Terug uit de Witte Hel Hoe poolreiziger Sjef van Dongen een nationale held werd

Meeslepend en spannend verhaal met een ongelofelijke ontknoping.De betere non-fictie

Ik las dit boek naar aanleiding van de vijf sterren-recensie in De Volkskrant en sluit me me volledig bij die bespreking aan. Inderdaad een perfect verhaal dat alles heeft: spanning, humor, mededogen en tragiek.

Uit de Volkskrant van 14 januari 2017 (recensie van Marcel Hulspas):
Sjef van Dongen werd wakker. Hij hoorde Nederlands. Dat had hij al jaren niet meer gehoord. Daar, naast zijn bed, stond Frans Schiphorst. De hoofdredacteur van Het Leven, het belangrijkste weekblad van Nederland. Hij wilde Sjefs verhaal horen. Exclusief voor de lezers van Het Leven. Schiphorst reisde mee van Bergen naar Nederland. Overal waar de trein stopte, stonden duizenden hen op te wachten. Er werd gejuicht en gespeecht. Sjefs coupé vulde zich met bloemen. Hij was een nationale held. Nederland had zijn eigen 'poolheld'.

Sjefs vader Frans had als boekhouder meegewerkt aan een omvangrijke fraude, en was met zijn gezin uitgeweken naar Spitsbergen, waar de Nederlandsche Spitsbergen Compagnie ('nespico') een kolenmijn exploiteerde. Sjef raak te vergroeid met de barre omgeving. Maar de mijn ging failliet; iedereen vertrok. Alleen Sjef bleef achter, om op de machines en de sledehonden te passen. Het was een deprimerend bestaan.

Gelukkig was er meer dan voldoende drank. Soms kwam er iemand langs. En in juni 1928 zag Sjef in de verte het luchtschip van de Italiaanse poolheld Umberto Nobile voorbij drijven. Nobile wilde naar de Noordpool vliegen. Op de terugweg verongelukte zijn luchtschip, net ten noorden van Spitsbergen. Tientallen reddingsteams gingen op zoek naar de held en zijn bemanning. Per boot, per vliegtuig en Sjef vertrok met de Italiaan Gennaro Sora per hondenslee. Het werd een zware tocht. Ze moesten uiteindelijk zélf gered worden. En Sjef was wereldnieuws.

Terug uit de witte hel van Adwin de Kluyver is een boek om te koesteren. Vanwege die doodnormale Sjef die helemaal geen held wilde zijn en het toch werd. Maar vooral vanwege de onverwachte uitstapjes die Kluyver zélf maakt. Naar de opkomst van de sensatiepers en de poolgekte die daardoor werd aangewakkerd. Naar de dappere poolreizigers met hun sterke verhalen. We leren over de creatieve marketing van de Liga-fabriek in Bergen op Zoom, over dat maffe bedrijf nespico, de bereiding van sledehondenvlees én over Josephine Baker, de revuester in het bananenrokje die in de week dat Sjef terugkeerde Nederland bezocht en bijna net zoveel aandacht trok. En we lezen hoe het met Sjef verging. Zijn flirt met het fascisme. Hoe hij burgemeester werd van Aardenburg en eindigde als Tweede Kamerlid. En toch is dit boekje niet te vol. Het is eigenlijk perfect.

Dit aardig geschreven boek is meer een opsomming van historische feiten dan een werkelijke helletocht.
Per saldo zijn er naar mijn mening maar een beperkt aantal bladzijden gewijd aan de werkelijke tocht en is het merendeel een aardige biografie van de hoofdpersoon. Ondanks dat is het lezen zeker de moeite waard ook al is het geen thriller geworden.

Geschreven bij Terug uit de Witte Hel

Interessant onderwerp, prettige schrijfstift.

Vijf sterren/bollen van de Volkskrantrecensent destijds - mijn interesse voor dit boek was gewekt! Ook omdat (over)leven in ijs en kou mij nogal intrigeert. Dit is dus meer een boek over iemand die per toeval "poolheld" wordt. Erg vermakelijk; de schrijver zet een compleet mens neer, door de vele kanten van waaruit hij naar hoofdpersoon Sjef kijkt. Hij schetst ook de omstandigheden in Nederland, Europa en de wereld - daardoor wordt het beeld van Sjef nog completer. Èn het is interessant om over die tijd meer te weten te komen: mijn vader stamt uit 1928, en zijn moeder (mijn oma) was even oud als Sjef. Hoe zouden opa en oma naar deze man en zijn verhalen gekeken hebben? Wisten ze er überhaupt van, en hoe? Hier en daar zitten er dubbelingen in het verslag, maar niet erg hinderlijk. Prettige schrijfstijl, ik heb het boek met plezier en vlot achter elkaar gelezen. Wie een simpel heldenverhaal-in-ijs-en-sneeuw wil lezen, kan beter een ander boek pakken.

Geschreven bij Terug uit de Witte Hel

Teleurgesteld. Ik verwachte een mooie roman rond deze persoon, maar het is een geschreven documentaire. Eerder had ik genoten van boeken over poolreizen, maar dit is niet een boek dat je voor het slapen nog even lekker gaat lezen.