The Autobiography of G.K. Chesterton

Eindelijk kwam ik eraan toe de autobiografie van Keith Gilbert Chesterton te lezen. Deze man heeft allerlei boeiende boeken geschreven, een kleine kast vol eigenlijk, van biografie tot apologie en van poëzie tot detectieverhalen. Via dit laatstgenoemde genre, de detective-verhalen, en dan vooral via de verhalen waarin de kleine priester Father Brown onder het lanceren van paradoxale uitspraken de misdaad oplost door zonder met de ogen te knipperen in het hart van de slechtheid te kijken, leerde ik zijn werk kennen. Maar daarna was er bijvoorbeeld ook de biografie van Dickens, Orthodoxie, en Wat mankeert de wereld. De laatste titel herinnert aan een beroemde puntigheid van deze in puntigheden grossierende denker: toen eens een krant een discussie op gang probeerde te helpen rond de vraag ‘What’s wrong with the world?’ was zijn ingezonden een krachtig ‘Dear Sirs: I am’. Een man die in weinig woorden tot de kern van een zaak kon doordringen, maar het vaak aangenamer vond er met een dosis verbale gymnastiek omheen te draaien.

Ook in zijn autobiografie is de vaak paradoxale zegging soms wel eens in de buurt van vermoeiend, maar er staat veel moois tegenover. Chronologisch of thematisch geordend is het werk zeker niet, zoals de man zelf ergens aan het eind zegt: als ik me bij mijn biografieën van Franciscus van Assisi of Charles Dickens niet aan een tijdlijn hoef te storen, kan ik niet bij mijn boek over mijzelf beginnen. Hij heeft zijn leven gestoken in discussiëren, schrijven en strijden voor de intelligente gematigdheid en de existentialistische nieuwsgierigheid, om ergens ruim over de helft rust te vinden in de katholieke kerk. Ontroerend om al voor de lezing van de biografie te weten, dat hij na het dicteren van de laatste bladzijde van dit boek nog maar een paar weken te leven had. En dan staat al in de inleiding dat zijn vriend, pater Vincent McNabb, aan zijn sterfbed zat, en daar het Salve Regina voor hem zong. Zoiets kleurt de lezing plezierig melancholiek.

Bijna ongepast, om na lezing van zo een boek en in zo een stemming het volgende aan te snijden, maar bij een klein onderzoekje om te zien hoe de man er tegenwoordig voorstaat in de katholieke traditie, vond ik het volgende:

http://www.catholichousehold.com/chestertons-lack-temperance-block-canonization

Daar staat een discussie, nog maar van een paar maanden geleden, eind 2014, of de vermoede gulzigheid van Gilbert Keith Chesterton – aan het eind van zijn leven passeerde hij ruim de honderddertig kilo – zijn eventuele zalig-, zijn eventuele heiligverklaring in de weg zou staan. Verhalen van de hoeveelheid wijn die erdoor heen ging bij GKC thuis zijn niet van de lucht, alsmede schattingen van het verloop van zijn toenemende omvang. Vreemd genoeg nam me dat nog meer voor hem in.
Ik heb weinig mensen gelezen, die zo vaak en zo grondig gelijk lijken te hebben als deze man. Daarbij was hij geestig, vergevingsgezind, romantisch, succesvol, beroemd en gelukkig, werd hij toegezongen op zijn sterfbed en is zijn laatste boek een ontroerend afscheid. Het is haast onvermijdelijk dat hij om het kosmisch evenwicht te bewaren, één zwak punt toebedeeld kreeg, waar niemand omheen kan. Hij heeft het overgewicht en de spot die hem toekwam moedig gedragen. Het lijkt mij eigenlijk een reden temeer de zaligverklaring en wat daar verder volgt niet langer uit te stellen. Paus Franciscus heeft ook zijn omvangrijke voorganger Johannes de 23e heilig verklaard, dus ook dat ziet Franciscus breed. Misschien hoeft hij alleen nog de autobiografie van Chesterton te lezen.