Werelden uit elkaar Na 12 jaar stilte is de auteur van De middagvrouw terug

In ‘Werelden uit elkaar’ onderzoekt Julia Franck haar familiegeschiedenis, reconstrueert ze gebeurtenissen aan de hand van eigen herinneringen en dagboekfragmenten, verhalen van familieleden en andere documenten. Haar jeugd was chaotisch en traumatisch, en ze probeert te begrijpen hoe het zo ver heeft kunnen komen. Haar familie vol excentrieke, krachtige vrouwen heeft een bijzondere geschiedenis, maar waarom voedde haar moeder haar kinderen zo onverantwoordelijk op?

In 1978, Julia is dan acht jaar oud, wordt ze samen met haar drie zussen door haar moeder meegenomen van Oost-Berlijn naar West-Duitsland. Na een maandenlang verblijf in een vluchtelingenkamp krijgen ze een boerderij toegewezen, een plek waar Anna, haar moeder, een leven in vrijheid hoopt te vinden. Maar iedere vorm van structuur ontbreekt, Anna is veelal afwezig en leeft in haar eigen wereld en de kinderen zijn vooral op zichzelf aangewezen. In de nieuwe gemeenschap zijn ze buitenstaanders, aan alles is gebrek en wanneer Julia dertien jaar is, kan ze de situatie niet meer aan. Ze vertrekt naar vrienden in West-Berlijn, waar ze naar school gaat, werkt, haar vader en eerste grote liefde ontmoet en ze ook veel verlies kent.

Het eerste gedeelte van het boek, waarin ook de levensverhalen van Julia’s moeder, oma en overgrootmoeder worden verweven, voelde voor mij als een wirwar van herinneringen en sprongen in tijd en plaats. Er zit een bepaalde urgentie in het verhaal en natuurlijk zijn herinneringen niet lineair en springen die in gedachten ook heen en weer, maar ik werd meer gegrepen door het verhaal toen de verteltrant rustiger werd en de opbouw chronologischer was, waardoor de gebeurtenissen elkaar voor mijn gevoel logischer opvolgden.

Haar dagboekaantekeningen hielpen de auteur om bepaalde gebeurtenissen een plek te geven, om enkele situaties te vergeten door ze aan het papier toe te vertrouwen. Wanneer ze schrijft over gebeurtenissen en herinneringen die zich door het lezen van haar dagboeken pas weer openbaarden, schrijft ze over ‘het meisje’ en niet vanuit het ik-perspectief. Een onderscheid dat in mijn ogen ook aangeeft welke delen van haar jeugd ze liever wilde wegstoppen.

Dit is een verhaal over hoe je de gevolgen van een chaotische, traumatische jeugd altijd met je meedraagt, over wegvluchten en voor jezelf kiezen, over schaamte en herinneringen, over verdriet en gemis. Over gedwongen zelfstandigheid en schrijven als noodzakelijke uitlaatklep. Over ergens bij willen horen maar je nooit helemaal thuis voelen. Over familie, verstoorde relaties en liefde, over kennismaking en afscheid, over zelfontplooiing en ontwikkeling. Een bijzonder, persoonlijk, rauw, kwetsbaar, open, regelmatig schrijnend en indrukwekkend verhaal waar je de tijd voor moet nemen, maar dat zeker het lezen waard is!

3.5⭐️

Werelden uit elkaar is het verhaal van een vrouw die vertelt over wat ze als opgroeiend kind heeft meegemaakt en hoe ze zich daar doorheen heeft geslagen. In eerdere romans (De middagvrouw en Rug aan rug) hield Julia Franck zichzelf op de achtergrond, maar nu, na tien jaar stilte, schrijft ze zonder enig voorbehoud over haar herinneringen aan haar jeugd. En dat is een verhaal dat je met toenemende verbijstering leest. Een heel persoonlijk verhaal over vervreemding in de eigen levenssfeer in dit geval, maar het overstijgt dat persoonlijke doordat het ook veel vertelt over de tijd en de mensen die er een rol in spelen. Daarbij krijgen alle emoties de ruimte - schaamte, eenzaamheid, liefde, verlies en verdriet. Maar hoe aangrijpend ook, het wordt nergens sentimenteel. Julia Franck laat zien hoe een onbeschermde kindertijd niet op zichzelf staat maar hoe in haar wereld het onvermogen om liefde te geven van generatie op generatie wordt overgedragen en mensen voor het leven uit elkaar kan drijven. En hoe de onvoorwaardelijke liefde in haar eigen leven toch nog een kans lijkt te krijgen.

Zelden zoiets moois gelezen. Alleen al vanwege de ontroerende passages over Stephan. Erg boeiend voor lezers die bewust die Wende hebben meegemaakt of vaak in Berlijn geweest zijn.

Geweldig boek!!! Ik heb genoten van het meeslepende en aangrijpende verhaal en de beeldende schrijfstijl. Aanrader!!

Een eerlijk en erg ontroerend boek

Werelden uit elkaar, het nieuwe boek van Julia Franck. Een autobiografische roman over haar opgroeien in deze excentrieke familie.
Het geeft een goed beeld over het leven in de DDR en later als ossie in het westen.
Ze schrijft heel neutraal zonder sentimenteel te worden. En goede opvolger van de middag vrouw.