Een boekje open over de Hoge Raad en zijn reservisten Een fundamenteel recht gedeukt, de rechtsstaat aangetast

Al zeker een halve eeuw is er bij de Hoge Raad een praktijk in zwang die in strijd is met het recht en zelfs strafbaar is. De Wet op de Rechterlijke Organisatie schrijft voor dat de Hoge Raad zaken moet behandelen en beslissen in panels van drie of vijf raadsheren/dames, maar dat wordt door ons hoogste rechtscollege aan de laars gelapt. In de raadkamer zit het panel (de zetel) mét alle overige leden van de betreffende kamer, en soms doen de andere kamers ook mee. Niet alleen zijn die zogenoemde reservisten aanwezig, zij nemen ook deel aan het debat, en omdat er gestreefd wordt naar consensus binnen de hele kamer beslissen zij in feite ook mee. Dat alles in dienst van de eenheid en consistentie van rechtspraak. In dit boek wordt betoogd dat deze onwettige praktijk in strijd is met de Wet op de Rechterlijke Organisatie, strafwaardige schending van het geheim van de raadkamer oplevert, en vooral ook in allerlei opzichten in strijd komt met het in artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens gewaarborgde recht op een eerlijk proces, voor een bij wet ingestelde rechter, die onafhankelijk en onpartijdig is. Hiertoe is, onder veel meer, de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in kaart gebracht en geanalyseerd. Ook vraagt de auteur zich af hoe het komt dat de Hoge Raad zo halsstarrig vasthoudt aan deze rechtsstatelijk onacceptabele praktijk. De auteur heeft de daad bij deze gedachte gevoegd en heeft aangifte gedaan van schending van het ambtsgeheim. Na een te verwachten sepot heeft hij samen met een bevriend advocaat de kwestie aan de wrakingskamer van de Hoge Raad voorgelegd, die zich onbevoegd verklaarde om over de onafhankelijkheid van de Hoge Raad een uitspraak te doen. De slager keurt zijn eigen vlees niet. Wie wel? De kwestie ligt nu voor bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Prof. Mr. H.U. Jessurun d’Oliveira (1933) is oud-hoogleraar in de rechtsfilosofie, de rechtsvergelijking, het internationaal privaatrecht, het Europese recht, en het migratierecht aan de universiteiten Groningen en Amsterdam en het Europees Universitair Instituut (Florence). Hij is lid van de Academia Europaea en erelid van de Groupe Européen de Droit International Privé en van de Nederlandse Vereniging voor Rechtsvergelijking. Hij is republikein en ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw.