Zoönose Hoe dodelijke ziekten van dier naar mens overspringen

Begin februari 2020 kocht ik de ramsj-editie van dit boek uit 2012 dat toen nog ''Van mens op dier'' heette. Ik kocht het omdat ik in die tijd bij toeval in mijn archief van ''aan te schaffen boeken'' grasduinde en daarin een zeer lovende recensie tegenkwam van het boek, indertijd geschreven door Ellen de Visser van De Volkskrant. De kop van de recensie luidde ''Zoönose'', dus de titel waaronder het boek - heel terecht - nu opnieuw wordt uitgegeven.
Ik was bij lezing meteen gegrepen en ...gealarmeerd. Het RIVM en de toenmalige minister van gezondheid Bruins spraken toen nog de geruststellende woorden dat de epidemie die in Wuhan begonnen was, niet onze kant op zou komen. We weten nu beter.
Het boek, geschreven in 2012, had een vooruitziende blik. De Engelse ondertitel van het boek luidde: ''Animal infections and the next pandemic''. En om te bewijzen hoe goed de schrijver in de toekomst kon kijken, hier twee citaten uit het boek: ''Zal de volgende pandemie veroorzaakt worden door een virus? Zal de volgende pandemie afkomstig zijn van een marktkraam in het zuiden van China?" (pag. 41) en (waar David Quammen een vooraanstaande Amerikaanse viroloog aan het woord laat): ''We zouden eigenlijk een overzichtsartikel over vleermuizen en hun virussen moeten schrijven'' zei hij. ''Dit vleermuiscoronavirus is echt heel interessant'''(pag. 328).
Het laatste geldt zeker ook voor dit boek: echt heel interessant

Geschreven bij Zoönose

E-lezers kunnen zich wat geld besparen door de goedkopere eerdere versie van dit boek "Van dier naar mens" te downloaden. Men mist dan het nawoord (6 pagina's) over de huidige pandemie, maar dat lijkt me niet veel toe te voegen: in een recent interview werd de auteur gevraagd of hij een nieuwe editie overwoog, waarop hij antwoordde "dan voeg ik drie woorden toe: I told you".

Maar een buil zal men zich sowieso niet vallen, want dit is in alle opzichten een enorm goed boek: heel relevant, heel informatief en heel goed geschreven! Een betere gids is nauwelijks denkbaar.

'Zoönose' is zo'n boek waarvan je na lezing denkt 'waarom heb ik dit boek niet veel eerder gelezen?' Nu begrijp ik eindelijk wat de relatie is tussen 'natte markten' in Zuid-China, intensief reizen en het uitbreken van een pandemie.
David Quammen beschrijft in heldere, niet mis te verstane taal hoe infectieziekten als sars, covid, q-koorts, ebola en zelfs de ziekte van Lyme ontstaan en ook waar de oorzaken liggen. Daarbij maakt hij op een haast filmische manier inzichtelijk dat er een verband bestaat tussen onder meer woudkap voor het aanleggen van soya of palmolieplantages, jagen op en massaal binnendringen van leefgebieden van wilde dieren (bushmeat), en uitbraken van ernstige infectieziekten. Voor deskundigen op het gebied van deze infectieziekten was het geen vraag of, maar vooral wanneer The Next Big One zou plaatshebben. Hoewel de boodschap niet een optimistische is, dient Quammen hem op met onderkoelde humor en aan de hand van spannende scenes. Een film als Contagion is er saai bij.

Quammen schreef dit boek al in 2012, maar als je het leest, had het net zo goed de afgelopen maand kunnen zijn geweest. Ik kan dit boek aan iedereen aanraden die meer in de achtergronden wil duiken.

Zoonose is een sterk boek over infecties, met name virussen, die van dieren naar mensen overspringen. Het beschrijft voornamelijk de zoonose geschiedenis van de afgelopen 120 jaar en de zoektocht naar de bronnen van de verschillende infecties. De auteur heeft vele interviews over de hele wereld gehad met wetenschappers en heeft zelf deelgenomen aan veldwerk waarbij virussen in vleermuizen werden opgespoord.
Het boek behandeld de ziekte AIDS als belangrijke zoonose vrij uitgebreid maar verveelt daarin niet. Aan het eind van het boek toon Quammen ons dat Homo Sapiens de outbreak van de laatste eeuw is en dat het gebruikelijk is dat virussen een overpopulatie terugbrengen tot een normaal niveau. Als dierenarts heb ik genoten van dit boek dat zeer onderhoudend geschreven is. Ik denk dat lezers zonder bio opleiding dit boek ook prima kunnen lezen.

Top boek!!!!

Een inhoudelijk goed onderbouwd boek, wat toch wegleest als een goede thriller. Het is daarmee toegankelijk voor zowel de leek als de lezer met iets meer achtergrondkennis (alhoewel het lijkt alsof we momenteel 17 miljoen virologen hebben in Nederland....). Best verontrustend hoe actueel het onderwerp is nu. Geeft stof tot nadenken!

Dit boek is een must read voor een ieder die iets wil begrijpen van zoönoses als covid-19, SARS, AIDS, Ebola etc.
Bijzonder interessant en prettig leesbaar geschreven.

Laat zich, ondanks de enorme hoeveelheid wetenschappelijke informatie, lezen als een spannende roman.
Aanrader voor iedereen die meer wil weten over de (oorzaken) van de huidige en komende pandemieën.

Leest fijn en geeft info voor nu.