Code Kattenkruid Hoe mijn opa vrolijk doodging

Met de dertienjarige kleinzoon Stijn maakt zijn opa een afspraak waar deze in geval van nood de laatste wilsbeschikking kan vinden. Daarin staat dat hij euthanasie wil. Hij geeft er de naam Code Kattenkruid aan. Dit is nogal veel gevraagd voor een jochie van die leeftijd die normaal gesproken met andere zaken bezig is. Voorheen hadden ze samen gewoon veel lol met het vertellen van dwaze sprookjes door zijn opa zelf verzonnen.
Op zijn ‘Bucket List’ heeft opa onder meer nog een driedaagse fietstocht met Stijn staan. Tijdens deze tocht komt er nogal veel op de jonge Stijn af wat zijn opa hem allemaal vertelt en bekent. Het is mooi bedacht om die twee om nog één keer samen te laten zijn. Maar als er in het hotel iets gebeurt waardoor Stijn in paniek raakt dan wordt de last wel erg zwaar voor . Om de laatste levensdagen voor zijn stervende opa draaglijker te kunnen maken had dit niet op Stijns schouders mogen komen. Dit is iets voor professionele hulpverleners welke altijd hebben een zekere opleiding hiervoor hebben doorlopen. De auteur schrijft daar veel te luchtig over en dat is jammer want schrijven kan hij goed met name zijn openhartige kinderboeken zoals ‘Achtste groepers huilen niet’ en ‘Oorlogsgeheimen.’ Dit nieuwe boek maakt de indruk dat het te snel is uitgegeven want aan het manuscript had nogal wat veranderd kunnen worden. Neem de dialogen die steeds weer overeenkomen zodat ze storend worden.
Tamelijk slecht gekozen zijn de titelkeuze en de vormgeving van de cover, jammer want Jacques Vriens is meer waard helaas krijgt het boek hierdoor niet het aantal sterren dat gegeven had kunnen worden.

Waarom is in het boek de ik- persoon- Stijn en niet opa want de gedachten die Stijn heeft komen soms veel te volwassen over.
‘Heel even verdwenen de lichtjes in zijn ogen of 'ik maakte een hulpeloos gebaar naar de familie alsof ik eigenlijk niet weg wilde.’
Het is best moeilijk voor een opa om in het hoofd van een puber te kruipen.
In zijn nawoord staat er uitleg over het hoe en waarom de auteur dit boek wilde schrijven. Dat had beter in het voorwoord gekund want niet elke lezer weet wat euthanasie is. Verder is het een heel mooi en ontroerend boek dat op iedere basisschool aanwezig zou moeten zijn hoewel het meer een boek is voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs.

Geschreven bij Code Kattenkruid

Naar aanleiding van de jeugdboekenmaand vond ik dat het tijd werd om een jeugdboek uit te kiezen. Ik koos voor “Code kattenkruid”, het ontroerende verhaal van de dertienjarige Stijn en opa. De Opa van Stijn is ongeneeslijk ziek en kiest ervoor om niet verder behandeld te worden.
In het verhaal vergelijkt opa zijn ziekte met een zingende krab die steeds groter en gemener wordt.

“ Met zijn mooie donkere basstem begon hij te zingen:
‘Marinus, het is mooi geweest.
Je bent nu bijna honderd.
Dit is het einde van het feest.
Niemand wordt uitgezonderd!’” (p.6)

Fietstocht
Een grote wens van opa is om nog een keer, samen met Stijn, een fietstocht te maken. De rest van de familie vindt dit geen goed idee en is ongerust, maar opa is eigenwijs en zet door. De opa van Stijn is grappig, brutaal vindingrijk maar heeft ook een eigen wil. “‘Hij slaapt, zei tante Yvon, ‘we kunnen beter later terugkomen.’ O nee, dacht ik, want ik zag mezelf weer een uur lang verveeld in roddelblaadjes kijken. Voorzichtig pakte ik zijn hand. ‘Opa, we zijn er’.’ Ineens deed hij zijn ogen open. ‘Boe!’ Ik schoot in de lach.” (p.22)
Dit is een passage wanneer opa in het ziekenhuis ligt na een val en iedereen ongerust over hem is. Een onprettige situatie die de schrijver dan weer luchtiger maakt.

