De onderwaterzwemmer roman

Geschreven bij De onderwaterzwemmer

Het verhaal begint origineel en interesse wekkend, maar al snel begint het te irriteren, omdat de schrijver aan de ene kant alsmaar onduidelijker wil zijn in de verhaallijn, aan de andere kant het gedachten- en gevoelsleven van de hoofdpersoon juist duidelijker wil maken, met herhaling en andere bewoording en nog eens herhaling, werkelijk tot vervelens toe, waardoor het verhaal voortdurend tot stilstand komt. En de hoofdpersoon wordt er steeds onsympathieker door, wat me niet helemaal de bedoeling lijkt.
Wil Thomése bewijzen hoeveel psychologisch inzicht hij heeft?
Hij kan prachtig schrijven, maar, mijn god, wat een geëmmer!
En alles bij mekaar is de geschiedenis die verhaald wordt, in een erg simpele en onevenwichtige structuur, toch ook wel erg geconstrueerd.

Het verhaal begint sterk maar verzand later in irreële twijfels en gedachtengangen. Het einde lijkt afgeraffeld en onwerkelijk waar de schrijver eerder vele pagina's nodig heeft om de psyche van Tin onnodig vaak te herhalen. Teveel woorden en persoonlijke overpeinzingen, te weinig waarheid. Er had meer in gezeten.

Wat mij betreft de winnaar van de Libris 2016. Geweldig boek, heel spannend en in de altijd mooie schrijftstijl die Thomése kenmerkt. Ik kon het niet meer wegleggen, zo spannend aan het einde. Prachtig verhaal, ook over aannames en vooroordelen.

'Zijn vader is ineens heel dichtbij, hij is hier, hij voelt het gewoon, hij voelt zijn wonderbaarlijke aanwezigheid, ergens tussen twee talen in. Als onderwaterzwemmer is zijn vader het hele eind met hem mee gezwommen, jaar in, jaar uit en nu dus van het ene continent naar het andere. Wat ergens ondergaat, moet ook ergens boven komen. Ergens op aarde. Dat moet.'

In De onderwaterzwemmer reis je mee met hoofdpersoon Martin van Wellseind, een gehucht in de gemeente Maasdriel in de buik van Gelderland met slechts zeven dunbevolkte straten en gelegen aan de Noordoever van de Maas, naar Charleville in Afrika om te eindigen in Havana.

De zinnen die het verhaal vertellen meanderen over het papier, ze schitteren in het licht van de ogen van de lezer. Ze vertellen een zuiver verhaal over de onverwachte bochten die het leven soms kan nemen, over de onpeilbare diepte en de gaten in de werkelijkheid. Over de rust die het geeft wanneer je dat aanvaardt.

Iedereen zwemt op zijn manier tegen de stroom in. Zo nu en dan wordt er iemand verzwolgen. Zo nu en dan laat iemand zich meevoeren door schuld en verlies. Zo nu en dan komt er hoop voorbij. Dat is het drijfhout. Daar hou je je aan vast.

Want soms moet je eerst echt alles kwijt zijn om eindelijk de weg terug naar huis te kunnen aanvaarden.

Ontroerend, eerlijk en kwetsbaar (en humoristisch ook: 'What did your father do for a living?, vraagt Vic met Nederlandse directheid, want alles moet ergens van betaald worden').

Net als het leven zelf.

Een prachtige cover die een hoofd laat zien dat door vissen bedekt wordt (aangevreten?), zoals Tin denkt dat het zijn vader is vergaan.
Een boek in drie delen, elk deel een periode in het leven van Tin beschrijvend. Tussen elk deel zit een periode van 30 jaar.

Wat me opviel is dat door het hele verhaal de hoofdpersoon Martin (Tin) behalve met Nikki, uitsluitend met zichzelf bezig is. Het lijkt een heel persoonlijk dagboek wat ik heb gelezen, vol zelfmedelijden en angst er niet bij te kunnen zijn.

Het laat een vooral passieve man zien die je soms een schop onder zijn kont zou willen geven.
Een soms wat ongeloofwaardig verhaal en hier en daar wat langdradig, maar door de mooie manier van woorden plaatsen maakt deze auteur weer veel goed. Hier en daar een grap is zeker een goede aanvulling op het toch wel zware onderwerp over verlies en schuldgevoel.

Zijn vader is weg, punt uit. Zinloos en onbegrijpelijk. Hij was er en toen was hij er niet. Onmogelijk na te vertellen. Even niet goed opgelet, eigen schuld dikke bult, en nu is het of hij nooit heeft bestaan.

Er is steeds een sprankje hoop aanwezig;

Als een onderwaterzwemmer is zijn vader het hele eind met hem meegezwommen, jaar in jaar uit en nu dus van het ene continent naar het andere. Wat ergens ondergaat, moet ook ergens bovenkomen. Ergens op aarde. Dat moet.

