Nederlands Kamerkoor - Motets Bwv 225-230 (CD)

Ons bekendste beeld van Bach is dat van de cantor van de Thomaskirche in Leipzig. Gedurende 27 jaar was Bach verantwoordelijk voor de kerkmuziek op zondag en de festivalmuziek in de vier hoofdkerken van Leipzig: de Thomaskirche, de Nicolaikirche, de Peterskirche en de Neue Kirche. Het was hier dat hij veel van zijn cantates componeerde, zijn passies, die sindsdien beroemd zijn geworden in de hele muzikale wereld, en ook zijn Zes Motetten. Deze motetten zijn gelegenheidscomposities, gecomponeerd voor eenmalige gebeurtenissen; vier ervan waren voor begrafenissen. Slechts één van de motetten kan met zekerheid aan een bepaalde gelegenheid worden gekoppeld: Der Geist hilft unser Schwachheit auf, dat werd gecomponeerd voor de begrafenis van Johann Heinrich Ernesti, de rector van de Leipziger Thomasschule, op 24 oktober 1729. Het motet Lobet den Herrn, alle Heiden verschilt stilistisch en formeel nogal van de vijf andere, waardoor Bachs auteurschap van de compositie nog steeds in twijfel wordt getrokken. De jubelende tekst van Singet dem Herrn ein neues Lied suggereert in ieder geval geen treurige aanleiding. Bach-onderzoekers hebben twee mogelijke gelegenheden voor het werk geopperd: Nieuwjaarsdag 1727, of de verjaardag van Friedrich August, in die tijd keurvorst van Saksen en koning van Polen, op 12 mei 1727. Met name de teksten over sterfelijkheid in het middendeel zouden verklaard kunnen worden door Friedrich Augusts recente bijna-dodelijke ziekte. Het Motet is geschreven voor twee vierstemmige koren en bestaat uit drie delen, vergelijkbaar met die van een instrumentaal concerto: de teksten van het levendige eerste en derde deel zijn ontleend aan de Psalmen 149 en 150. Beide delen zijn ware jubelzangen voor twee koren. Zij flankeren het meditatieve tweede deel, als het Adagio van een concerto, georganiseerd rond de centrale structuur van een aangehouden koraalmelodie. Dit motet is de compositie die zo'n diepe indruk maakte op Mozart tijdens het bezoek van de jongere componist aan de Thomaskirche in Leipzig in 1789. Het koor had nog maar een paar maten gezongen toen Mozart diep ontroerd opstond van zijn stoel. Na nog een paar maten, riep hij uit: Wat is dit? Nu leek het alsof hij met zijn hele ziel luisterde. Toen het stuk was afgelopen, riep hij verheugd uit: Nu is dit iets waar ik iets van kan leren! ...