Wasdom gedichten

Peeters komt uit de hoek van wat we tegenwoordig “poetry slam” zouden noemen. Gevoel voor theater, luchtigheid en zwaarte tegen elkaar in het krijt laten treden en ook voldoende om aan het lachen te brengen. Het is aan haar gedichten af te lezen dat ze een podium zoeken waar ze luidkeels over het voetlicht gebracht zullen worden. Doordat ze zo’n aandacht geeft aan de theatrale zeggingskracht van haar gedichten zit ze er niet mee om elk onderwerp, elk beeld, in een daarbij passende stijl uit te dragen. Van denderende retoriek à la Boskma, tot de kalme empathie van Lodeizen (om een paar piketpaaltjes neer te zetten). Stilistisch is de bundel een kaleidoscoop, veelzijdigheid is duidelijk een element van Peeters’ poetica.
Deze veelzijdigheid maakt het ook leuk om na eerste lezing in de bundel te blijven grasduinen, het is een heerlijke bundel om in weg te zinken, want langzamerhand krijg je door hoe de boel samenhangt (in de titels van de deelbundels wordt wat dit betreft al veel gesuggereerd), hoe het ene gedicht naar het andere kan verwijzen. De bundel blijk je te kunnen beschouwen als een poëtische bildungsroman: grootouders, oorlog, ouders (veel vager, vooral de vader die aan verdwijnkunst doet), school, van eenkennig kind naar dichter, verliefdheid en liefde, het leven en alvast de dood. Wasdom, inderdaad. Als persoon, als gedichten van de dichter.
Dit tot wasdom komen zorgt voor inhoudelijke samenhang in de veelheid van stijlen en de veelheid van onderwerpen.
Daarnaast zorgt nog iets anders voor coherentie. Namelijk de manier waarop zij iets groots juist door het in een “klein” beeld te plaatsen dramatische kracht weet te geven en melodrama en sentimentalieit weet te vermijden. Bijvoorbeeld: “Haar schrilte drilt en bedisselt je tot je/ bot vangt en de buurt ’s avonds wakker wilt janken.” spreekt ze tot een straathond die gekoeioneerd wordt door het wijf dat zijn baasje is. Ze speelt anthropocentrisme uit tegen de lezer die hier niet anders kan dan een grenzeloos machteloze eenzaamheid ervaren. Mooi ook de echo van honds verlangen in “bot”. Maar is het de hond wel? Of is het een dagboekaantekening waarin de schrijfster zichzelf in de tweede persoon opvoert: soms ben je zo’n hond? Ze flikt dit in veel andere gedichten.
Een derde terugkerend element: haar plezier in taal. Ze weet de taal meerdere malen mooi tegen de taal zelf in stelling te brengen. Bijv. door een woord heel letterlijk te nemen laat ze de oorspronkelijke betekenis bijna omklappen in het tegendeel (“Hij die nooit verliet is pas een echte onverlaat” begint een gedicht dat het niet bestaande in eeuwig voortleven uit laat lopen.) Of ze gaat de taal nog directer te lijf in gedichten als “Recensie van de taal” en “De politiek van het alfabet” en “Lamento van het gedicht”. De laatste drie staan betekenisvol genoeg aan het eind van de laatste reeks van de bundel. Daarin wordt een kind geboren, er groeit een dichter, die weer verdwijnt in het gedicht. “Lamento” eindigt met “maar ik ben een gedicht, heel licht en vruchteloos/uw metgezel vandaag.”
De bundel bevat heel veel gedichten, uit meerdere perioden, jeugd-gedichten, gedichten die al eerder bibliofiel zijn verschenen, recent werk. “Wasdom” is een boeiende ontmoeting met Peeters, maar de weg naar wasdom brengt –onvermijdelijk?- met zich mee dat er nogal wat gedichten op de groei zijn geschreven. Dat maakt de bundel toch wat wisselend.