Reis naar het westen, deel II deel 2

Reis naar het westen is een van de vier meest invloedrijke klassieke romans uit de Chinese literatuur. Dit geliefde avonturenverhaal is door de Ming dynastie schrijver Wu Cheng’en in de 16e eeuw geschreven en staat bekend om de combinatie van het avontuur met humor en spirituele kwinkslagen.

Het boek speelt zich af in de 7e eeuw. Het is het verhaal van een van de discipelen van Boeddha Sakjamoenie die uit het hemelse paradijs verbannen was vanwege het misdadige licht opvatten van de Boeddha Wet. Hij werd naar de menselijke wereld gestuurd en gedwongen om tien levens lang religieuze zelfcultivatie te beoefenen als boetedoening voor zijn zonden.

In zijn tiende leven, nu tijdens de Tang dynastie, reïncarneert hij als een monnik genaamd Xuan Zang (ook Tang monnik en Tripitaka genoemd). De keizer wenst dat deze monnik naar het westen reist en heilige mahayana boeddhistische geschriften mee terugneemt naar China. Nadat de monnik geïnspireerd wordt door een visioen van bodhisattva Guanyin, accepteert hij de missie en begint aan de heilige queste.

Tang monnik en zijn drie discipelen

Maar de Tang monnik is in zijn eentje slecht uitgerust voor zo’n gevaarlijke reis. Zwak en timide, is hij geen partij voor de kwaadaardige schepselen die hem willen vermoorden en opeten (zijn vlees zou immers onsterfelijk maken). En daarom regelt de godin Guanyin een eclectische groep discipelen voor hem die hem kunnen beschermen: de heldhaftige maar onstuimige Aap (de apenkoning alias Sun Wukong), de wellustige Varken, de zwijgzame Broeder Zand en het witte drakenpaard. Zij werden allemaal naar de menselijke wereld verbannen vanwege hun zonden in de hemel. Uit genade geeft Guanyin hen nog een laatste kans om terug te keren naar hun hemelse thuis: Ze kunnen zich tot het boeddhisme bekeren en de Tang monnik beschermen op zijn pelgrimage.

En inderdaad, op reis ondergaan ze de ene na de andere beproeving - in totaal 81 stuks, om precies te zijn. Een voor een valt een bont samenraapsel duivels en kwaadaardige geesten met geweld of middels misleiding de monnik aan. Sommigen proberen het groepje te verleiden met weelde of schoonheid.

Reis naar het westen is ook bekend om zijn kleurrijke personages, met name de apenkoning en Varken. De apenkoning werd uit een steen geboren en leerde supernormale vermogens van een taoïstische leermeester. Varken was ook ooit een godheid geweest - een hemelse generaal zelfs. Maar toen hij dronken was geworden en ongepaste dingen had gezegd tegen de mooie Chang’e, werd hij naar de mensenwereld gestuurd als een mensvarken. Varken stond bekend om zijn luiheid en vraatzucht en nog erger... om zijn wellust.

In dit boek dat zo rijk aan symboliek is, zijn de beproevingen die de reizigers moeten ondergaan metaforen voor de testen waar ze op een spirituele reis voor moeten slagen.

Het in totaal honderd hoofdstukken tellende werk in proza en poëzie wordt in deze eerste onverkorte Nederlandstalige editie uitgegeven in vijf delen. Aan elk deel is achtergrondinformatie toegevoegd waarin traditionele Chinese zaken en boeddhistische en taoïstische begrippen en personages nader uitgelegd zijn.

Een tijdloze klassieker

Van de vier klassieke Chinese romans is Reis naar het westen verreweg het meest bewerkt voor het witte doek: zeker meer dan dertig keer. Ook hebben de avonturen van de Tang monnik en zijn reisgezelschap animatie en games, opera, dans en theater beïnvloed. Zelfs de Chinese versie van de Hubble ruimtetelescoop is vernoemd naar de held van ons verhaal: Aap. Het gerenommeerde Chinese klassieke dans en muziekgezelschap Shen Yun Performing Arts uit New York bewerkt het boek sinds 2006 voor het wereldpodium en een miljoenenpubliek.

Shakespeare en Wu Cheng’en

De beroemde zegswijzen van “To be or not to be” en “What's in a name? that which we call a rose. By any other name would smell as sweet.” komen uit Hamlet van Shakespeare. Deze westerse klassieker stamt net als Reis naar het westen uit ongeveer 1590. Poëzie speelt een belangrijke rol in beide werken (Reis naar het westen telt 750 gedichten in totaal). En waar Shen Yun Performing Arts ons boek in het westen uitvoert, speelt het Beijing Danstheater Hamlet in China. Maar er is meer. Een bepaald deel uit het boek komt exact overeen met het plot van Hamlet. Beide verhalen beginnen met de geest van een koning die de hoofdpersonages opzoekt en uitlegt dat hij vermoord is door een broer, in een tuin, en dat de huidige koning die broer is. Beide verhalen draaien rondom de prins van het koninkrijk die probeert om de moorddadige koning te onttronen. Beiden eindigen ook met de verwijdering van die moorddadige koning en een plottwist die een ander licht werpen op alle gebeurtenissen. Hoe onmogelijk de overeenkomst ook als je bedenkt dat de eerste Chinese persoon ongeveer honderd jaar nadat beide werken verschenen in Engeland komt.

Gebaseerd op een waargebeurd verhaal

Reis naar het westen is gebaseerd op het verhaal van de monnik Xuanzang die werkelijk naar India is gereisd om boeddhistische geschriften te halen. Bij terugkomst wijdde hij de rest van zijn leven aan de vertaling vanuit het Sankriet naar het Chinees. Hij speelde daarmee een belangrijke rol in de verspreiding van het boeddhisme naar China.

Recensies

"Dit grappige, lompe, gewelddadige boek had inderdaad allang vertaald moeten worden, omdat zowel degenen die genieten van spannende avonturenverhalen en degenen die geïnteresseerd zijn in oosterse spiritualiteit ervan kunnen genieten."
Kanta, recensente grootste lezerscommunity van Nederland Hebban


"Verrassend trouw aan het origineel."
Maylinthia, Reis naar het westen kenner en docente Chinees

"Storytelling is wereldwijd door dit boek veranderd. Ik denk niet dat ik overdrijf als ik stel dat alle animatie is beïnvloed door Reis naar het westen."
D.J. Peterson, kunsttaaltechnicus Game of Thrones

Reis naar het westen (Engelse editie) werd door 95% van 840 Goodread lezers positief beoordeeld. Zij gaven het boek gemiddeld een 8,4.

www.reisnaarhetwesten.nl