Buurtkinderen Ebook Tooltip Ebooks kunnen worden gelezen op uw computer en op daarvoor geschikte e-readers.

Geschreven bij Buurtkinderen

Op de lagere school speelden we –de buurtkinderen, ja- een enerverend woordenspel. Iemand koos een woord, een doodgewoon woord (appel bijvoorbeeld, of schoenveter, voor zover ik me herinner moesten het wel dingen zijn) en herhaalde dat woord, hardop, duizend malen. Zolang tot het woord elke betekenis verloren had en we in de lach schoten bij het in orenschouw nemen van het auditief overschot. Wat op onze lachspieren werkte was de ruimte die er zat tussen naam en ding, het ding bleef en de naam loste op.
Als volwassene neem je het doorgaans minder luchtig op wanneer de betekenis van de werkelijkheid verdampt, je raakt in verwarring, of je wordt beschouwelijk, in ieder geval laat je het er niet bij zitten. Vergeefs natuurlijk, en dat stemt je dan niet vrolijk.
Gelukkig zijn er dichters als Duinker. Bij het lezen van “Buurtkinderen” kwam deze schoolpleinherinnering bij me boven. Zijn gedichten zijn een beetje als dat woordenspel: het zijn vaak litanieën van licht wijzigende woord/beeld-reeksen, of ze bevatten zulke herhalingsreeksen of hecht samenhangende opsommingen. De woorden die hij gebruikt hebben doorgaans de plompverloren nuchterheid van “appel” of “schoenveter”, heel concreet, geen brulboeien boven peilloos diepe betekenissen.
Ergens schrijft Duinker dat hij gedichten wil maken zonder woorden. Dat is moeilijk te bevatten maar als je de gedichten in “Buurtkinderen” leest ervaar je dat dat precies is wat hij met zijn poëzie waarmaakt.
Je krijgt niet de slappe lach zoals de kinderen op het schoolplein, kinderen hebben geen zelfreflectie, dat maakt hen zo onbekommerd. Als volwassene ben je behept met zelfreflectie, daardoor kun je niet anders dan volgen wat Duinker doet en hoe hij dat doet, dat maakt je minder onbekommerd, je hebt er weet van dat het toch niet zonder betekenis kan juist omdat betekenis het allerkwetsbaarst is en verdwijnt zodra je goed kijkt. Zoals een gedicht van Duinker toch niet zonder woorden kan. Neemt niet weg dat Duinker met elk gedicht een –om met Lucebert te spreken- kleine revolutie afdraait die je bevrijdt, voor even, tot de eenvoud van het ware. Daar word je opgewekt van.
Het lijkt allemaal kinderspel, spontaan en los. Maar onderhuids houdt de meestermaker Duinker strak de regie, hij weet precies wat hij doet. Ritme, klank, onopvallend toch rijmen, wisseling van beelden: het is nodig om een litanie niet tot een eentonige dreun te laten verworden, het is nodig om zo’n litanie heen en weer te laten zweven tussen zacht geneurie en uitbundige jubel. Duinker weet dat exact te doseren. Ik hoor in deze gedichten ook de echo van voorgangers als de van Ostaijen van “Marc groet ’s morgens de dingen.” (Maar dit is wellicht een associatie van mij, en geen aantoonbaar verband.) Deze dichterlijke vakbekwaamheid zie je duidelijker terug in de gedichten die geen litanie zijn. Die staan er ook genoeg in deze dikke bundel. Maar het mooist vind ik Duinker in zijn speelse herhalingskunst.