Oproep van een waakhond

Pieter van Vollenhoven (Schiedam, 30 april 1939) is een Nederlands bijzonder oud-hoogleraar, voorzitter van het Fonds Slachtofferhulp en oud-voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Hij is de echtgenoot van prinses Margriet.

Sinds Pieter van Vollenhoven in de jaren zeventig/ tachtig werd geconfronteerd met gehandicapte sporters, merendeels slachtoffers van verkeersongelukken, heeft het veiligheidsvraagstuk hem niet meer losgelaten.

Van Vollenhoven werd in 1977 door minister Tjerk Westerterp benoemd tot voorzitter van de (voorlopige) Raad voor de Verkeersveiligheid en werd in 1983 ook voorzitter van de Spoorwegongevallenraad. Na de Bijlmerramp (1992) en de Herculesramp (1996) ontstond behoefte aan een orgaan dat integraal alle vormen van verkeer en vervoer kon onderzoeken. Dit werd de Raad voor de Transportveiligheid. Uiteindelijk ontstond hieruit, mede door het ijveren van voorzitter Van Vollenhoven, de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Voor zijn niet aflatende inzet op dit terrein werd hij in 2005 onderscheiden met de Machiavelliprijs. Op 7 februari 2011 is hij opgevolgd door Tjibbe Joustra.

In 1989 nam hij het initiatief tot de oprichting van het Fonds Slachtofferhulp dat zich sterk maakt voor slachtofferhulp in Nederland. Behalve de oprichter is hij ook de voorzitter van het toezichthoudend bestuur van dit goede doel.

Als voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid leidde Van Vollenhoven het onderzoek naar de toedracht rond de Schipholbrand. Op 21 september 2006 werd het rapport van de raad gepresenteerd. Vanwege de vernietigende kritiek die in het rapport werd geuit, traden de ministers Donner en Dekker af. De derde beleidmakende minister Rita Verdonk weigerde af te treden.

Van Vollenhoven leidde ook onderzoek naar het vliegtuigongeluk op Schiphol in 2009. Op 4 maart 2009 gaf hij daarover een verklaring af.

De nationale veiligheidsinspectie zou volgens Van Vollenhoven opgericht moeten worden vanuit de bestaande inspecties. Met een nieuwe overkoepelende organisatie denkt hij dat er beter toezicht wordt gehouden op de dagelijkse gang van zaken in alle sectoren.

Als voorbeelden waar inspectie faalde noemt hij de cafébrand in Volendam, de vuurwerkramp in Enschede en het neerstorten van het vliegtuig van Turkish Airlines bij Schiphol.

Daarnaast denkt Van Vollenhoven dat deze organisatie onafhankelijker is dan de losse inspecties. De inspecteurs zouden verder van de materie afstaan en altijd willen dat alle regels worden gevolgd. Er wordt dan geen oogje meer dicht geknepen, wat nu nog vaak gebeurt volgens Van Vollenhoven.

Oproep van een waakhond vormde de aftrap naar het 80e verjaardagscadeau dat Van Vollenhoven in de vorm van een gewenst symposium aan de Universiteit Leiden, met als thema: ‘Een kritische waakhond voor de veiligheid?’

Van Vollenhoven vindt dus dat de tien rijksinspecties die Nederland telt een organisatie moeten worden, de Nationale Veiligheidsinspectie, met een uniforme werkwijze (net als de Nationale Politie) en hetzelfde gezag als de OVV. De waakhond moet onafhankelijk van de overlegcultuur op departementen kunnen opereren. Wat natuurlijk een zeer goed idee is, als je bedenkt dat er zoveel inspecties zijn, die waarschijnlijk weer eens niet van elkaar weten wat ze doen waardoor slachtoffers en nabestaanden waarschijnlijk niet de antwoorden krijgen die ze zo graag zouden willen hebben.

Een organisatie lijkt inderdaad beter, beter overleg en samenwerking. Dus minder bureaucratie….waar je als burger, slachtoffer, nabestaande zo vaak, en te vaak tegen aanloopt…

De waakhond gaat er komen, is Van Vollenhovens overtuiging. ‘De vraag is wel of ik het nog ga meemaken’, schrijft hij. Dat hopen we natuurlijk wel ! Het harde werken van Van Vollenhoven mag best wel eens meer gewaardeerd worden en hoe kan dat beter dan van 10 inspecties er eentje te maken.

Ondanks het serieuze onderwerp, viel verder de zeer prettige manier van schrijven van Prof.Mr. Van Vollenhoven op.