'De onderwaterzwemmer' laat zien dat gebeurtenissen uit onze jeugd een stempel kunnen drukken op het latere leven. Het kan zelfs bepalend zijn voor je handelen.
Hij verzint na de verdwijning van Vic zelfs een verhaal om te vertellen aan Nikki.
… het onbegrijpelijke van zich af te schudden en terug te keren in een overzichtelijk geheel met een kop en een staart.

Uiteindelijk is er toch een sprankje hoop voor een goede afloop en je zult zien dat er meer verhalen verzonnen worden.

Ik heb het boek graag gelezen en waardeer het met 3/5/5 sterren

Geschreven bij De onderwaterzwemmer

Dit boek is uit drie delen opgebouwd. Het perspectief ligt bij hoofdpersonage Tin (Martin), die in het eerste deel in de oorlogsjaren met zijn vader 's nachts een rivier over zwemt. Aan de overkant gekomen, blijkt zijn vader in het water gebleven te zijn en na lang wachten en zoeken zonder hem te vinden, brengen mensen Tin terug naar huis. Zijn moeder vergeeft Tin nooit dat hij zijn vader, haar man niet mee terug gebracht heeft. Daardoor heeft Tin voor zijn gevoel geen bestaansrecht.
In het tweede deel reist Tin met zijn vrouw Vic (Victorine) naar Afrika om haar adoptiefzoon op te zoeken. De eerste helft van dit deel is zo vervelend, dat ik het boek eerst niet uit wilde lezen. Het was even flink doorworstelen. Tin is uiterst negatief over de reis en blijft maar over het verleden inzitten en mist onafgebroken hun in Nederland achtergebleven 16-jarige dochter Nikki (Nicole). Dat herhaalt zich tot vervelends toe. Dan komt het reisgezelschap in het dorp waar de adoptiefzoon zou wonen en gebeuren er beangstigende dingen. Daarbij raken ze Vic kwijt, die ze uiteindelijk meer dood dan levend terugvinden. Tin moet zonder de moeder van zijn dochter huiswaarts keren en Nikki vergeeft hem dit nooit en verbreekt het contact.
In het laatste deel van het boek is Tin een oude man, die in Cuba bij de adoptiefzoon van zijn overleden vrouw op bezoek gaat, maar daar van een trap afvalt en zwaargewond in het ziekenhuis belandt. Hij voelt dat zijn einde nabij is, maar dan duikt er een vreemdeling op, die zijn kleinzoon Victor blijkt te zijn. Deze kleinzoon en de adoptiefzoon Sal (Salif) zijn de eerste mensen die positief tegenover Tin staan en hem een gevoel van vergeving schenken.
In het tweede en derde gedeelte van dit boek is Tin een pessimistische, negatief ingestelde en wat gelaten, passieve man, waar je als lezer maar met moeite sympathie voor op kunt brengen. Met alle begrip voor de nare verliezen in zijn leven en hoe onredelijk zijn familie daarmee naar hem toe om is gegaan, het lijkt erop dat Tin zwelgt in zijn ellende, dat hij erin meegaat dat er voor hem geen vergeving zou zijn en hij geen bestaansrecht zou hebben. Op zich best een aansprekend verhaal, maar het karakter van Tin is een beetje te fatalistisch naar mijn idee en doet afbreuk aan het leesplezier.

Een trieste levensgeschiedenis in De onderwaterzwemmer

P.F. Thomése schreef met De onderwaterzwemmer een boek dat gewaardeerd werd door de experts in De Wereld Draait Door. Hij beschrijft het verhaal van Tin, een jongen die op jonge leeftijd zijn vader verliest. Thomése vertelt het trieste verhaal van Tin, op een indrukwekkende, rauwe manier. Daarmee maakt hij De onderwaterzwemmer tot een aangrijpend boek.

Fin verliest zijn vader wanneer hij samen met zijn vader de rivier over probeert te zwemmen. Hij wordt, door een paar andere bewoners, teruggebracht naar zijn moeder, maar hij ziet zijn vader niet weer. Jaren later gaat hij met zijn vrouw, Vic, naar Afrika. Zij heeft daar een albino 'geadopteerd' en wil die jongen ontmoeten. Tijdens die reis wordt Tin bang; hij is bang dat de geschiedenis zich herhaalt en dat hij weer een dierbare kwijt gaat raken. Hij heeft zichzelf altijd de schuld van de verdwijning van zijn vader gegeven en dat wil hij nu rechtzetten. Kan hij zijn onheilspellende voorgevoel tegengaan?

