Orchestra di Padova e del Veneto, Marco Angius - Henze: Reinventions Arrangements Of Mozart, C.P.E.Bach & Vitali (CD)

De bewondering van de Duitse componist Hans Werner Henze (1926-2012) voor de grote meesters van de barok en het muzikaal classicisme kwam tot uiting in composities die voortkwamen uit een verlangen om 17e- en 18e-eeuwse meesterwerken te transcriberen, te bewerken en te transformeren in nieuwe orkeststructuren. Het project Travestimenti (vermommingen), geleid door dirigent Marco Angius en het Orchestra di Padova e del Veneto, waaruit deze cd is voortgekomen, verwijst naar Henze's 'heruitvindingen' van meesterwerken van Mozart, C.P.E. Bach en Vitali, gekleed in een nieuw, modern jasje.

Voor de Drei Mozart'sche Orgelsonaten neemt Henze drie van Mozarts eendelige Kirchensonaten (kerksonates of triosonates) onder handen. Sonates 17 en 15 hebben een Allegro-tempo, terwijl de Sonate K.67 is aangeduid met Andantino, dus Henze plaatst in zijn transcriptie de laatste tussen de twee levendiger tempo's, en reconstrueert zo de driedelige structuur van een klassieke driedelige sonate. De compositie is geschreven voor een ensemble van 14 spelers, waaronder de minder gebruikelijke, zachtere varianten hobo d'amore en altviool d'amore, en is bedoeld om de donkere instrumentale klankkleuren te benadrukken, met een voorkeur voor de sombere sonoriteiten van de altfluit in G, de basfluit in C, de basklarinet en de fagot.

Tijdens het laatste jaar van zijn leven, in 1787, componeerde Carl Philipp Emanuel Bach een Fantasia libera per tastiera sola (Vrije Fantasia voor klavier alleen) die hij uitbouwde tot de Clavier-Fantasie mit Begleitung einer Violine (Fantasie voor klavecimbel met vioolbegeleiding), een van zijn meest persoonlijke en expressieve werken. Henze transcribeerde het voor solo fluit, harp en strijkers, met het doel om het uiterst interessante en expressieve harmonische materiaal van de compositie te projecteren op een groter instrumentaal apparaat, waardoor de toekomstgerichte harmonische structuren duidelijker en gevormd zouden worden. Hij stelde twee opties voor de verdeling voor: strijkkwartet + strijkkwintet of strijkkwartet + tutti (de laatste versie is hier opgenomen).

Hoewel het waarschijnlijk in het begin van de 18e eeuw werd gecomponeerd, werd Vitali's Ciaccona 'Il Vitalino' - waarvan de muzikale vorm is geïnspireerd door dans en bestaat uit variaties op een grondbas - pas in 1867 herontdekt, gepubliceerd door de Duitse virtuoze violist Ferdinand David.
Henze's Il Vitalino raddoppiato - 'raddoppiato' ('verdubbeld') genoemd vanwege zijn uitbreiding van de compositie door middel van geïnterpoleerde variaties van elk oorspronkelijk deel in de stijl van 18e-eeuwse dubbelspel - behoudt Vitali's bas bijna gedurende de hele compositie. Het wisselt Vitali's variaties op zijn chaconne thema af met Henze's variaties op Vitali's variaties, in een steeds veranderende dialoog tussen het 18e-eeuwse verleden en Henze's heden.