De Geheimzinnige Noordpool

‘Het fysieke landschap is overdonderend in zijn vermogen alles wat we ervan willen maken te niet te doen.

De menselijke geest, een en al nieuwsgierigheid, ontrafelt een landschap, en zet vervolgens de onderdelen weer in elkaar-de knik van een bloem, de kleur van de nachtelijke hemel, het geroep van een dier—in een poging de geografie te omvatten. Tegelijkertijd probeert de geest een plaats te vinden in het land, een manier te vinden om zijn eigen gevoel van vervreemding te bezweren!

Barry Lopez neemt de lezer in dit boek mee naar het Noordpoolgebied, land vol geheimzinnige schoonheid en gevaar. Hij schreef een monumentaal en magisch boek; een boek over het landschap in zijn meest elementaire vorm, een boek over mensen en hun dromen.

Dit boek verscheen eerder onder de titel | Droombeeld Arctica.

Behalve in het landschap zelf vindt dit boek zijn oorsprong in twee momenten. Op een zomeravond kampeerde ik in het westen van de Brooks Range van Alaska met een vriend. Vanaf de kam waarop we onze tent hadden gezet keken we uit over tientallen vierkante kilometers toendra langs de zuidelijke rand van de kalfgronden van kariboekudden van het westelijk Noordpoolgebied. In die dagen bestudeerden we niet alleen kariboes en wolven, waarvoor we speciaal gekomen waren, maar ook de veelvraat en de rode vos, de grondeekhoorns, de regenwulp met zijn fijne pootjes en agressieve jagers. Alle openbaarden ze ons hun geheimzinnige leven. Op een avond keken we vol ontzag toe hoe een jonge grizzlybeer herhaaldelijk probeerde langs een wolvejaarling te komen die in zijn eentje de wacht hield voor een hol met jongen. Uiteindelijk gaf de beer het op en hij liep weg. We zagen sneeuwuilen en ruigpootbuizerds jagen en kariboes als rook door het dal drijven. Op de avond waar ik nu aan denk — het was winderig daar op de Ilingnorak Ridge en koud, maar de zon van de lage avond, klein als een vlieger in de noordelijke lucht, bracht een energie voort die mijn wangen deed gloeien —het was op die avond dat ik voor de eerste keer ging wandelen tussen de toendravogels. Ze bouwen allemaal hun nesten op de grond en dus zijn ze uiterst kwetsbaar. Ik keek neer op een strandleeuwerik, niet groter dan mijn vuist. Hij staarde glashard terug. Toen ik dichterbij kwam, verlieten kleine goudplevieren hun nest met hysterisch vertoon, en fingeerden kunstig een gebroken vleugel om me weg te lokken van de geweven graskommetjes die hun lichte donkergespikkelde eitjes bevatten. Hun eitjes glansden op met een zacht zuiver licht, als het raamlicht van een schilderij van Vermeer. Ik verbaasde me over deze intense en geconcentreerde schoonheid op dat grote plateau. Ik liep door en zag ijsgorzen doodstil op hun nest zitten; hun donkere ogen glinsterden. Bij het nest van twee sneeuwuilen bleef ik staan. Het zijn grotere dieren dan de goudplevier. Ik bleef doodstil staan. De wilde blik in hun ogen trok weg. Een uil liet zich langzaam op zijn drie eitjes zakken met een aureool van primitieve waakzaamheid. De andere bleef naar me kijken en zocht onmiddellijk contact met mijn ogen als ik even in beweging kwam.