Cyriel

Het boek werpt een licht op de wantoestanden in een privaat woonzorgcentrum via het verhaal van één van de bewoners; Cyriel Van Daele. Ondanks de vele schrijnende toestanden zorgt de humor van de hoofdpersoon ervoor dat het geen zwaar boek is. Maar eigenlijk is vooral het familieportret van Cyriel zelf dat intrigeert. Ouderdom staat niet gelijk aan 'afgeschreven zijn', integendeel.

Goed geschreven en relevanter dan ooit.

Ik heb dit boek in één ruk uitgelezen! Voor mij beschrijft het hoe elke mens anders in elkaar zit, anders gevormd en gezien wordt. Maar vooral hoe belangrijk het is om steeds mens te kunnen blijven én als mens behandeld te worden. Het boek stelt de wantoestanden in commerciële woonzorgcentra aan de kaak en laat je met het verhaal van Cyriel onvermijdelijk ook stilstaan bij jouw eigen leven en naasten. De vlotte schrijfstijl en de nodige dosis humor zorgen ervoor dat dit boek confronteert, maar wat mij betreft vooral inspireert en je doet nadenken over hoe het beter kan... Aanrader!

Als Cyriel Van Daele, de protagonist in dit verhaal ons iets leert, dan is het wel dat we ons als mens, onafhankelijk hoe oud we zijn, blijvend de vraag stellen naar wat leven, wat mens zijn is. Eline Trenson zet op een treffende en haar typerende stijl (direct, humoristisch en met rake woorden) neer hoe Cyriel vanuit een zorgcentrum terugkijkt op enkele belangrijke maar evengoed ook banale mijlpalen uit zijn leven. Het landschap van het zorgcentrum laat de lezer ook toe om stil te staan bij hoe wij als maatschappij met ouderen omgaan, en zet zeker tot denken over hoe waardig ouder (en verzorgd) worden soms overschaduwd wordt door een doorgedreven commerciële logica. Maar meer dan dat is Cyriel het verhaal van een op het eerste zicht banale man die net als ons allen zoekt te begrijpen wat de betekenis van het leven is en hoe hij hier zelf aan heeft bijgedragen. En net dat maakt hemt uitzonderlijk. Alle herinneringen van Cyriel samen schetsen het portret van een levensverhaal waarin liefde, familie, vriendschap, spijt, humor in de keuzes die hij maakte aan bod komen. Het getuigt van een bemeesterde pen dat de auteur erin slaagt via woorden op zo een manier vorm te geven aan Cyriel dat hij lange tijd na het lezen van het boek nog steeds een beklijvend personage blijft. Een man van vlees en bloed, met zijn gebreken en kwaliteiten, en net daarom bijzonder. Dit boek is een absolute aanrader voor wie een graag een boek leest over mensen, over het feit dat we altijd blijven zoeken en denken, ook als we ouder zijn, getuigend van het gegeven dat ouderen niet anders zijn (en dat we dringend moeten denken over hoe we ouderen in een verzorgingstehuis kunnen onthalen, want ouder worden, dat staat ons allen te wachten).

L dit boek legt middels het verhaal van Cyriel met pijnlijke precisie bloot hoe wij heden ten dage omgaan met onze ouderen, in het bijzonder in de rust en verzorgingstehuizen… in deze tijd actueler dan ooit…

Cyriel vertelt op een ontroerende manier zijn levensverhaal. Met het nodige cynisme, een ontwapenende eerlijkheid en rake humor neemt hij je mee op een mooie reis. De vlotte schrijfstijl zorgt ervoor dat dit boek leest als een trein.

“Had ik de verkeerde beslissing genomen? Had ik toch thuis moeten blijven en sterven, omringd door mijn herinneringen? Desnoods vastgegroeid in mijn fauteuil, verhongerd, verdorst, maar niet hier?”

Eline Trenson, geboren in Gent, is klinisch psycholoog en psychoanalytisch therapeut. Ze gebruikt haar kennis en ervaring in Het Gedachtegoed, een opleidingscentrum in Frankrijk, waar aandacht wordt besteed aan kritisch denken en zinvolle dialoog. Haar inzicht en interesse in de menselijke psyche is duidelijk merkbaar in Cyriel. Hoe is het om oud te worden in een verzorgingstehuis? Cyriel verblijft al twee jaar in Fortuna en heeft besloten om zijn verhaal op papier te zetten, hij wil gehoord en gezien worden.

