Tempo doeloe, een omhelzing

Kolonialisme is tegelijk een zegen en vloek geweest en daarmee een complexe en ambivalente geschiedenis. Kester Freriksis houdt een pleidooi om de mooie herinneringen en geschiedenissen over het Nederlands Indië van weleer niet uit te wissen vanwege een obsessief schuldgevoel. Ik heb er op zich geen bezwaar tegen. Maar van zijn pleidooi gaat te veel de foutieve suggestie uit dat de balans zou zijn doorgeslagen naar de negatieve kant en dat Nederland actueel volop oog zou hebben voor de vele wandaden van de Nederlandse aanwezigheid in Indonesië. Dat klopt niet: schoorvoetend, veel te laat en nog heel onvolledig ontstaat er aandacht voor de vele oorlogsmisdaden begaan door de Nederlandse krijgsmacht tijdens de onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië. Ik leerde als kind op school hoe wreed en abject in de tweede wereldoorlog de wegvoering van de Puttense mannen was die bij wijze van wraakneming voor een aanslag op een hoge nazi-generaal opgepakt werden door de Duitse bezetter. Slechts enkelen keerden levend terug uit gevangenschap. Het Nederlandse bezettingsleger deed in Indonesië precies hetzelfde, en vaak erger, met bijvoorbeeld meedogenloze moordpartijen in Sulawesi, waarbij ter intimidatie van mogelijk nationalistische verzet alle mannen in een heel aantal dorpen zonder proces en zonder pardon standrechtelijk werden geëxecuteerd. Kinderen en vrouwen moesten toekijken. Klachten hierover van militairen met een slecht geweten werden niet in behandeling genomen en de moordenaars kregen lintjes. Het ging niet om incidenten, maar om structureel mensenrechten-schendend geweld, afgedekt door de hoogste politieke autoriteiten in Nederland.
Het is waar dat Nederland doorgaans niet slecht ligt in het huidige Indonesië, zo is mij gebleken uit vele gesprekken met oude Indonesiërs. Maar dat is niet het enige verhaal: bij de oudere generatie gaan naast goede herinneringen ook verhalen rond over angst voor het geweld van de Nederlanders. Nederland heeft een lange doofpotgeschiedenis van ontkennen en minimaliseren van eigen misdaden. Het is bijna potsierlijk om te zien hoe de nationale politiek wel alle mogelijke mensenrechten schendingen elders in de wereld veroordeelde, maar niet de moed had om de hand in een eigen boezem te steken over de talloze in Indonesië begane oorlogsmisdaden. Nederlandse politieke partijen nemen Turkije op hoge toon de maat omdat het land de moord op de Armeniërs in het begin van de 20e eeuw onvoldoende zou toegeven. Het zijn dezelfde politieke partijen die decennia lang onderzoek naar Nederlandse oorlogsmisdaden in Indonesië hebben tegengehouden of afgezwakt en ook nu nog nauwelijks geld over hebben voor grondig Nederlands zelf-onderzoek.
Freriksis pamflet draagt de titel “Tempo doeloe, een omhelzing”. In Tilburg staat een monument voor in Indonesië gevallen Nederlandse militairen. Ook daar is sprake van een omhelzing. Ik citeer de toelichtende plaquette bij het gedenkteken: “Dit monument met de contouren van een Indisch huis is gebogen als symbool van omarming en neigt naar voren als bescherming. Na WO II moest het Japanse leger ontwapend worden en ontstond er chaos en een gevaar voor grote delen van de bevolking. Daarom besloot Nederland als gezagsdrager de orde en rust te gaan herstellen. Helaas zijn er 60 Tilburgers niet teruggekomen”. De Tilburgse politiek heeft dit monument niet zo lang geleden laten verplaatsen naar een locatie waar ook het bevrijdingsmonument staat en het blijkbaar toegestaan dat deze leugenachtige tekst naast het monument is geplaatst. Een bordje ter herdenking van de vele onschuldige slachtoffers van het Nederlandse militaire optreden, eveneens burgers van het toenmalige koninkrijk der Nederlanden, ontbreekt. Een land dat dit soort geschiedvervalsing in stand houdt is nog lang niet toe aan een volwassen en evenwichtig omgaan met het eigen Indonesië-verleden.

Een met emotie geschreven persoonlijke visie op de Nederlandse relatie met Nederlands-Indië.

Geschreven bij Tempo Doeloe, een omhelzing

Los van de discussie goed of fout geeft het juist de gevoelens weer van hen met Indische roots.

Zeer dun klein boekje,niet duidelijk op fotos

Geschreven bij Tempo Doeloe, een omhelzing

Fijn dat dit boek is geschreven ondanks de weerzin die sommige mensen hebben tegen deze tijd. Want voor anderen was dit toch paradijselijk. Leef en laat leven! Respecteer elkaars mening toch!

Realistisch geschreven