Onland

Recensie ‘Onland’ van Arnaldur Indriðason (****)

Oorspronkelijke titel: Kamp Knox
ISBN: 9789021401843
Uitgeverij: Uitgeverij Q (Singel Uitgeverijen)
Pagina’s: 256

Wat vooral zo bewonderd wordt aan de stijl van de IJslandse auteur Arnaldur Indriðason is de afstandelijkheid, het melancholische en met veel aandacht voor eenzame personages. En daar vallen dan ook begrippen als sfeer beschrijvend, detaillistisch en een lijn van ‘oh weer simpel beginnend’ tot ‘het eindigt gelukkig toch weer complex en dramatisch’. Dat is Indriðason ten voeten uit. Inmiddels is het 14e deel in de Erlendur Sveinsson serie een feit.
Rechercheur Erlendur, een moeilijke en moeilijk te benaderen man, die als rechercheur echter over een groot invoelingsvermogen beschikt. De auteur verweeft graag maatschappelijke problemen in zijn Erlendur-thrillers en daar is ‘Onland’ weer een mooi bewijs van.

Rechercheur Erlendur Sveinsson wordt, samen met zijn ‘coach’ Marion Briem, naar de vondst van een mannelijk stoffelijk overschot gedirigeerd. Het lichaam is gevonden in een meer bij een lavaveld. De informatie levert nog niet direct een aanwijzing op naar een mogelijke dader dus dieper onderzoek is noodzakelijk.
Maar naast deze actuele vondst is er ook nog een spoorloze verdwijning van Dagbjort, die gedurende 25 jaar in het begin nog als jong meisje, nergens meer is gezien. En zoals van Erlendur bekend is, als hij ergens zijn tanden in zet dan laat hij zijn prooi pas los als alle eindjes gesloten zijn en de dader voor de rechter kan verschijnen.
Deze twee zaken zijn de input voor ‘Onland’, ook bekend als ‘Fort Knox’.

Beide verhaallijnen kennen, zoals te doen gebruikelijk bij Indriðason, een eenvoudig begin. Al snel ontstaat de gedachte dat ‘Onland’ voor de auteur meer een tussendoortje is dan een interessant verhaal. En al even snel ontstaat de conclusie dat die mening snel moet worden bijgesteld. Erlendur, en dus ook de lezer, raakt verstrikt in een al lang lopend internationaal politiek onderwerp. Met name de vraag wat de nationale politieke leiders weten en/of toestaan dat wereldmachten in hun land doen.
Ook Nederlanders hebben vaker deze vraag gesteld als door een dramatische gebeurtenis daar aanleiding voor was. Denk even aan de Bijlmerramp en de witte mannetjes die daar rondliepen.
Indriðason legt in ‘Onland’ suggestief uit wat waarschijnlijk door veel van zijn landgenoten wordt vermoed. Daarbij ook weer de aandacht van de auteur voor de eenzame landgenoot die zijn leven al bijna beëindigd ziet omdat het feitelijk nog nooit echt begonnen is. Combineer dit met de inlevende en soms zelfs emotionele schrijfstijl en de sublieme eigenschap om dit alles met elkaar te combineren, dan resteert er een verhaal dat, mocht de auteursnaam ontbreken, direct herleid kan worden naar IJslandse grootste auteur: Arnaldur Indriðason

Eindoordeel: 4 sterren

Spanning: 3 sterren
Plot: 4 sterren
Leesplezier: 5 sterren
Schrijfstijl: 4 sterren
Originaliteit: 3 sterren
Psychologie: 4 sterren

De reeks rond inspecteur Erlendur Sveinsson is soms wel moeilijk te volgen. Na enkele boeken die zich zeg maar in onze tijd afspelen, is Erlendur opnieuw op schok met zijn mentrix Marion Briem, net zoals in de twee vorige boeken Schemerspel en Nachtstad. We schrijven het jaar 1979 wat we te weten komen door een aangehaald nieuwsfeit van dat jaar (de gijzeling in de Amerikaanse ambassade in Teheran, Iran). Deze sprongen in de tijd kunnen misschien wat verwarrend zijn, maar gooien anderzijds een interessant licht op de toch wel melancholische, in zichzelf gekeerde inspecteur.

