Persona 2 - Vincent van Gogh Een leven in brieven 1853-1890

Geschreven bij Vincent van Gogh

Dit boek heeft een grote indruk op mij gemaakt. Ik heb met veel plezier en mededogen meegeleefd met het verhaal wat van Gogh vertelt aan de hand van zijn brieven. Wat ik vooral inspirerend vond, is hoe hij steeds maar hoopvol bleef, ondanks alle tegenslagen. Hierbij was volgens mij geen sprake van een leeg optimisme, maar van een innerlijk vuur - dat ondanks het volledige bewustzijn van de situatie - onverminderd bleef branden. Hij bleef maar doorwerken en geloven in zichzelf, ondanks dat het allerminst zeker was of hij er ooit iets mee zou gaan bereiken. Hier heb ik wel iets van opgestoken.

Ik ben tijdens het lezen van dit boek ook in Nuenen geweest midden in de winter. Ik heb veel rondgewandeld om mezelf nog beter te kunnen inleven in hoe van Gogh daar leefde. Dat het daar steenkoud en donker was in de periode dat ik er was, maakte dat ik de somberheid in zijn schilderijen uit die periode beter ben gaan begrijpen. De kale stoppelvelden en bladloze bomen droegen hier ook aan bij. Ik zou het dan ook zeker aanbevelen om tijdens het lezen van dit boek een bezoek af te leggen aan Nuenen, om aan de leeservaring een nog diepere laag te geven.

Ik kan dit boek iedereen aanbevelen!

De brieven die van Gogh heeft geschreven zijn niet bijzonder mooi van taal en ook de inhoud is vaak erg prozaïsch. Ze gaan bijna altijd over (gebrek aan) geld, de noodzaak om verf, linnen en spanramen te kopen en het zoeken naar (steeds weer) andere huisvesting en modellen. Verder bestaan de brieven vooral uit observaties – voornamelijk van de natuur en uit beschrijvingen van zijn eigen tekeningen en schilderijen, waarover Van Gogh zelf soms razend enthousiast was, maar even vaak erg onzeker.

Toch vind ik dit een van de indrukwekkendste boeken die ik ooit heb gelezen. Wat mij het allermeest geraakt heeft in zijn brieven is een citaat dat ik nu even niet zo snel kan traceren, daarom citeer ik uit mijn hoofd.

‘Ik kan heel goed leven zonder God, maar voor mij hoeft het niet als er niet iets groter is dan wat ik zo om me heen zie.’

En dat lijkt me de grote motivatie te zijn in zijn leven Van Gogh: het gaat niet alleen om geluk of om een goed mens te zijn, het gaat er ook om het leven op een hoger plan te tillen, althans om dat te proberen. En niet op te geven als het allemaal niet lijkt te lukken.

Je kunt de brieven het beste lezen als een indringend portret van een zoekend en gepassioneerd mens. Iemand die zichzelf meer laat kennen dan hij waarschijnlijk lief is en zich continu tegenspreekt. Dit zie ik zelf niet als een brevet van onvermogen. Integendeel, het iemand die zichzelf durft tegen te spreken wint voor mij alleen maar aan geloofwaardigheid. Tegenover al die mensen die het allemaal zo goed voor elkaar lijken te hebben ervaar ik een man als Van Gogh als een verademing.

Strijdbaarheid en doorzettingsvermogen zijn misschien wel de belangrijkste dingen die de lezer van hem zou kunnen leren. Er spreekt een ongekende bevlogenheid door in zijn hele ouevre. En nu zijn er natuurlijk wel meer bevlogen mensen op aarde, maar meestal zijn dat idealisten, mensen die uit enthousiasme ergens aan beginnen en het hele leven ‘als één grote uitdaging’ zien. Van Gogh’s bevlogenheid stamde uit een heel andere hoek. Hijzelf beschrijft het zo:

‘Hoe lelijker, boosaardiger en zieker ik word, hoe meer ik mij wil wreken door briljante, goed geordende, schitterende kleuren te maken.’

Kijk, dat is nou een taal die ik begrijp.

Geschreven bij Vincent van Gogh

Dit is niet zomaar een boek om non-stop van a tot z te lezen...Nee,het is een zeer uitgebreid naslagwerk met vrijwel alle brieven die Vincent Van Gogh ooit schreef en die eigenlijk een gefragmenteerde biografie vormen van z'n leven,en die ook een goed beeld geven van de tijd waarin hij geleefd heeft.

Ik kan er ernorm van genieten af en toe op een stil moment of tijdens een rustpuntje van je dag gewoon één brief te lezen.Dat is dan telkens een mooi momentje,hoewel ik absoluut geen grote kunstkenner ben.

Of ik zie me zo een brief opzoeken tijdens een bezoek aan de Provence of al is het maar in het tuintje van zijn vroeger woninkje in Cuesmes,of voor zijn schilderijen staand in het Van Gogh-museum.
Het is dan ook een kanjer van een boek (1072 blz),en alleen al in dat opzicht indrukwekkend.
Dit boek is voor mij ook het eerste dat de superieure leeservaring van de e-reader laat gewaarworden,er zijn veel bronvermeldingen en verwijzingen,die je vlot kan opzoeken via de e-reader,zonder je plaats in de tekst te verliezen.

En verder,dit werk is een prachtig iets om altijd bij je te hebben,en dit is nu mogelijk met deze digitale versie...