Toegepaste neurowetenschappen 4 - Neurorevalidatie uitgangspunten voor therapie en training na hersenbeschadiging

Nu met online verder studeren op StudieCloud door controlevragen, samenvattingen en achtergrondlinks. 'Neurorevalidatie, uitgangspunten voor therapie en training na hersenbeschadiging' is het sluitstuk van de vierdelige reeks 'Toegepaste neurowetenschappen'. Neurorevalidatie gaat over herstel na hersenbeschadiging en de mogelijkheden dit door therapie of training te beïnvloeden. Ongenuanceerde opvat tingen als 'Eenmaal laesie, altijd gestoord' en 'Na zes maanden is geen verder herstel meer te verwachten', worden ontzenuwd en vervangen door realistische informatie. Doemdenken en therapeutisch nihilisme zijn verleden tijd. Nieuwe inzichten in de plasticiteit van de hersenen en in uiteenlopende mechanismen van herstel, rechtvaardigen een positief denkklimaat. Het boek is opgebouwd uit drie grote delen: Deel 1, de biologische basis, bespreekt plasticiteit als universeel fenomeen. Verschillende herstelmechanismen worden beschreven met hun theoretische basis (o.a. beeldvormend onderzoek) en enkele patiëntvoorbeelden van opmerkelijk herstel. Deel 2 geeft de leertheoretische basis: toepasbare principes van leren en geheugen, het leren van motorische vaardigheden en leren en afleren van gedrag. Dit gedeelte biedt een gedachtegoed dat gebruikt kan worden om Deel 3 biedt een praktische uitwerking: de systematiek van de empirische cyclus als sturende leidraad, de talrijke principes en methodes en hoe men deze kan toesnijden op specifieke stoornissen en patiënten. Het therapeutische repertoire blijkt enorm te zijn. Hierdoor ontstaat een keuzeprobleem: wat doe je, waarom en wanneer bij wie? Aan de hand van vele voorbeelden op het gebied van motoriek, cognitie en gedrag worden de probleemanalyse en interventiestrategieën praktisch uitgewerkt. Recent wetenschappelijk onderzoek naar het effect van specifieke therapieën en leerstrategieën levert positieve perspectieven voor de patiënt met hersenbeschadiging. Neurorevalidatie is geen receptenboek 'evidence based medicine', maar levert een gedachtegoed dat kan worden gebruikt bij het ontwerpen van concrete individueel gerichte behandelingen. Steeds weer blijkt dat onze huidige kennis over 'plasticiteit' en 'leren' tot nu toe onvermoede mogelijkheden van herstel kan bieden. Neurorevalidatie is bedoeld voor iedereen die professioneel te maken heeft met patiënten met hersenbeschadiging: medici, paramedici, psychologen en verpleegkundigen, zowel in ziekenhuizen, revalidatie- en verpleeginstellingen als in de eerste lijn. In Nederland leven zeker meer dan 300.000 mensen met aantoonbare gevolgen van lichte of ernstige hersenbeschadiging. Dit rechtvaardigt ruime aandacht voor neurorevalidatie binnen diverse medische, paramedische en psychologische opleidingen, waarvoor dit boek kan worden gebruikt. Ben van Cranenburgh is neurowetenschapper. Hij studeerde geneeskunde in Amsterdam en werkte daarna vele jaren als wetenschappelijk medewerker o.a. bij het Nederlands Centraal Instituut voor Hersenonderzoek (neurofysiologieonderzoek) en bij het Revalidatiecentrum Amsterdam (klinisch onderzoek bij CVA-patiënten). In 1987 richtte hij het Instituut voor Toegepaste Neurowetenschappen op (stichting ITON, Haarlem), waar hij tot op heden werkzaam is. In dit kader houdt hij zich intensief bezig met het overbruggen van de (te grote) kloof tussen wetenschap en praktijk, op het gebied van neurorevalidatie, sport en muziek.