In dit boek zijn opnieuw verschillende verhaallijnen opgenomen die zowel de Ijslandse context als de internationale politiek beroeren, ook een kenmerk van Indriðason. De op Ijsland vrij alom verguisde Amerikaanse legerbasis speelt opnieuw een hoofdrol in dit verhaal.

Het lijk blijkt dat van een man te zijn die ergens anders om het leven is gekomen, waarschijnlijk door een val of duw van vrij grote hoogte. Erlendur en Marion krijgen de zaak op hun bord. De moord op deze man blijkt verband te houden met de legerbasis en de aanwezigheid van de Amerikanen vlakbij, waardoor dit verhaal de internationale politiek van Ijsland aanroert,dat zolang bezet was door zowel GB als de VS vanaf de jaren van de Tweede Wereldoorlog tot lang na de Koude Oorlog.

Tegelijkertijd toont Erlendur interesse voor een verdwijning van de 25 jaar geleden verdwenen Dagbjört, een meisje van ongeveer 17 jaar op het tijdstip dat ze voor het laatst gezien werd. Deze interesse van Erlendur manifesteert zich doorheen alle boeken die al geschreven zijn over zijn latere leven, en heeft zijn oorsprong in een jeugdtrauma van hem. De verdwijning van Dagbjört is in tegenstelling tot de moord van de man dan weer geworteld in een zeer lokale context.

Wat al dan niet minder geslaagd was in vorige boeken rond Marion Briem, komt hier ook terug tot uiting: de schrijver laat in de oorspronkelijke boeken het geslacht van Erlendur's mentrix, Marion, namelijk onbenoemd. Of dit personage een vrouw of een man is, blijft ook hier onuitgesproken. Er wordt in dit boek gepoogd om dit stilistisch hoogstandje aan te houden door naar deze persoon veelvuldig te verwijzen met 'die' en indirecte zinsconstructies. Dat maakt het Nederlands soms niet altijd even vlot klinken, maar dit is echt een detail. Probeer het ook maar eens als vertaler! In het Ijslands zou dit namelijk een stuk eenvoudiger gaan.

De slachtoffers en de daders die in dit boek worden opgeroepen, worden weer gekenmerkt door hun eenzaamheid en frustratie over hun zeer moeizame leven, een rode draad in alle boeken van Indriðason. De schrijfstijl is weer heel simpel maar suggestief en gedetailleerd. De sfeer is opnieuw Ijslands te noemen: melancholie, eenzaamheid, de armoe van de verlaten legerbarakken, kortom de zwaarte van het Ijslandse leven, is hier opnieuw veelvuldig aanwezig. De spanning ligt er niet dik bovenop, maar komt weer langzaam tot uiting en bouwt mooi op naar het einde toe. Merk bv. ook op dat in pre-gsm-tijden mensen zich in de buurt van vaste telefoonlijnen moesten bevinden of van openbare telefooncellen gebruik maken om bereikbaar te zijn .

IJsland 1979. Een vrouw ontdekt tijdens het baden in een meer nabij de kerncentrale van Reykjanes een verminkt lijk van een man. Rechercheur Erlendur Sveinsson en zijn collega Marion Briem worden er naartoe gestuurd om de zaak te onderzoeken.
Tegelijkertijd houdt een vijfentwintig jaar oude zaak Erlendur bezig, waarin Dagbjort een meisje is dat destijds op onverklaarbare wijze verdween.
“Onland”, een militaire vliegbasis die ook wel Fort Knox wordt genoemd, is het plaats delict van het gevonden verminkte lijk, wat zijdelings met de oude zaak heeft te maken. De IJslandse politie heeft weinig op de basis te vertellen en wordt tegengewerkt. Caroline werkt op de basis voor de militaire politie en zij wordt toegewezen aan de zaak. Bij de ondervraging door Erlendur en Briem van een aantal militairen dient Caroline er toezicht op te houden dat alles ordentelijk verloopt Caroline besluit na enige aarzeling hen zo goed mogelijk bij hun met onderzoek te helpen. Zij gaat op eigen gelegenheid en voor eigen risico antwoorden op de vragen zoeken die Marion heeft gesteld, waarop niet werd ingegaan. Het is haar doel de waarheid boven tafel te krijgen.
De personages in ”Onland” zijn zoals we gewend zijn van zijn andere boeken van Arnaldur Indridason meteen vertrouwd en staan op zichzelf. Je krijgt als lezer niet veel persoonlijke informatie mee, maar toch sluit je ze in je hart.
“Onland” heeft een bepaalde spanning in zich die niet continue op de voorgrond treedt maar gedurende het gehele verhaal onderhuids voelbaar is.
Arnaldur Indridason heeft een eigen stijl zonder veel poespas van ingewikkelde dialogen. Steeds krijgt het verhaal nieuwe input. Voor de lezer weet hij de aandacht vast te houden. Het leest heel prettig en voor je het weet ben je op de laatste blz. aangekomen.

