Religie voor atheïsten een heidense gebruikersgids

Geschreven bij Religie Voor Atheisten

Altijd weer weet Alain de Botton erin te slagen met een onderwerp te komen waar we allemaal idee bij hebben. Of het nou gaat om romances, travel, werk, architectuur, religie hij schrijft en er is maar één manier om deel uit te maken van de ervaring: lezen of luisteren!
Zonder de inhoud te verklappen kan ik zeggen dat bij dit serieuze onderwerp ook veel humor aan bod komt en de input vanuit religieuze stromingen duidelijk stoelt op kennis van het onderwerp, in meerdere opzichten.
Dit is het tiende boek van Alain dat bij mij in de boekenkast binnen handbereik staat!
Veel lees- of luisterplezier toegewenst!

Vlak nadat ik 'the art of travel' van de Botton gelezen had, keek ik op deze site welke van zijn boeken hier worden verkocht. Ik vond niet enkel de inhoud van zijn vorige boek interessant, maar ook zijn schrijftstijl was zeer aantrekkelijk. Daarom wou ik meer van hem lezen. Critici zeggen dat hij filosofie 'verkleutert', maar zijn boeken zijn tenminste aangenaam om te lezen. Alleszins toch als je ze in het Engels leest. Jammer genoeg had ik -zonder nadenken- deze Nederlandse versie gekocht. Ik vind de vertaling ronduit verschrikkelijk. Sommige alinea's zijn precies vertaald met de eerste versie van Google Translate. De woordkeuze deed mij ook vaak de wenkbrauwen fronsen. In deze versie staan woorden gedrukt die waarschijnlijk nog enkel worden gebruikt door academici die al 25 jaar met pensioen zijn, of eerder die al 25 jaar in de kist steken. Kan er iemand deze vertaler leren werken met synoniemen.net?!

Dus om een lang verhaal kort te maken: Lees hem in het Engels!

Geschreven bij Religie voor atheisten

In dit boek beschrijft Alain de Botton hoe een volledig seculiere samenleving eruit zou kunnen zien, waarbij hij gebruikt maakt van de positieve dingen die religies ons gebracht hebben. Hij vult de 'leegte' die het atheïsme met zich meebrengt met hypothetische zaken als 'agaperestaurants'; ontleend aan het avondmaal, waarin gebruik gemaakt wordt van het nut van het socializen in een gevarieerd gezelschap.
Een positief aspect van het boek is dat Alain de Botton komt met originele ideëen, waarbij hij tot in detail uitwerkt hoe we de van religies geleerde zaken kunnen toepassen in een seculiere samenleving. Echter, zijn ideëen zijn ook utopisch. Het boek is geen praktische handleiding voor atheïsten die op zoek zijn naar richtlijnen binnen hun levensovertuiging.

Geschreven bij Religie Voor Atheisten

Als echte fan van Alain de Botton heb ik weer ontzettend genoten van dit boek. Het boek brengt goed in beeld hoe wij van de verschillende geloven kunnen leren zonder in de wonderen die daarbij horen te geloven. Heel interessant en pakkend onderwerp en erg passend bij deze tijd. Hij weet als geen ander mensen tot nieuwe inzichten te brengen. Makkelijk leesbaar en vol met zijn bijzondere, intelligente gevoel voor humor.

Geschreven bij Religie Voor Atheisten

Alain de Botton weet in heldere taal gelardeerd met de nodige humor en relativiteit duidelijk te maken waar wij ons in deze seculiere wereld tekort doen en kunnen leren van de oude religies. In een reeks hoofdstukken doet hij een aantal onderwerpen de revue passeren waar de atheïst en ook onze seculiere Westerse maatschappij nauwelijks een goed antwoord voor hebben terwijl de behoefte van het individu op zo'n antwoord er eerder meer dan minder op geworden is. Traditionele religies laat de Botton zien hebben daar wel een zinvolle invulling aan gegeven. Met voorbeelden en veel beeldmateriaal wordt dit geïllustreerd. Een boek vol verrassende inzichten van deze moderne filosoof.

Geschreven bij Religie Voor Atheisten

Alain de Bottons Religie voor atheïsten staat barstensvol goede bedoelingen. Zeker voor wie, zoals ondergetekende, werk wil maken van gemeenschapsvormende projecten. Het boek bevat een mengelmoes aan suggesties rond het thema: hoe vind je elkaar nog in een hogere moraal dan in die van het consumentisme? De Botton wil zijn rituelen ontlenen aan ‘religies’, te weten, het katholicisme, het jodendom en het boeddhisme. Maar dan wel geseculariseerd, bedoeld voor “atheïsten”.

