Ondertussen mensen in de marge en hun voorvechters

Een strikte geschiedschrijving is dit boek niet. Erwin Wieringa schreef het naar aanleiding van het vertrek Hans Kröber, één van de bestuurders van de Pameijer-stichting, een GGZ-instelling die vooral in de sfeer van het wonen werkt voor mensen met een beperking. Daarvoor interviewde Wieringa een aantal prachtige professionals en mensen die gebruik maken van de voorzieningen van Pameijer (die overigens heel mooi gefotografeerd zijn door Sanne Donders). Dat is op zichzelf lezenswaardig, maar Wieringa – sinds jaar en dag hartstochtelijk ambassadeur van het inclusief denken - grijpt deze gelegenheid aan om een soort persoonlijke geschiedenis te schrijven van de inclusie-beweging in Nederland. En dat is heel aardig, want die geschiedenis is nog onvoldoende opgetekend. In zijn reconstructie van het moderne denken over mensen met een beperking houdt hij beleidsmatig en weldenkend Nederland een spiegel voor hoe wij met de beste bedoelingen deze mensen toch apart ‘institutionaliseren’ in modern opgezette voorzieningen die niet langer in bos en duin, maar in de stad zijn opgetrokken. Zo werd Dennendal niet meer dan een incident, de dominante praktijk bleef – ondanks alle beleidsnotities over vermaatschappelijking – een vorm van buitensluiten, terwijl inclusie in de Verenigde Staten echt structureel beleid werd om mensen met beperkingen gewoon een normaal leven te laten leiden. Wieringa vertelt heel onderhoudend over zijn ontmoeting met de grote voorvechter van dit ‘normalisatiebeginsel’, de Amerikaanse hoogleraar Wolf Wolfensberger, en neemt de lezer mee in de wijze waarop dit inclusieve denken de laatste jaren heel langzaam ook in Nederland vaste voet aan de grond krijgt. De Pameijer-stichting is daar een voorbeeld van.