Burgeroorlog in etappes fietsen door de Amerikaanse geschiedenis

Er zijn zo veel boeken geschreven over de Amerikaanse Burgeroorlog, dat het nauwelijks voor te stellen is dat er zo weinig in het Nederlands beschikbaar is. Uit mijn hoofd kom ik niet verder dan De Amerikaanse Burgeroorlog van Victor Austin uit 1965 en Frak Decats Vechten met Lincoln: Belgen in de Amerikaanse Burgeroorlog uit 2008.

Dus mijn verbazing en enthousiasme waren groot toen ik dit boekje op internet vond dat twee van mijn grote interesses combineerde: Amerikaanse reisverhalen en de Burgeroorlog. Een van mijn favoriete boeken, Confederates in the Attic: dispatches from the unfinished Civil War, deed dat ook al op meesterlijke wijze in 1998, maar niet in het Nederlands. Ik kocht en verslond dit boek meteen.

Het boek is behalve uniek ook leuk en interessant om te lezen. Het heeft eerst een korte introductie over het verloop van Burgeroorlog (25blz) en daarna volgt het verslag van de reis die De Vos en zijn vrouw maakten. Elke etappe van hun reis bestaat echter niet alleen uit de persoonlijke reisbeschrijving, maar wordt gevolgd door wat De Vos kaders noemt, met daarin een verdieping van een onderwerp dat relevant is aan de regio waardoorheen ze gefietst zijn. Dat is meestal gerelateerd aan de Burgeroorlog (de slag die er woedde, zoals Shiloh, Gettysburg of Antietam; of onderwerpen als de beslissing tot afscheiding door Virginia en de bezieling van re-enactors, mensen die de oorlog naspelen) maar soms ook aan een ander onderdeel van de Amerikaanse geschiedenis (de Lewis & Clark-expeditie in 1803, Thomas Jefferson). Deze combinatie zorgt voor een ideale mix van ontspanning en leerzame verdieping, zeker voor mensen die nog niet zo bekend zijn met de Civil War.

Helaas zijn er niet alleen maar positieve dingen te zeggen over Burgeroorlog in etappes. Hoewel het boek fijn leest, blijk De Vos geen meesterverteller. Zo lijden de stukjes reisbeschrijving soms over te korte zinnen met alleen maar observatie, waardoor het soms een “en toen” karakter krijgt. Gelukkig had ik daar minder last van naarmate het boek vorderde. Verder kreeg ik meermaals het idee dat er best (nog) een redacteur langs de tekst had mogen gaan, omdat er regelmatig taalfouten in het boek voorkomen ("Indoor plummeting"; gereist; chease).

Misschien klink ik na bovenstaande kritiek wat bitter of teleurgesteld, maar dat ben ik zeker niet. Zelfs als ik een keer een zucht slaakte om weer een overbodige uitleg van een woord, dan las ik verder en was ik zo weer verrukt met de nieuwe vondst in mijn handen. Het boek blijft, door zijn uniciteit, invalshoek en thematiek een feestje om te lezen. Het blijft altijd fijn om enthousiastelingen aan het woord te zien over een onderwerp dat ze na aan het hart ligt. Niet voor niets lezen mensen vol plezier De Kleine Keizer van Martin Bril, over zijn bijna obsessieve liefde voor alles wat met Napoleon te maken had; niet voor niets, ook, genoot Boudewijn Büch zo veel populariteit—niet bijzonder over de onderwerpen die hij besprak, maar met de ferve waarmee hij ze behandelde. Hetzelfde geldt voor Redmond O’Hanlon als hij het heeft over evolutie, zijn wereldreizen of de 19e-eeuwse ontdekkingsreizigers. Het werkt enthousiasmerend en inspirerend.

Bouke de Vos en zijn vrouw Gé legden ruim 3000 kilometer af op de fiets, langs allerlei bezienswaardigheden die met de Civil War te maken hebben: musea, parken en slagvelden. Hij verdiepte zich in het onderwerp, verzamelde folders, las boeken, en bekeek documentaires en de uiteindelijke neerslag van deze liefde voor het onderwerp vindt gestalte in Burgeroorlog in etappes, een originele, Nederlandse bijdrage aan de meer dan 60.000 titels tellende bibliografie over de Burgeroorlog.

Ik koester deze bijdrage en geef het een ereplek in mijn veel geringere verzameling, naast Confederates in the Attic—en voel me stiekem ook geïnspireerd om in de toekomst mijn eigen bijdrage te leveren.