Thomése heeft voor een boeiend thema gekozen in De onderwaterzwemmer. Hij stelt schuldgevoel en de gevolgen daarvan centraal, door Fin zichzelf schuldig te laten voelen. In het begin van het boek uit dit schuldgevoel zich maar een beetje, maar naar mate het verhaal vordert, neemt het schuldgevoel en de schuldvraag grotere vormen aan. Tin wordt steeds overtuigder van het feit dat hij schuldig is aan alle verdwijningen en hij vindt het terecht dat zijn familie hem de rug toekeert. Een ingrijpend en zeer triest besef. Thomése weet dit niet alleen op de lezer over te brengen, hij weet de lezer er in mee te trekken, deelgenoot te maken. De triestheid overheerst, wordt meester over de lezer.

De opbouw van het boek is mooi. Het boek is ingedeeld in drie delen. In het eerste deel is Tin een jongen van elf jaar en verliest hij zijn vader. Het tweede deel beslaat het deel van Tins leven met Vic in Afrika. Het laatste deel beslaat het laatste stukje uit het leven van Tin. Hij is een oude, grijze man en leeft zijn laatste levensdagen. De lezer ontdekt de gevolgen van hetgeen in Afrika is gebeurd en merkt in dit deel het effect van Tins leven op Tin. Door deze opbouw worden de trieste elementen uit het leven van Tin benadrukt. Dit ondersteunt het thema, maar maakt het boek wel een beetje zwartgallig. De mooie momenten uit het leven van Tin verliezen hun kracht op deze manier. Het einde van het boek is dan wel weer een lichtpuntje in het verhaal. Net op het moment dat de lezer denkt dat het einde nabij is, lijkt er toch weer een uitweg gevonden te zijn. Het open einde is dan ook zeer gepast.

De onderwaterzwemmer is een boek dat niet zomaar even tussendoor gelezen moet worden. Het bevat een verhaal waarover gedacht moet worden. De schuldvraag binnen het verhaal maakt indruk, de opbouw van het boek ondersteunt het thema. Waar het verhaal af en toe wat zwartgallig is, maakt de schrijfstijl van Thomése wel weer indruk. Zinnen met diepere betekenissen en de vele verwijzingen naar de onderwaterzwemmer geven het boek een extra waarde. Thomése heeft met De onderwaterzwemmer zeker een mooi boek neergezet, maar met wat meer aandacht voor de positieve kanten van het leven, zou het boek nog meer waarde krijgen!

Al lid van de club van echte lezers mocht ik een boek voor het boek uitkomt lezen. Een hele eer en wat een mooi boek mocht ik lezen! Ik heb genoten. Het gaat over een man die in zijn jeugd te maken heeft gehad met verlies, een traumatische gebeurtenis die doorwerkt in zijn huidige leven. Hij heeft het verlies nooit zelf verwerkt tot nu toe. Zijn leven stond in het teken van gemis en pijn. Gaandeweg het boek geneest hij van zijn pijn.
Zoals Thomese schrijft: "Verdriet is futiel. Het is tenminste nog een emotie, kun je zeggen. Het is juist de afwezigheid die hem kwelt, de leegte die altijd om hen heen is als in een niemandsland, Er is een onoverbrugbare afstand die hem van de dingen scheidt."
Kan het zeker aanraden dit boek te lezen en te herlezen.

Dit boek gaat over een pechvogel. Als kind wordt hij – om onduidelijke redenen - door zijn vader in een levensgevaarlijke situatie gebracht, waarna zijn vader hem voor altijd in de steek laat. Uiteraard heeft dat grote gevolgen: hij ontwikkelt zich tot een ruggengraatloze man die zich laat ringeloren door zijn vrouw, een medereiziger en een Afrikaanse inboorling. Nadat zijn vrouw in onwaarschijnlijke omstandigheden om het leven komt, is hij zijn houvast kwijt. Ook later heeft hij pech, belandt hij in een ver-weg-land in een ziekenhuisbed, waar zelfs zijn zogenaamde zoon hem niet meer redden kan. Kortom: een bizar, waardeloos verhaal….

P.F. Thomese kan iets met woorden doen waardoor ze een ritme krijgen dat je meezuigt het verhaal in. Zijn metaforen zijn als de spotlights op het toneel die iets opeens helder kunnen belichten. Het was er al, maar je had het nog niet gezien, niet zo.

Ook in De Onderwaterzwemmer word je meegezogen een verhaal in. Het verhaal van Martin die s’nachts zwemmend samen met zijn vader de rivier oversteekt naar het reeds bevrijde deel van Nederland. De volgende dag moet Martin echter alleen weer terug. Ook later overkomt hem dit: een dierbare kwijt raken zoals je de huissleutel kwijtraakt, je weet niet hoe hij is zoek geraakt, maar één ding is zeker: jij hebt hem kwijt gemaakt.

Een verhaal over verlies en zelf verloren willen raken, over de schuld krijgen en aanvaarden terwijl je er geen schuld aan hebt. Toch kon ik me niet echt laten meevoeren in het verhaal. De structuur kwam me te uitgekiend, te gemaakt over. Maar als Martin aan het eind zelf wordt teruggevonden ben ik blij dat ik het boek heb uitgelezen.