Tijdens de fietstocht delen Stijn en opa geheimen met elkaar en hebben ze samen vooral veel lol. Het mooie hieraan is dat Stijn ook een andere opa leert kennen. Zo heeft opa zijn eigen obstakels is het leven gehad. Niet alles in het leven van opa is rozengeur en maneschijn geweest.

Euthanasie
Dit verhaal omvat een zeer actueel onderwerp; euthanasie. Opa wil zelf beslissen wanneer het voor hem genoeg is geweest. Er is nog een minimale kans op genezing maar opa wil zijn eigen keuzes maken. Vriens weet een mooie balans te maken tussen heftige en vrolijke scènes. Een dikke duim voor de auteur die rondom dit heftige thema een prachtig verhaal heeft gemaakt

De band tussen opa en kleinzoon heeft hij heel realistisch beschreven. Het verhaal bevat verschillende mooie passages over het omgaan met angst, afscheid nemen vreugde en vriendschap.
Stijn is echt betrokken bij de laatste levensmaanden van zijn opa. Wanneer uiteindelijk het afscheid komt, valt het voor Stijn en opa minder zwaar dan ze dachten.

“Code kattenkruid” is een jeugdboek leeftijdscategorie 10 -15 jaar maar ook als volwassene moet je dit boek zeker gelezen hebben.
Het is een relatief dun boek, telt 123 pagina’s. Zonder dat je het beseft is het boekje uit.

Mijn zoon Stijn 11jr heeft het boek gelezen. Met tranen in de ogen las hij het einde. Mam, dit is zo mooi zei hij. Ik wil nog zo'n boek

Actueel , maar zwaar onderwerp wordt laagdrempelig verteld voor kinderen vanaf zo'n 12 jaar. Bij tijd en wijle aangrijpend, emotioneel, maar ook humoristisch en relativerend.

De grootse uiting van de heersende Jan-Salie-Geest in Nederland is wel de behoefte onze kinderen tot in het absurde te behoeden voor, ook hele kleine, gevaren en emoties en het pleiten voor alle handelingen waar we denken dat er met procedures doodgedrukte professionals dat voor ons en onze kinderen moeten opknappen.
Zo leert de Jeugd nooit verantwoordelijkheid te nemen, problemen zelf op te lossen en op te groeien tot een zelfstandige volwassenen.
Dit boek van Jacques Vriend heeft maling aan de correcte opvoedkundige gemeenplaatsen en schrijft een modern, herkenbaar boek met een voor veel kinderen urgent thema (Euthanasie) en geeft ze daarin ook een volwaardige, volwassen plek. Zal voor veel kinderen emoties oproepen, maar dat is precies wat van schrijvers en bijvoorbeeld filmmakers verwachten.
En natuurlijk is het een 'roman' of zoals de schrijver in zijn nawoord zelf zegt: "... als schrijver ben je baas over je eigen boek"
De titel zal aansluiten bij wat de jeugd intrigerend vindt, de subtitel "Hoe mijn opa vrolijk doodging" met de ingebakken tegenstelling tussen vrolijkheid en verdriet, doet de rest om het boek op te pakken. De schrijfstijl van Vriens en zijn vermogen in te schatten hoe de moderne jeugd denkt en gedraagt zal ze gemakkelijk tot het einde brengen.
De foto op de omslag vond ik heel passend bij het verhaal. Aanbevolen.

Voor de kinderen van, pakweg 10 - 14 jaar een goed verhaal waarover voor hen nog 's iets valt na te denken.

Niets, lees zelf maar en verwonder je.

Leuk boek!