Waar een wil is, is een omweg Een ziel op zoek naar zin

Wouter ter Braake heeft een boeiend boek geschreven over zijn avontuurlijke leven dat een zoektocht werd naar zingeving. Hij heeft een aansprekende schrijfstijl die ervoor zorgt dat de lezer zeer betrokken raakt bij die zoektocht. Zijn verhaal lardeert Wouter met poëzie van eigen hand.
Met felle barensweeën,/ met pijn en ademnood/ wordt het kind in hem herboren./ 't Is immers al zo groot./
De dichter in mij wordt geboren' , schrijft de 'jongste stakingsleider ooit' van Nederland ergens in zijn boek met de prachtige titel: 'Waar een wil is, is een omweg'

Een klimtocht in de Himalaya, een parachutesprong… Moedige stappen in het leven, die mooi beschreven zijn in dit boek. De schrijver doet ook iets waarvoor nog meer lef nodig is: eerlijk naar je eigen verleden kijken. Naar de situaties waar je invloed op had en hebt, maar ook naar de situaties uit je jeugd, waar je als kind mee te dealen had. Een psycholoog zei: wie zijn emotionele rommel niet opruimt, krijgt het dubbel terug. Daarvan geeft dit boek een mooi voorbeeld. De zin van het leven opzoeken, daarmee zijn veel mensen op verschillende manieren bezig. Hoe je levensopvatting ook is, van dit boek word je wijzer!

Wanneer is een weg, een omweg? Die vraag dringt zich op na het lezen van ‘Waar een wil is, is een omweg’ van Wouter ter Braake. Hij neemt de lezer chronologisch mee op zijn levenspad waarin zijn schrijnende jeugd de grondtoon bepaalt voor decennia van verzet, vlucht en afwijzing. Na vele omzwervingen, valpartijen en ontmoetingen ontstaan geleidelijk acceptatie en vergeving en begint zijn transformatie.

Het is een autobiografie die niet zozeer door de beschreven ervaringen als wel de reflecties daarop het particuliere overstijgt; hij neemt je mee op reis in zijn binnen- en buitenwereld. Naast karakter, leefwijze en leefomstandigheden worden facetten van de sociale geschiedenis belicht; de jaren 70 met de Rotterdamse havenstaking, de linkse beweging, de stadsvernieuwing. Ook daardoor is zijn beschreven ‘zoektocht van een ziel naar zin’ de moeite van het lezen waard.

Wouter verstaat de kunst van het vertellen en als hij had gewild was dit een roman geworden; hij laat een accordeonkist veranderen in een doodskist, in de circuspiste komt hij thuis bij mensen van vlees en bloed waar hij geen rol hoeft te spelen en leidt zijn val van een bouwplaats hem naar de weg ophoog.

Fictie of non-fictie, roman of autobiografie? Wouter mixt beide genres. Hij neemt je mee door te tonen en te benoemen, door stukjes van de werkelijkheid gedoseerd te serveren en af te wisselen met verklaringen, duidingen en conclusies. Vanuit die stijlcombinaties wordt een dapper, (onder)zoekend en betrokken mens zichtbaar. Aan het slot vraagt Wouter zich af hoe levenslust en contemplatie, maatschappelijk actief zijn en meditatie hand in hand kunnen gaan. Het antwoord is zin-geven en het unieke vermogen van de mens tot scheppen, tot creëren aanwenden.

En precies dat heeft Wouter gedaan met ‘Waar een wil is, is een omweg.’ De weg ontstaat immers door erop te lopen.

Dit is een erg boeiend levensverhaal. Mooi om te lezen hoe Wouter ter Braake ondanks een hele moeizame jeugd en latere dwaalwegen en tegenwind zijn eigen weg heeft gevonden. Het opstandige wereldje van de jaren zestig in Amsterdam, bouwvakker en stakingsleider in de haven van Rotterdam, er komt veel voorbij. Een van de grappige anekdotes is die van zijn keuring voor militaire dienst. Hij deed alsof hij zo gek was dat hij niet wist hoeveel broers en zussen hij had. Wat blijkt later tot zijn eigen schrik: hij had werkelijk (half)broers waarvan hij het bestaan niet kende! Na een bijna dodelijk bedrijfsongeval en bezoeken aan Tibet en Nepal gaat hij een hele andere kant op. Alweer vele jaren is hij nu levensleraar bij ZinenZen. Het ga en gaat hem goed.

Een parel van een boek. O.m. over hoe rauwe pijn uit de auteurs jeugd uiteindelijk de weg wijst naar zoete innerlijke vrede. Beeldend geschreven over allerlei levensfasen en avonturen, uitkomend bij het pad van nu en acceptatie. Achter elkaar uitgelezen, bleef boeiend. Een verfrissend eerlijk en tegelijk diepgaand boek.

‘Het krijgen en pakken van kansen is geen onderdeel van je DNA. Het gaat om datgeen en diegenen die je om je heen hebt’ waren woorden van kersvers kamerlid De Hoop in zijn maidenspeech afgelopen week. En dat we als samenleving de verantwoordelijkheid hebben deze ‘kansengelijkheid’ te organiseren voor ieder kind.
Wat als ‘datgeen en diegenen om je heen’ geen goede basis vormen, maar het ‘pakken en krijgen van kansen’ wel in je DNA zit? Daarover gaat dit indrukwekkende biografie van Wouter ter Braake waarin hij zijn bijzondere levensreis beschrijft na een jeugd vol emotionele verwaarlozing. Zijn zoektocht naar erkenning, zijn kwetsbaarheden, maar ook zijn stoere, heldhaftige daden en opgedane levenslessen omschrijft hij vlijmscherp en op aansprekende wijze. Opvallend is zijn grote vermogen tot zelfreflectie en emotionele volwassenheid door zonder pijn op ‘datgeen en diegenen om je heen’ terug te kijken. Ook zijn zoektocht naar zingeving en de behoefte om betekenis te geven aan het leven komen uitvoerig aan bod. Alles op zo’n mooie, zeer toegankelijke en aansprekende manier opgeschreven dat je het boek haast niet weg kunt leggen.
Daarnaast krijg je een hele mooie inkijk in onze sociaaleconomische geschiedenis met elementen als radicalisme en uiterst links-ideologische stromingen die de boventoon vierden eind jaren zestig van de vorige eeuw.
Dit boek is een absolute must-read en verdient een groot lezerspubliek.