Wij zijn, maar wij zijn niet geschift de schietpartij van Columbine

Tim Krabbé heeft zich met dit boek toegelegd op één van de meest vreselijke schoolshootings in de geschiedenis. Het is een zeer diepgaand onderzoek naar het hoe en waarom. Tevens een inzage in de psyche van de daders door middel van dagboeken en blog-aantekeningen, wat weer een weergave is van hun denken en positie in hun omgeving. Dit is denk ik het beste boek dat ooit over deze aanslag is geschreven. Het taalgebruik is helder en Krabbé geeft commentaren waar nodig zonder vooroordeel. Zoals het hoort. Huiveringwekkend verslag. Een echte aanrader, helemaal als je van true-crime boeken houdt. Opmerkelijk dat een niet-amerikaan zoveel misverstanden en aannames kan weerleggen in tegenstelling tot onderzoekers uit de VS die slechts een "goed/spannend" boek willen schrijven. Dit boek heeft overigens géén foto's van daders en slachtoffers. Een kaartje van de school had het verslag wellicht wel wat meer verduidelijkt.

Dit boek bestaat als het ware uit drie delen. In het eerste deel vertelt Krabbé aan de hand van de politiedocumenten en vele getuigenissen het verhaal van die vreselijke dag. In chronologische volgorde geeft hij een analytisch verslag van de dag; uur voor uur en de precieze route die de jongens volgen in de school tot het neerschieten van de slachtoffers aan toe. Het tweede deel van het boek vertelt over de daders, Eric Harris en Dylan Klebold. Aan de hand van de dagboeken van beide jongens en opnieuw getuigenverklaringen, probeert Krabbé een beeld te schetsen van de twee pubers.

Het verslag van uur tot uur van de noodlottige dag is intrigerend, spannend en luguber. Maar dit tweede deel wordt wat langdradig, vooral als het wazige dagboek van Dylan wordt besproken. Er is soms geen touw aan vast te knopen, Krabbé schrijft dit ook letterlijk in zijn boek. Toch is het belangrijk om je door dit gedeelte van het boek te worstelen, want het helpt je een beeld te vormen over de gevoelens en de karakters van de moordenaars.

In de laatste hoofdstukken durft Krabbé op basis van zijn eigen research de belangrijkste aanname, namelijk dat Eric Harris de psychopaat en aanstichter van het stel was en Dylan Klebold slechts de sullige volger, te weerleggen met heldere argumenten. Het is altijd moeilijk om achteraf conclusies te trekken over mensen die er niet meer zijn. Daar ligt dan ook weer een beetje het gevaar van dit boek. Is Krabbé wel in de positie om deze conclusies te trekken? Op basis van wat ik gelezen heb in het boek en de argumentatie van Krabbé (die overigens niet beweerd de waarheid in pacht te hebben), durf ik op zijn opinie te vertrouwen. Volgens Krabbé was er geen reden voor het bloedbad. Ze… deden het gewoon. En dat vind ik nu zo eng. Want als zij het gewoon deden, wat weerhoudt anderen dan om het niet ook te doen?

Wij zijn maar wij zijn niet geschift is een intrigerend en enigszins verontrustend boek. Beangstigend omdat uit het boek blijkt dat de daders ook maar gewone pubers waren met typische door hormonen gestuurde verwarrende gevoelens. Het geeft je een indruk van wat er die dag op Columbine High School is gebeurd en ook wat er daarna gebeurt met de politierapporten en getuigenverslagen en hoe verdriet voor de nabestaanden de waarheid soms verdraait.

Wij zijn, maar wij zijn niet geschift is een heel bijzonder boek, niet alleen om het boek maar ook om de gebeurtenis die het boek beschrijft. Het boek was spannend, en dan vooral de eerste en laatste hoofdstukken. In de eerste hoofdstukken werd beschreven hoe de schietpartij verliep en door de typische schrijfstijl van Krabbé en de toen nog ontbrekende achtergrondinformatie was dit deel voor mij het meest schokkend maar boeiend tegelijkertijd. In de hoofdstukken die volgen werden vele dagboeken en documenten die Krabbé op het internet gevonden gebruikt. Ik vond het interessant om deze te lezen, het maakte volgens mij het verhaal compleet en zette je aan het denken. Andere die ik sprak en dit boek ook gelezen hadden vonden het juist hierdoor saai worden, ik kon me daar niet in vinden. Al had ik wel graag meer beschouwingen van Krabbé zelf tussen deze stukken door willen lezen. De laatste hoofdstukken waren naar mijn mening veruit het interessants. In deze hoofdstukken liet Krabbé bijvoorbeeld weten dat tieners online fansites maakten over de twee moordenaars, dat kerkgenootschappen de slachtoffers tot helden maakten en daarbij de waarheid aanpassen voor eigen doeleinden, of dat andere boeken over Columbine bestsellers werden, maar elkaar tegenspraken. Omdat er al zoveel geschreven is over de schietpartij is het moeilijk om origineel te zijn. Doordat deze zaken voor het eerst besproken worden in Krabbé’s boek, is origineel precies het gene wat hij is.

