Politiekunde 54 - Van meld- naar aantoonplicht een onderzoek naar een systeem van digitale surveillance

De reeks Politiekunde is een uitgave van het Onderzoeksprogramma Politie &
Wetenschap, een zelfstandig onderdeel van de Politieacademie.
Politie & Wetenschap is ingesteld om een stimulans te geven aan de toegepaste
wetenschappelijke kennisontwikkeling op het gebied van politie en veiligheid,
de daarvoor benodigde kennisinfrastructuur en de daadwerkelijke benutting
van onderzoeksrapporten en -resultaten in politiepraktijk, beleid en opleiding.
Publicaties in de reeks Politiekunde betreffen in het algemeen concrete handleidingen,
modellen, instrumenten of werkwijzen die direct bruikbaar zijn
voor de politiepraktijk. Ze zijn veelal de uitkomst van onderzoek dat is verricht
in het kader van het meerjarige onderzoeksprogramma, de kernactiviteit van
Politie & Wetenschap.
In deze rapportage worden zowel de technische als juridische mogelijkheden
onderzocht om te komen tot een digitale aantoonplicht voor voetbalhooligans
met een stadionverbod.
De wet biedt de burgemeester de mogelijkheid tot het opleggen van een meldingsplicht
aan voetbalhooligans. Dit houdt in dat iemand verplicht is om zich
tijdens de wedstrijd te melden op een politiebureau. Men dacht hiermee de
burgemeester een effectief middel te verschaffen om de naleving een stadionverbod
af te dwingen, maar de praktijk is anders. De tijd die gemoeid is met
het melden, is vaak te kort. De hooligan kan daardoor, nadat hij zich gemeld
heeft, alsnog naar de wedstrijd. Een plicht om zich kort voor, tijdens en na de
wedstrijd te melden, is echter te zwaar. De maatregel krijgt dan het karakter
van een vrijheidsbenemende sanctie. En dat was nadrukkelijk niet de bedoeling
van de wetgever.
Er doen zich meer problemen voor. Zo is in de provincie het enige politiebureau
dat in de wijde omgeving van de voetbalstad in het weekend open is,
vaak gelegen in de gemeente waar wordt gevoetbald. Indien de burgemeester
een inwoner van een andere gemeente dan een meldingsplicht oplegt, importeert
hij de supporter op risicomomenten naar zijn eigen stad. Dat is niet erg
aantrekkelijk. Is er wel een politiebureau in een andere gemeente open, dan
wordt de burgemeester van die gemeente opgezadeld met het uitvoeren van
een meldingsplicht van de burgemeester van de voetbalstad. Dat kost geld en
politiemankracht.
Een aantoonplicht zou een goede oplossing voor deze problemen kunnen zijn.
De verbannen supporter moet aantonen niet in het stadion aanwezig te zijn
door telefonisch bereikbaar te zijn voor een politiecomputer. Hoe dit praktisch
uitvoerbaar is, wordt op een heldere en toegankelijke wijze beschreven. Daarmee
is dit onderzoek zeer aan te bevelen voor iedereen die te maken heeft met
de handhaving van de Voetbalwet.