dat niet aan de orde. De auteurs zijn objectief gebleven en leggen de lezer geen mening op over de schuld of onschuld van verdachte. Die mening mag je zelf vormen.

Met name op het aspect van leesbaarheid scoren de auteurs punten. Het boek leest vlot weg. Het is een non-fictie boek maar het leest weg als een fictief boek en wordt daarom een true-crimethriller genoemd. Een verademing in vergelijking tot de taaie kost die je wel eens tegenkomt in non-fictie boeken over moordzaken. Deze hoge mate van leesbaarheid hangt ongetwijfeld samen met het feit dat een van beide acteurs een schrijver is van misdaadromans.

Samengevat zijn aan dit boek nauwelijks minpunten te vinden. Voor ieder die deze zaak uit het nieuws of regio kent, of voor ieder die geïnteresseerd is in het (dis)functioneren van ons rechtssysteem is dit boek zeker een aanrader. Doordat het boek zo aanspreekt is het een echte ‘pageturner’. Nog belangrijker is dat het verhaal erg lang blijft naspelen in je hoofd. Kopen dus!

Goed boek over een spraakmakende zaak. Beeldend beschreven vanaf het eerste moment. Een aantal boeiende en niet eerder bekend gemaakte feiten komen aan het licht.

Voor degene die de zaak gevolgd heeft of hier interesse in heeft; een must-have. Voor degene die houden van een truecrime een absolute aanrader!

Het is een uitgebreide en waarheidsgetrouwe reconstructie van een opvallende moord. Hoe zit de psyche van de dader in elkaar? Waarom vertelt hij nog altijd niet waar het lichaam van het slachtoffer is?

Het boek bevat ook enkele nieuwe onthullingen die men nog niet eerder via de daarvoor bestemde media kon vernemen. Een zeer compleet en inhoudelijk kloppend beeld van een van de meest vreemde moordzaken uit onze recente geschiedenis.

Geschreven bij Moordzaak zonder lijk

Intrigerend verhaal. Je denkt te weten hoe het zit, maar toch slaat regelmatig de twijfel toe. Klopt het eigenlijk wel wat ik denk? Zou ik het kunnen bewijzen? Bizar verhaal.

Zeer goed en meeslepend boek. Zeker een aanrader!

Interessant boek. Boeiend geschreven