Ik vind dit een goed boek, omdat het geschreven is met de nodige afstand en intelligentie.
De schrijver neemt de positie in van een betrokken beschouwer die de gebeurtenissen verslaat, reconstrueert op basis van bekende feiten die hij waar nodig van kritische kanttekeningen voorziet of zelfs hérziet. Hoewel ik het met sommige reviewers eens ben dat het in dat opzicht soms langdradig of taai kan zijn, vind ik dat tegelijkertijd wel van waarde voor het boek. Ik geloof niet dat een boek wat al te makkelijk wegleest over een onderwerp als dit een goed of interessant boek kan zijn, al verkoopt het vast wel beter. Maar McCrimeDuiding is dit niet. Dus ja, een heel uitgebreid verslag maar wel op zo'n manier gedaan dat het je als lezer toch meeneemt en ruimte laat om je eigen mening te vormen. Dat vond ik er prettig aan, de feiten spreken en hoewel Krabbé natuurlijk wel verbanden legt en uiteindelijk zijn eigen visie uiteenzet op wat er in Columbine gebeurde, wordt je niets opgedrongen. Maar overtuigend is hij wel en ik denk dat dat pleit voor de kwaliteit van het onderzoek dat aan dit boek ten grondslag ligt.

Het lijkt vreemd dat er bijna 13 jaar na The Columbine Massacre een Nederlander moet opstaan die eens eventjes alles op een rijtje zet en ons nu echt verteld wat er is gebeurd. Maar het kan natuurlijk wel. Soms er is een buitenstaander nodig, iemand die nuchter en onbevooroordeeld naar zaken kan kijken waar anderen zich al jaren op hebben stukgebeten. Hoewel nog steeds niet alle informatie omtrent de zaak door de politie wordt vrijgegeven (sommige documenten blijven zelfs tot 2027 in de kluis), is het opmerkelijk hoeveel documentatie er blijkbaar is. Niet in de laatste plaats door verschillende politierapporten die zijn opgemaakt naar aanleiding van eerdere vergrijpen van de jonge daders of aanklachten tegen hen. Zo pleegden ze ruim voor de schietpartij een inbraak in een bestelbusje, waarvoor ze in een soort alternatief straftraject terechtkwamen en waarvan veel documentatie beschikbaar is. Maar de jongens maakten ook regelmatig aantekeningen in hun dagboeken of maakten videoreportages. De video’s waarin ze vertellen over de aanloop naar de schietpartij (de zogenoemde ‘basement tapes’) zijn tot op heden echter niet vrijgegeven. Eric Harris had al wel vrij vroeg (al in 1996) een eigen website, waarop hij een soort blog publiceerde. Krabbé heeft dit soort persoonlijke documenten naast de officiële politierapporten en krantenknipsels gelegd en in alles een duidelijke structuur aangebracht.

Wees er wel op voorbereid dat ‘Wij zijn maar wij zijn niet geschift’ na lezing nog lang in je hoofd blijft rondspoken. Zelf had ik behoefte om toch weer wat filmpjes, foto’s en verhalen over de gebeurtenissen op te zoeken, hoe schokkend ze ook waren. Daarmee heeft Krabbé knap werk afgeleverd, dat in eerste instantie niet binnen zijn fictie-oeuvre lijkt te passen. Toch doet het dat wel. Krabbés overkoepelende thema van personages die elkaar weer tegenkomen in de dood, is ook zeer duidelijk in dit verhaal aanwezig. Net als het onvermijdelijke einde. Een verhaal dat alleen maar opgetekend kon worden met de analytische nauwkeurigheid van een schaker. Laten we hopen dat de Amerikanen de waarde ook inzien en de vertalingsrechten snel door een Amerikaanse uitgeverij worden gekocht.

Al een aantal jaren ben ik, dan wel op een afstandje, geïnteresseerd -geweest- in schoolshootings. Ik vraag me telkens weer af wat de beweegredenen zijn van de schutters. Wat drijft de persoon of personen, tot de daad.

Zo ook het Columbine verhaal. Ik had altijd het gevoel dat de schutters ook slachtoffers waren. Arme, zielige jongetjes die dag in dag uit gepest werden. Die uiteindelijk geen andere uitweg zagen dan de daad die ze deden. Alsof het een kreet om hulp was. Het boek van Tim Krabbé heeft mijn visie compleet veranderd!

