Alamut

Deze review bevat spoilers.

Alamut gaat over de opkomst van de Ismaili, een Moslim groepering die in Iran vocht tegen de Turkse bezetter. Toen het boek werd geschreven had de schrijver al tien jaar onderzoek gedaan naar de historische achtergronden, maar in die tijd (1938) werd zijn thuisland omgeven door andere bezetters: de Russische socialisten en de Europese fascisten. Dit actuele thema schijnt door in het verhaal en is zowel de redding als de ondergang van het boek. Vanwege het politieke klimaat heeft het niet de aandacht gekregen die het verdiende. Maar wat belangrijker is: het verhaal richt zich meer op de misleidende kracht van doctrine en het brein daarachter dan op de personages.
Want het is best wel goed geschreven, en er zijn tal van personen met wie iedereen mee kan leven; inclusief alle menselijke karakterfouten die we in onszelf herkennen. In het begin volg je twee karakters, het haremmeisje Halima en de jonge strijder Ibn Tahir. Langzaam maar zeker word zichtbaar hoe zij ten prooi vallen aan de doctrine, en een experiment dat de leider van de Ismaili heeft bedacht: hij schept de ilusie van het paradijs (een verborgen harem achter het kasteel) en schept met halucinogene drugs het verlangen om middels een heldhaftige dood ernaar terug te keren. Maar vanaf het moment dat de focus verschuift naar de leider gaat het verhaal de mist in. De spaarzame gevechten worden neergezet als een voetnoot, en aan de dood van belangrijke bijpersonen word soms maar twee regels besteed.

Dit boek kwam na de aanslagen op 11 september weer in de belangstelling, en is gebruikt als inspiratie voor de gamereeks Assassin's Creed. Het credo 'niks is waar, alles is geoorloofd' word hier echter niet gebruikt als inspiratie maar als een vrijbrief voor onbeperkte machtsmisbruik.

Het boek had kunnen wedijveren met andere meesterwerken uit die tijd (zoals Lord of the Rings) als de schrijver meer liefde had getoond voor zijn karakters, en minder krampachtig raakvlakken probeerde te zoeken met de actuele gebeurtenissen. Desondanks is het een tijdloos verhaal dat veel mensen aan het denken zal zetten.

De enige andere review is deels accuraat, maar de vraag is waarom je een boek leest. Als je alle hear say en anti-propagande naast je neerlegt, of gewoon niet aan begint, dan is dit boek wat het is: een meesterwerk. Ik ben in Slovenie en wilde een paar Sloveense schrijvers lezen, maar wel vertaald nog, omdat mijn Sloveens nog mager is :) Dit boek werd me aangeraden in de boekenwinkel en heeft me niet teleurgesteld, ondanks dat de achterkant me niet echt boeide. Het is de intense vlam die brandt in de hoofden en zielen van deze mensen, die - via vernuftige brainwashing - ofwel niet anders dan hoe wij in de huidige tijd worden bewerkt! - helemaal gaan voor hun doel en hoe slechts een paar betrokkenen de misleiding zien voor wat het is. Ik kon na dit boek een week of twee niks lezen, zo hard moest ik 'ontboeken'. Dat kunnen weinig auteurs!