Vertelduivels handboek verhaalanalyse

In Vertelduivels geven Luc Herman & Bart Vervaeck een uitstekend en actueel overzicht van de stand van zaken in de verhaalkunde. Bij het lezen van een verhaal is het van groot belang te weten hoe een schrijver zijn verhaal en zijn personages kan kleuren. Voor de lezer is het noodzakelijk door te hebben hoe hij gemanipuleerd wordt. Net zoals je als kijker bij een film afhankelijk bent van de camera-opstelling ben je als lezer van een roman of verhaal altijd afhankelijk van het gekozen perspectief Ook een schijnbaar objectief verteld verhaal stuurt de lezer, al is het alleen maar vanwege alles wat niet getoond of verteld wordt. In dit verband komt de implied author van Booth aan de orde als de sturende instantie die steeds onzichtbaar aanwezig is. Maar die onzichtbaarheid is nu net het probleem, want hoe kun je vertrouwen op je waarneming van iets onzichtbaars? Beter voelen Herman & Vervaeck zich thuis bij de begrippen focalisatie en vertelinstantie van de structuralistische narratologie, omdat die veel concreter uitgewerkt worden. Zo wordt voor de lezer duidelijk wie waar in het verhaal stuurt en of de vertellers in het verhaal betrouwbaar zijn of niet. In de postklassieke narratologie wordt aan deze heldere onderscheidingen de hypothetische focalisatie toegevoegd, waarmee bedoeld is dat de kijk op wat er gebeurt of gebeurd is, hypothetisch kan zijn. Als lezer word je dus met een mogelijkheid geconfronteerd en niet met een feitelijkheid. Op de diverse mogelijkheden kun je greep krijgen met behulp van het door Dolezel ontwikkelde systeem van modaliteiten. Dit alles wordt helder uitgelegd, evenals de opvattingen van andere narratologen als Marvin Minsky, Manfred Jahn, David Herman, Monika Fludernik. Hierbij wordt de theorie steeds concreet toegepast op twee korte verhalen van Chalotte Mutsaers en Gerrit Krol en dat komt de begrijpelijkheid en duidelijkheid van de besproken klassieke en postklassieke narratologie zeer ten goede. Wel blijft het besef overeind dat de roman de narratologie toch steeds weer te vlug af is. Maar dat laat onverlet dat het aanscherpen van een genuanceerd lezersvermogen om een grip te krijgen op een roman of verhaal met Vertelduivels zeer gebaat is.

Vertelduivels is een uiterst toegankelijk en helder geschreven boek! De narratologische principes worden uitgebreid toegelicht, inclusief voorbeelden, en zijn meteen toepasbaar in de praktijk!

Sterk werk, heel overzichtelijk en duidelijk uitgelegd.

Heel interessant en leerzaam

Vertelduivels wordt aan mijn universiteit gehanteerd als een van de handboeken voor het vak narratologie. Goede keuze, want het boek is duidelijk en zeer begrijpbaar, waardoor ook makkelijk toepasbaar bij het ontleden van verhaalstructuren en het schrijven van scenario's en dergelijke.

Zeker een aanrader voor wie meer wilt leren over de narratologische structuren die we tegen komen in boeken, films en series.