Oer Het grote verhaal van nul tot nu

OER is heel knap en helder geschreven, door drie deskundigen die al hun talenten, kennis en ervaring samengebracht hebben. Oppervlakkig gezien leest OER (heel) misschien als een boek voor kinderen, maar vergis je niet! Het is een boek met diepgang, nauwkeurige wetenschap en Bijbelse inzichten en een hele duidelijke lijn. Voor mij is een van de hoogtepunten de ontmoeting tussen God en het mensenpaar in Afrika, waarbij Hij hen bewust maakt van de keuze die de mens vanaf dat moment moet maken (wel of niet uit de bron drinken = wel of niet naar de Schepper luisteren). Heel mooi geschreven en ook overtuigend. Een tweede hoogtepunt is het moment waarop Pro (de protagonist) de komst van Jezus (God die de schepping zelf, als mens, instapt) beschrijft en ook begrijpt. Het boek eindigt met een actueel en geloofwaardig voorbeeld van een discussie tussen moderne mensen (wetenschappers) in de ruimte (waarbij Corona ook nog even genoemd wordt, maar niet op een geforceerde manier) en daarna nog een korte reflectie van Pro en z'n collega's. Dit boek verheldert en geeft hoop, echt. Het liet mij met een tevreden en 'optimistisch' gevoel achter. Natuurlijk zal de wetenschap met nieuwe ontdekkingen komen, en die zullen de schrijvers met open armen ontvangen, maar het is duidelijk dat voor hen de kern van de Bijbelse verhaallijn, ons menselijk falen en de nieuwe start die we dankzij Gods genade door Jezus mogen maken, niet verandert. Prachtig verhaal dat recht doet aan zowel de wetenschap als de Bijbel. Een aanrader voor alle leeftijden, of je nu in de brugklas zit of al eventjes met pensioen bent!

Dit voorjaar verschenen kort na elkaar twee boeken met een bijna gelijkluidende titel. In maart verscheen Genesis, het grote verhaal van de oerknal tot nu van de Italiaanse deeltjesfysicus Guido Tonelli, een van de ontdekkers van het beroemde Higgsdeeltje. Ongeveer een maand daarna kwam Oer, het grote verhaal van nul tut nu, geschreven door Corien Oranje, kinderboekenschrijfster, Cees Dekker, internationaal befaamd nanofysicus, en Gijsbert van den Brink, theoloog. In Oer treffen we een geheel vernieuwd Bijbelverhaal aan. De vertellers zijn geen bijbelboekschrijvers maar protonen! Vanaf het begin reppen ze over een ‘Schepper’. Deze creërt echter geen hemel en aarde, maar een soort diffuse chaos. Daarin worden geboren de protonen Proton, Kalon en Achaton. Ze kunnen met elkaar praten en hun omgeving becommentariëren. Ze benadrukken dat de Schepper al vóór de oerknal bestond. Hun taalgebruik is daarbij zeer kinderlijk. Bij Proton voegen zich later het proton Solon, en de neutronen Ensis en Aris. Zij vervolgen het verhaal over het werk van de Schepper. In de eerste 50 pagina’s krijgen we de geschiedenis van het heelal opgedist mét het ontstaan van leven en de evolutie van soorten tot en met de Homo Sapiens.
Plotseling verschijnt dan het man-vrouwpaar Womuntu en Maisha, mensen die in een al bestaand dorp wonen. Beiden hebben zij op die dag de Schepper persoonlijk ontmoet. “Dit was nog nooit vertoond, in al die bijna veertien miljard jaar”, zeggen de protonen.
Hier wordt de band met de natuurwetenschappen al losgelaten. Vanaf nu is het verhaal een moderne parafrase op het oorspronkelijke Bijbelverhaal, voor kinderen herverteld. Womuntu en Maisha vertellen in hun dorp over hun ontmoeting met de Schepper en diens opdracht aan de mensen: goed voor de aarde zorgen. Ze mogen uit alle bronnen drinken behalve uit één. Die bron wordt tot verboden gebied verklaard. Wie er toch uit drinkt zal sterven. Dat gaat natuurlijk niet lang goed en dan komt er een heel scala van geparafraseerde bijbelverhalen langs. Van Kaïn en Abel tot en met het lot van Jezus, en de verspreiding van het geloof over de aarde. De protonen zijn hierover onafgebroken zeer verwonderd. Hun kindertaaltje begon mij hoe langer hoe meer te irriteren, zodat ik het boek maar met moeite uit kon lezen.
Als toekomstperspectief voorspellen de protonen de terugkeer van Jezus op aarde.
Solon is nu heel optimistisch: “Ik denk dat dit alles gaat overtreffen wat we in de afgelopen veertien miljard jaar hebben meegkemaakt. De Schepper houdt van verrassingen. Er staat ons nog heel wat te wachten, denk ik.”
Tsja, wie zal het zeggen.
In feite wordt hier het verhaal ‘uitgeleverd’ aan de huidige stand van de kosmologie en de evolutietheorie. Daarmee wordt het lot van het verhaal even onzeker als het lot van de natuuurwetenschappen, die immers, zo is gebleken, in de loop der eeuwen zeer grote wijzigingen kunnen ondergaan. In de tegenwoordig naarstig gezochte fusie van de algemene relativiteitstheorie van Einstein en de quantummechanica zou de theorie van de oerknal op zijn kop gezet kunnen worden. Mocht deze inderdaad het loodje blijken te leggen dan staat de met de natuurwetenschap geactualiseerde theologie voor de opgave om de Bijbel opnieuw te herschrijven, en dat tot in lengte van dagen.
Wie een goed verhaal voor volwassenen wil lezen over de geschiedenis van het heelal verwijs ik graag naar het uiterst boeiende, voor leken geschreven boek van Tonelli. Daar kun je zelf altijd, desgewenst, een Schepper bij denken.