Geschreven bij Erlendur 14 - Onland

Wederom een prachtige meeslepende thriller van Indridason. De sfeer is Scandinavisch. Dat is niet zo verwonderlijk voor deze schrijver uit Ijsland. Het verhaal speelt zich ook in Ijsland af.
Een aanrader. Lees ook de andere thrillers van deze schrijver.

Geschreven bij Erlendur 14 - Onland

Ik heb ondertussen meerdere boeken van deze schrijver gelezen en ga hem steeds meer waarderen. Verhalen zijn prettig geschreven, geloofwaardig en hij weet de Ijslandse sfeer heel goed weer te geven.

Geschreven bij Erlendur 14 - Onland

<P>Twee zaken: een in het heden en een uit het verleden. Al is dat heden relatief want het verhaal speelt zich ergens in 1979 af. Dat is vooral te merken omdat er geen mobiele telefoons zijn.
Het verhaal uit het verleden gaat over een vermist meisje waar nooit meer iets van vernomen is, dus ook geen lijk. Op vraag van een tante gaat een inspecteur er toch nog eens naar kijken, niet echt officieel en hij heeft ook niet echt goed hoop dat hij nog iets zal vinden. Het is tenslotte al 25 jaar geleden en getuigen vergeten dingen. Trouwens, als iemand toen niet naar voor kwam als getuige, waarom dan nog na zoveel jaar?
<BR><BR>
De andere zaak gaat over een lichaam dat gevonden wordt in wat volgens mij nu The Blue Lagoon is, het warme helende water. Het lichaam is zwaar toegetakeld, zowat alle botten zijn gebroken. Wat is deze man overkomen en wie is hij? Gelukkig meldt zich iemand die haar broer als vermist komt opgeven. Hij werkte op de Amerikaanse vliegbasis op IJsland. Echte IJslanders hebben iets tegen het leger daar, maar het is de tijd van de koude oorlog en de Russen kunnen zowat ieder moment een kernaanval lanceren. Wat er op die basis allemaal gebeurt, is voor veel IJslanders een raadsel, ze hebben het maar te tolereren.
<BR><BR>
Het IJsland van de oude verdwijningszaak is een land in armoede. Er is aan vanalles een tekort, de oorlog is nog niet zo heel lang geleden afgelopen.
<BR>
IJslanders op zich zijn wantrouwig naar buitenlanders toe, stug. De dingen die ze in die tijd aten daar draait mijn maag van om alleen al door het te lezen, vet en ranzig.
Bovendien is er veel drank, zelfs al is die moeilijk te krijgen. Ook drugs maken hun intrede.
Ik ben zelf in IJsland geweest en dan is het wel plezant wanneer je bepaalde plaatsen herkent. </P>

Geschreven bij Erlendur 14 - Onland

Het begint met een lichaam dat gevonden wordt en dan volgt het ene mysterie op het andere om eindelijk tot een oplossing van de zaak te komen. Regelmatig wordt je op het verkeerde been gezet om vervolgens weer in een onverwachte wending in het plot te belanden. Goed opgebouwd.

Geschreven bij Erlendur 14 - Onland

weer een heerlijk boek van deze schrijver

Geschreven bij Erlendur 14 - Onland

Alle boeken van Indridason verdienen een ereplaats Spannend, hebben meestal een historische ondergrond en het is dat wat me boeit. Dragen bij tot je kennis.

Geschreven bij Erlendur 14 - Onland

Een goed boek met rechercheur Erlander.
Net als de andere Indridason boeken: Prima