De Botton zet in zijn boek, soms met brille, vaker met een nare predikantentoon een klaagzang aan van een intellectuele atheïst-die-geen-atheïst-zou-willen-zijn. Maar door gebrek aan onderzoek – met name naar de culturele wortels van religie, heidendom, meergodendom – vervliegen veel van zijn bedoelingen in een elitair soort voor-de-vuist-weg redeneren. Zijn boek is weliswaar bedoeld voor een elite, zoals bezoekers van musea, universiteitsstudenten en denkers over levensvragen, waarmee op zich niks mis is. Maar in een tijd waarin de scheiding tussen hoog- en laaggeschoolden navrante trekken krijgt en bizarre uitspattingen laat zien, schiet hij er toch echt naast. Zijn wat ik zou willen noemen welzijnswerk voor welgestelden, de oprichting van clubhuizen en hangplekken voor intellectuelen in de openbare ruimte, heeft mijn welwillende zege. Minder geporteerd ben ik van een paar naar mijn smaak gevaarlijke misvattingen die hij erop na houdt. Hierboven refereerde ik al even aan het typisch westerse, universalistische karakter van zijn project.

De Botton stript zijn rituelen van traditie en historische betekenis. En wat houdt hij over als zijn plannen goed verlopen? Ik citeer Auguste Comte, de bron van zijn ideeën: een “religion universelle”. Laat mij nou juist de overtuiging toegedaan zijn dat we van dit soort typisch westerse projecten voor een wereldbroederschap-naar-ons-model af zouden moeten! Welke voorstellen hij ook doet om elkaar wat beter te leren kennen, zij zijn ontdaan van voorgeschiedenis en herkomst. Bij een bepaald soort rituele maaltijd, naar voorbeeld van de joodse Pesachviering, waar een vraag-en-antwoord ritueel bij hoort, koestert hij verwachtingen als van “het verdwijnen van onze angst voor vreemdelingen.” ‘We’ zouden daarbij aanschuiven, “arm met rijk, zwart met blank, orthodox met seculier, manisch depressief met evenwichtig.”

Wat De Botton betreft gaat men aan zo’n gemeenschappelijke dis op zoek naar “oprechte zelfonthullingen” met vragen als “waar heb jij spijt van?”, “wie kun jij niet vergeven?” De herkomst van het Joodse volk of van welk volk ook laat men gewoon maar weg. Dezelfde contextloze zoekpartijen naar het zelf komen we ook tegen bij een alternatief museum met in elke zaal een wijsheidsthema en in de hoogste zaal het thema “zelfkennis”. Een alternatieve architectuur die seculiere tempels maakt biedt idem dito. (De vleierijen naar het christelijke geloof zijn trouwens zo veelvuldig in dit boek, zelfs naar zaken toe als erfzonde, biechtgeheim en het fanatiekere cultuurrelativisme, dat je er of een overdreven voetval of een verscheurend heimwee uit kan lezen.)

Universele toepasbaarheid, ziedaar de ‘hardcore’ van het misverstand dat het boekje beheerst. De gemakzucht waarmee de welgestelde intellectueel zijn eigen contextloze ‘vrijheid’ geniet en daarin graag ‘de ander’ of ‘de vreemdeling’ ontmoet, zonder zich maar een minuut te hoeven bekommeren om wat die ander eigenlijk beweegt, ziedaar wat ik zie als de grootste barrière voor gemeenschapszin in onze tijd. Geef liever mensen van bovenaf – want daar zit hem toch weer steeds de bottleneck – het groene licht om in hun groepsverleden te duiken, hun ‘eigen’ cultuur en taal te vieren. Lokaal en vanuit verbondenheid met hun omgeving. Daar is meer voor nodig dan De Bottons vrijblijvende ideeën. Namelijk politieke bereidheid tot het opgeven van een ideëel globaliseringsdenken dat op dit moment meer kwaad dan goed doet.

Ik vind het een origineel boek in vlotte taal geschreven. Vaak lichtvoetig over zware onderwerpen. Ik zou het iedereen aanraden die interesse heeft in filosofische onderwerpen "uit het dagelijks leven".

Geschreven bij Religie Voor Atheisten

Interessant boek, maar de vertaling is heel erg slecht. Nodeloos ingewikkelde zinnen die door een vertaalcomputer gegenereerd lijken te zijn en zegswijzen die pas goed te begrijpen zijn als je het eerst terugvertaalt naar het Engels. Heb zelfs woordenboek gebruikt, omdat er woorden uit het Middelnederlands werden gebruikt.

Alain de Botton is een hedendaagse, hippe filosoof die leesbare boeken schrijft ook voor niet-filosofen. Zijn invalshoek is vaak heel origineel en verrassend.
Religie voor atheïsten is een serieuze studie naar wat niet-religieuzen kunnen leren van religieuze gewoontes en gebruiken, bijvoorbeeld in het onderwijs en de architectuur. Luchtig en zeer prettig leesbaar. Aanrader!

Geschreven bij Religie Voor Atheisten

Leuk, grappig verteld. Mooie prijs.