Het boek is opgedeeld in korte hoofdstukjes. De perikelen in Fortuna worden steeds afgewisseld met fragmenten uit het levensverhaal van Cyriel. Vooraan in het boek staat een zeer uitgebreide stamboom, best fascinerend. Als je die stamboom aandachtig bekijkt, ontdek je toch wel wat opmerkelijke gebeurtenissen. Bij de geboorte van Cyriel is zijn moeder in het kraambed gestorven. Dit heeft een enorme invloed op zijn verdere leven. Voor zijn vader is hij de schuldige, door deze geboorte is hij zijn geliefde vrouw verloren. Ook zijn oudere broers hebben het moeilijk met dit verlies. Voor Cyriel is Camilla, de tweede echtgenoot zijn vader, zijn moeder. Met zijn jongere zussen en broer heeft hij een betere band, vooral met Julia. Maar het noodlot slaat toe, een verdriet dat Cyriel maar moeilijk te boven kan komen.

Zijn levenspad is zeer hobbelig, getekend door verlies. Zijn terugblik naar de oorlogsjaren, zijn huwelijk en zijn escapades, zijn kinderen en kleinkinderen,… de lezer volgt het allemaal mee. Boeiend om te lezen hoe het verhaal van de afwezige vader zich herhaalt.

“Voor het eerst in mijn leven voelde ik een verwantschap met mijn vader. Het is verdomd moeilijk van een kind te houden dat je niet hebt gewenst.”

Maar het belangrijke thema dat Eline Trenson wil aanhalen, het verlies van waardigheid en menselijkheid, zit knap verwerkt in de hoofdstukken die zich in het verzorgingstehuis afspelen. Een eerlijk en erg aangrijpend relaas. Cyriel is een beetje rebels, houdt zich niet graag aan de opgelegde regels en gaat op stap wanneer hij wil. Hij mist vrijheid en respect, menselijkheid. Hij voelt zich afgedankt, een last.

“Ja, toen ben ik ontploft. Was ik dan werkelijk niets? Niemand? Alleen een mond die gevoed moest worden? Enkel een gat dat afgeveegd diende te worden? Uitsluitend nog een lijf dat vol pillen gestopt moest worden?”

Door een tekort aan personeel spelen zich schrijnende toestanden af. Het eten, de verzorging, de bezigheidstherapie, de betuttelingen en vernederingen. Het is zeer confronterend om hierover te lezen. Cyriel is een uitnodiging tot dialoog binnen de zorgsector, maar ook binnen de familie. Hoe gaan we om met ouder worden? Wordt deze generatie gezien als een last of kan er op een mooie en respectvolle manier mee worden omgegaan. Het zet aan tot nadenken. Gelukkig wordt de stem van de verpleging ook gehoord. Het personeelstekort, de administratieve regeltjes,…

Ik was meteen onder de indruk van Cyriel, vooral door de confrontatie met het leven in het verzorgingstehuis. Daar wordt je toch wel boos en verdrietig van. De afwisseling tussen het levensverhaal en het verblijf in Fortuna houdt de vaart in het boek. Het familieverhaal kon mij tot het einde blijven boeien. Toch werd het een wirwar van personages, maar de stamboom zorgde voor de nodige duidelijkheid. Het verblijf in het verzorgingstehuis vervalt al snel in herhaling, maar ja, de dagen lijken daar inderdaad wel op elkaar. Toch werd het, naar mijn gevoel, te veel een aanklacht. Cyriel heb ik in mijn hart gesloten. Waarom hij zijn rug naar de lezer keert en wegwandelt, wordt op het einde duidelijk. Mooi! Graag 3,5 sterren voor dit zeer beklijvend, maar boeiende verhaal.

Een levensverhaal dat je doet nadenken over het ouder worden en hoe belangrijk het is om er nog bij te horen en actief en positief in het leven te staan.

Cyriel vertelt het verhaal over een bejaarde man die zijn laatste jaren slijt in een 'modern' woonzorgcentrum. De wantoestanden zijn schrijnend en het moedige verzet van Cyriel zet aan tot nadenken. Maar het zorgt eveneens voor de nodige hilariteit.
We keren ook terug naar het fascinerend verleden van hem en zijn gezin. We leren over zijn vele verliezen, de oorlog en de liefde. Heel erg ontroerend en zeer vlot geschreven.

Pijnlijke beschrijving van hoe ouderen in onze maatschappij en in het bijzonder in een rusthuis bejegend worden. Heel aangrijpend en mooi verwoord door de schrijfster!