Wij zijn maar wij zijn niet geschift is een non-fictie boek die het verhaal van columbine verteld aan de hand van feiten, politierapporten, dagboeken van de daders, getuigenverklaringen enz. Een lekker "ik kruip op de bank met een zorgeloos boek" is het niet. Ik heb in de vijf dagen dat ik het las de kriebels gehad. Rillingen die over mijn lichaam liepen. Ziekelijke, gruwelijke maar ook griezelachtige feiten werden me verteld en elke avond was ik weer bang dat ik snachts badend in het zweet wakker zou worden door wat ik had gelezen.

Toch is het boek wel een ontzettende door lezer. Hoewel het hoofdstuk met de dagboekstukken ontzettend lang was, las het vlot. Maar ik werd ook keer op keer verbaast. Mijn eerste gevoel van "Ach, die arme jongens." veranderde langzaam naar hoofdschuddende momenten van afschuw. Zo zielig waren deze jongens niet. Of in ieder geval waren ze niet zielig gemaakt door de omgeving. Wat ik er in las was dat ze vooral zichzelf nogal zielig vonden, gemixt met puber gedachten, depresieve buien en hopeloosheid (al valt dit ook onder het puber gedrag. Welke puber voelt zich niet soms hopeloos, machteloos, eenzaam of onbegrepen?)

De hevige woorden waarmee word gesproken door de jongens, de woede die van het papier afspringt (niet door de schrijver, maar puur door de jongens) is werkelijk griezelig te noemen. De manier waarop ze het over moorden hebben en het ophemelen is bijna luguber.

Het boek heeft mijn kijk op de shooting veranderd. Mijn medelijden is veranderd in walging en als ik al met één dader medelijden zou moeten hebben, dan is dat met Eric Harrison, welke in mijn ogen uiteindelijk werd mee gesleurd in iets wat hij eigenlijk niet wilde, maar toen hij dit realiseerde, niet meer terug kon. Hij zat vast in het plan. Dát is eigenlijk wel weer heel triets.

Wij zijn maar wij zijn niet geschift is een ontzettend goed boek als je meer wilt lezen over de schoolshooting Columbine. De manier waarop alles word verteld is duidelijk, goed te volgen en prima per hoofdstuk ingedeeld. Het springt niet van de hak op de tak en Tim Krabbe heeft in mijn ogen goed werk afgeleverd.
Daarbij komt dat ik hem dankbaar ben dat hij geen foto's heeft geplaatst in het boek. Dit had voor mij namelijk echt de druppel geweest waardoor ik niet had kunnen slapen. Op internet zijn er genoeg foto's en filmpjes te vinden over deze twee jongens. Daarbij komt dat ik veel situaties wel een beetje had kunnen vormen in mijn hoofd. Daar heb ik geen foto's voor nodig.

Ook ik was gefacineerd door het verhaal van Columbine. Maar er blijven altijd van die geruchten, van die verhalen die achteraf niet blijken te kloppen. Dit boek geeft de waarheid en niets anders dan de keiharde waarheid. Je wordt als lezer compleet meegezogen in de psychen van Eric en Dylan. Vooral de dagboek stukken van Eric en Dylan zijn ontzettend intressant, alhoewel soms langdradig. Dit komt vooral door de onsamenhangende verhalen die ze ooit op papier hebben gezet. En ondanks dat je weet hoe het boek eindigt, bij de schietpartij, kwam er voor mij een enorme verassing aan het einde. En ik moet eerlijk bekennen dat ik daar best een beetje een naar gevoel aan over hield. Prachtig boek, wat iedereen zou moeten lezen!

Valt me een beetje tegen. Het boek is niet als een verhaal geschreven maar is een opsomming van gebeurtenissen. Soms wordt het er langdradig. Weinig onthullende nieuwe feiten. Ook zouden enkele illustraties meer duidelijkheid geven over bepaalde situatie. Al met al vind ik het niet echt een aanrader.

Geeft de dagboeken goed weer. Fijn geschreven. Oordeelt niet over de schutters.

Veel boeken heb ik gelezen over dit onderwerp. Het boek van Cullen dat in de categorie fictie hoort, de verhalen van overlevenden, de documenten van politie en dergelijken. Het verhaal bleef echter chaotisch en onduidelijk en veel verhalen spraken elkaar tegen. Krabbé schept hierin overzicht en laat weten waar zijn bronnen vandaan komen. Ook verteld hij wanneer iets een feit is of een theorie (een luxe wanneer het over columbine literatuur gaat).

Het bijzondere aan dit boek is hoe op het einde er een grote lijst met namen staat en hierachter pagina nummers.

De manier waarop hij op een voorzichtige manier de mythes over Rachel Scott uitlegt zonder de Scott’s te bekritiseren vond ik ook erg mooi.

Jammer dat dit boek niet in het Engels beschikbaar is want dit is tot nu toe de beste die ik heb gezien.