Het liefdeslied van Queenie

“Het liefdeslied van Queenie” matched als een ritssluiting met “De onwaarschijnlijke reis van Harold Fry”, het debuut van Rachel Joyce, waar ze een paar jaar geleden de wereld mee veroverde. Het gaat over een saaie, burgerlijke man, die een ongeplande pelgrimage onderneemt om een doodzieke ex-collega te redden: Queenie. Dit keer wordt het verhaal verteld vanuit het perspectief van Queenie. In een hospice wacht ze haar einde af. Haar medebewoners leven hartstochtelijk met de reis van Harold Fry mee. Via ansichtkaarten laat hij weten waar hij is. Ondertussen verzinkt Queenie in haar herinneringen en, aangemoedigd door een non, schrijft ze Harold een brief waarin ze vertelt wat ze op haar hart heeft. Het boek ís de brief.

Voor wie “De onwaarschijnlijke reis” heeft gelezen: Queenie is totaal anders dan je denkt. Ze is heel slim, ze studeerde ooit klassieke talen. Ze loopt over van humor, iets waar je Harold Fry niet van kunt betichten. En ondanks haar suffe bruine mantelpakje (als ze het heeft over dat ze ergens onderweg samen zitten te lunchen, zegt ze dat ze wel twee ‘picknickende winterstruiken’ lijken), doet ze niets liever dan dansen. Ze is haar hele leven stapelverliefd geweest op Harold Fry; die zich van geen kwaad bewust was en is.

“Het liefdeslied van Queenie” is een zo mogelijk nog ontroerender verhaal dan “De onwaarschijnlijke reis”. Had ik bij “De onwaarschijnlijke reis” nog wel eens het gevoel dat sommige stukken best wat compacter konden; “Het liefdeslied van Queenie” is gewoon áf. In de verte doet het een beetje denken aan “Een weeffout in onze sterren”.
Rachel Joyce schreef de beide boeken ter nagedachtenis aan haar vader, die ook overleed aan kanker. Ze zijn in ieder geval een monument voor een man van wie ontzettend veel moet zijn gehouden.

“Harold, dit is mijn tweede brief aan jou en deze keer zal het anders zijn. Geen leugens.” Rachel Joyce schrijft met Het liefdeslied van Queenie een boek dat, volgens eigen zeggen, naast het eerdere boek De onwaarschijnlijke reis van Harold Fry staat. Ze wilde Queenie een stem geven en dat is haar gelukt. Het liefdeslied van Queenie is een ontroerend boek over de trieste geschiedenis van Queenie.

Queenie verblijft haar laatste levensdagen in een hospice. Ze besluit Harold - een oude bekende - een brief te schrijven, waarin ze vertelt dat ze zal komen te overlijden, maar dat ze hem de geschiedenis wil vertellen, zonder leugens. Dan krijgt ze bericht terug van Harold dat hij naar haar toe komt lopen vanuit Zuid- Engeland. Zij moet op hem wachten. Omdat ze de tijd waarschijnlijk niet meer heeft, stelt een van de nonnen voor de pijnlijke geschiedenis op te schrijven, zodat Harold het terug kan lezen. Queenie accepteert dit en samen met de non beleeft ze haar leven opnieuw. Ondertussen wachten de patiënten uit het hospice op Harold. Komt hij op tijd? Kan Queenie de verschrikkelijke geschiedenis vertellen?

Joyce start haar boek met twee verschillende brieven en die roepen bij de lezer direct vragen op. Wat is er gebeurd? Wat was er zo onvergeeflijk? Dit nodigt uit tot verder lezen. Zinnen als "mijn leven zou heel anders zijn, dacht ik, aan het eind van de zomer" of "er bestond geen vergiffenis voor wat ik heb gedaan" doen vermoeden dat er iets verschrikkelijks is gebeurd. Daarnaast maakt Rachel Joyce gebruik van enige humor in haar verhaal. Koningin Blinbling, de scènes waarin Queenie morfine toegediend krijgt en zinsneden als "ziezo, zei Finty. ‘Er is unaniem ja gestemd. Vanaf nu gaat er niemand meer dood. We wachten allemaal op Harold Fry", zorgen voor de broodnodige luchtige momenten.

