De verloren kunst van de heilige geschriften

Heel waardevol boek voor degenen die geïnteresseerd zijn in hoe je religieuze teksten in hun oorspronkelijke bedoeling kan begrijpen en aanvoelen.

Interessante visie op oude 'heilige' teksten.

Karin Armstrong, De verloren kunst van de Heilige Geschriften
Het boek bestaat uit drie delen: deel 1. Kosmos en maatschappij, deel 2. Mythos, deel 3. Logos. Het is een historisch religieus boek en begint bij de verhalen van Abraham in 1750 v. Chr. Toen hij volgens de overlevering de stadstaat Ur in Mesopotamië moest verlaten om zich te vestigen in Kanaän. Sterke nadruk legt ze op de geloof interpretatie van de geschiedenis, geloofsverhalen zijn achteraf geschreven. Vandaar de titel van het 1e hoofdstuk “Israël: gedenken om erbij te horen”. Vervolgens gaat ze verder met hoofdstukken over India en China. In deel 2 staan de hoofdstukken met het thema’s: Empathie, Canon, Midras. In deel 3 staan hoofdstukken met de titel: Sola Scriptura, Sola Ratio en het Na –Schrift is een slotbeschouwing met verwijzingen naar filosofie en literatuur, zoals Thomas Mann, David Crossman. Daarmee laat ze zien hoe de oude verhalen doorwerken in de literatuur en weer een hernieuwde bron van inspiratie en hoop zijn. Het boek beschrijft de grote lijnen en daarin aspecten die Armstrong heeft gekozen en ook in andere boeken zijn te lezen. Ik heb ook tijdens het lezen de indruk dat ze zichzelf steeds aan het herhalen en aan het verbeteren is. Opmerkelijk is ook dat ze soms erg in de details duikt, zo schrijft ze op blz. 54 dat de Assyrische koning “loyaliteit” (chesed) moest betonen. Volgens Armstrong wordt Chesed vaak met liefde vertaald, maar “loyaliteit” is een betere vertaling. Dit soort onverwachte details komen in het hele boek tegen. Om dit boek helemaal uit te kunnen lezen heb je doorzettingsvermogen voor nodig en belangstelling voor geschiedenis en religie. Wie met veel inspanning een aantal voorgaande boeken heeft gelezen van haar, zoals “Een geschiedenis van God” en “de kwestie God” zal veel herkenning vinden in haar denk – en schrijfstijl. Verschillende thema’s zijn opnieuw bewerkt en voorzien van nieuwer invalshoeken. Lezers die vertrouwt zijn met dit soort boeken te lezen en ook daarvoor de tijd nemen om het te laten bezinken kan het een waardvolle aanwinst zijn. Lezers die erg vasthouden aan letterlijke overlevering van generatie op generatie zullen moeite hebben met haar uitleg dat er altijd ruimte is geweest voor aanvullingen op bestaande teksten. Sterker nog, ze worden bewust gekozen en opnieuw voorzien van informatie uit de omringende wereld. Een goed herkenbaar voorbeeld is het gebruik van tekstmateriaal van het Eerste Testament door de schrijvers van de Evangeliën van het Tweede Testament. De citaten zijn niet alleen letterlijk, maar worden opgenomen in een nieuwe situatie en zo nodig voorzien van nieuwe informatie. Op deze wijze worden de oude teksten niet overbodig verklaard maar krijgen door nieuw inzicht ook een andere betekenis in het leven van mensen.
Hein van den Heuvel

Pluspunt van dit artikel: goede kwaliteit