Oer vertelt in toegankelijke taal en met de nodige humor over de oorsprong van het bestaan. Ik heb ervan genoten om te lezen hoe het verhaal van Gods schepping én dat van de wetenschap (oerknal en evolutie) in dit boek samengebracht worden. De bijbelse geschiedenis wordt opnieuw verteld, vanuit het perspectief van een niet te slim proton. Uniek en een echte aanrader!

Bijzonder interessant en duidelijk, ook voor leken op dit gebied, goed geschreven.

Je ziet het aan de reacties van mensen die het hebben gelezen: het roept iets in ze op. Ze móeten er iets over zeggen, hun mening erover delen, hun gevoel.
De schrijvers doen iets wat velen niet aandurven: ze combineren in hun verhaal natuurwetenschappen en geloof en geven een nieuw perspectief. Alleen al de vele discussies die het tussen mensen oproept laat het zien: dit boek is goed. Het raakt bij vele mensen een gevoelige snaar, sommigen uiten dit in afweer en negativiteit, anderen omarmen het. Lees het en laat je verwonderen! Kijk wat het met jou doet!

Mooi boek, het scheppingsverhaal vanuit wetenschappelijk perspectief in vertel vorm. Wat lastig om in te komen maar leest daarna prettig. Mooie inzichten gekregen om even in maar vooral uit te zoomen.

Wat een geweldig boek, dit! Prachtig om op zo'n begrijpelijke manier te lezen over het ontstaan van het heelal en van de aarde, en ook mooi om te zien hoe het verhaal van de bijbel daarin past. Legt verbinding tussen geloof en evolutie ipv de scheiding ertussen waarmee ik ben opgegroeid

Ik had hoge verwachtingen van dit boek.
Maar het is mij behoorlijk tegengevallen.
Zal het niet afkraken, misschien voor andere doelgroep.
Had zeker meer van Cees Dekker verwacht.
Jammer dus 3 sterren keuze in de midden.

Een gezocht verhaal

Ik heb enorm genoten bij het lezen van dit boek. Het is een erg bevattelijk en verhelderend verhaal. Dit zou wat mij betreft als aanrader op de boekenleeslijst mogen komen van elke middelbare school. Ik kan het aan iedereen warm aanbevelen die zich al ooit de vraag stelde hoe de hedendaagse wetenschappelijke inzichten rond de oerknal, de kennis van het heelal en de evolutietheorie verzoenbaar zouden kunnen zijn met een scheppingsverhaal. Het leest erg makkelijk en is erg verrijkend gezien wetenschappelijk zeer goed onderbouwd. Hopelijk zal het ook snel in andere talen beschikbaar zijn zoals Frans en Engels.