Het concept dat de schrijfster gebruikt heeft voor deze roman is niet heel uniek; levensverhalen worden menigmaal verteld, drank speelt wel vaker een rol. Echter, de manier waarop ze dit doet, maakt indruk. Door het verhaal heel klein te houden, vergroot ze de impact. Door gebeurtenissen als de dood impliciet te beschrijven en gebruik te maken van erg mooie vergelijkingen als "Sommige dingen in het leven volgen hun eigen wetten. Dat gold voor Napier. Dat geldt ook voor haagwinde…" of mooie boodschappen als "maar wat kunt u daaraan doen? U kunt niet meer weglopen. Die tijd is voorbij. U kunt het probleem niet mooi maken met dansen. U kunt het niet eens kleiner maken. Die tijd is ook voorbij. Dus het enige wat u rest is op te houden het probleem proberen op te lossen" , weet Joyce het verhaal een extra dimensie te geven.

De vele tijdsprongen in het verhaal van Queenie maken het boek aantrekkelijk en zorgen voor tempo in het verhaal. De lezer wordt geplaatst in het heden, de laatste dagen van Queenie, maar reist ook mee naar het verleden en ervaart samen met Queenie alle verschrikkelijke gebeurtenissen. Joyce laat Queenie tegen Harold spreken, ze noemt hem 'je', spreekt hem aan. De lezer wordt zo een medespeler in plaats van een toeschouwer. Ook krijgt de lezer stap voor stap meer informatie over de bierblikjes, het leven van Harolds zoon David en het noodlot dat Queenie trof. Daarbij wordt de schuldvraag langzaam duidelijk. Rachel weet met zinnen als "woorden die ik in mijn handtas had bewaard totdat ik ze kwijt was geraakt" het gevoel van Queenie meer dan alleen bloot te leggen. Ze laat de lezer meelijden.

Het liefdeslied van Queenie is, ondanks de niet-passende introductie van Twitter en de veelvuldige herhaling van de woorden 'huilen' en 'verdriet', een ontroerende roman. De mooie vergelijkingen, de vele tijdsprongen, de humoristische passages en de prima schrijfstijl maken het boek het lezen waard. "Mensen denken dat je moet bewegen om een reis te maken. Maar u ziet dat het niet zo is."

Deze recensie is eerder geplaatst op Hebban.nl

Prachtig, ingetogen boek. Klein, lief en groots! Echt zo’n parel onder de boeken zonder dat je dat van tevoren kunt bedenken.
Heb genoten van de opbouw, de wisselende tijden qua perspectief. Een aanrader voor mensen die houden van goed en mooi beschreven boeken met een diepe emotionele lading.
Het boek raakte mijn hart. Vond dit boek nog mooier dan De onwaarschijnlijke reis van Harold Fry.
Geweldige schrijfster en ook lof voor de vertaling!!

wel leuk om samen te hebben

Voor wie het boek De onwaarschijnlijke reis van Harold Fry gelezen heeft is dit een waardevolle aanvulling. De liefdevolle beschrijving van het verblijf in het hospice is hartverwarmend.

Een zacht en mooi boek.

Het eerste boek over Harold Fry vond ik zo mooi en rustig geschreven, dat ik het herlezen heb om op de zinnen te herkauwen. Maar dit tweede deel, vond ik saai en ook teveel invullen van het eerdere deel. Het feit dat er in het eerste deel juist geen liefdesrelatie is tussen Harold en Queenie maakte het verhaal voor mij sterk, de draai die het tweede deel er aan geeft verzwakt voor mij juist het geheel. Ook de slotwending vond ik niet prettig. Er staan nog steeds mooie zinnen in die het overdenken waard zijn, maar ik had het liever bij het eerste deel gelaten.

Ik kan geen beoordeling geven. Mijn vrouw was erg onder de indruk . ze heeft het ademloos in twee dagen gelezen.

Het is een ontroerend en fascinerend boek met een verrassend einde.

Geschreven bij Het liefdeslied van Queenie

Aardig boek, maar haalt het niet bij het eerste deel van deze schrijver.