Een vrouw op 1000 graden uit de memoires van Herbjorg Maria Bjornsson

Ze was ooit mooi, nu is ze uitgeteerd door longemfyseem.
Ze heeft in de mooiste huizen gewoond, nu slijt ze haar laatste levensdagen in een oude garage.
Ze heeft overal ter wereld gedanst, nu kunnen haar benen haar niet meer dragen.
Ze komt uit een roemruchte IJslandse familie,nu kijkt niemand meer naar haar om.
Het enige dat ze wil is voor Kerst sterven en gecremeerd worden in een oven die gegarandeerd 1000 graden heet is.....

'Een vrouw op 1000° ' is een prachtige roman, waarin we van de hak op de tak door het leven van Here Björnsson springen. Maar telkens keren we terug in het heden, waarin zij op de dood wacht, door haar longemfyseem afhankelijk van de zorg van anderen. Zij, die onafhankelijkheid hoog in het vaandel had staan.
Het boek is niet bepaald een feelgoodroman, maar één die je meesleept door de wereld van Here en de geschiedenis van de 20e eeuw. Van IJsland via het Duitsland in oorlog naar Argentinië tot ze tenslotte weer thuiskomt in IJsland. Al lezend wordt het duidelijk hoe ze van een jong, levenslustig meisje is geworden tot de harde, cynische, rauwe dame die de lezer haar levensverhaal tot het bittere einde toe vertelt.

Vanaf de allereerste bladzijde heeft het boek – en dan met name hoofdpersoon Here – mij geboeid. Here is geen gemakkelijk persoon om mee mee te leven, maar eigenlijk ben ik stiekem een beetje van haar gaan houden. Zij deed mij denken aan een oudere dame die ik ken en die op sommige punten ook ongeveer zo'n levenshouding heeft. Prachtmens, maar geen gemakkelijk mens. Zo is Here ook. De schrijfstijl, waarbij Here de lezer rechtstreeks lijkt aan te spreken, is indringend en trekt je steeds verder mee in het verhaal.
Toch is het ook geen gemakkelijk boek om te lezen. Deels door de eerder genoemde rauwheid, maar ook door de grote sprongen heen en weer in de tijd waardoor je soms heel even de draad van het verhaal kwijt bent. Maar de doorzetter wordt beloond met een boek van uitzonderlijk hoog niveau. Laat je op voorhand niet afschrikken door het grote aantal bladzijden (541), maar dompel je onder in de levensverhalen van Here Björnsson. Ik ben in ieder geval blij dat ik het heb mogen lezen in het kader van 'Een perfecte dag voor literatuur' van NotJustAnyBook.

De IJslandse auteur Hallgrímur Helgason (1955) is een veelzijdig man: schrijver, schilder, cartoontekenaar, essayist. Hij heeft gestudeerd aan de Art Academy of Iceland en later aan de Academy of Fine Arts in München. Hij heeft inmiddels meer dan 20 solo exposities gehad in o.a. IJsland, Boston en Parijs. Zijn debuutroman 'Hella' verscheen in 1990, waarna hij een omvangrijk oeuvre heeft gecreëerd. 'Een vrouw op 1000°' is zijn jongste roman, waarvan de rechten inmiddels aan meer dan 12 landen verkocht zijn.

'Een vrouw op 1000 graden' is de eerste roman die ik lees van Hallgrímur Helgason. Voordien verschenen bij ons ook al '101 Reykjavik' en 'Schoonmaaktips van een huurmoordenaar'. Ik wist niet zo goed wat ik me van het boek moest voorstellen, maar gezien de goede commentaren wilde ik het zeker een kans geven.

'Een vrouw op 1000 graden' gaat over een oude vrouw die vanop haar sterfbed terugkijkt op haar leven. De meeste aandacht gaat naar de periode tijdens de eerste wereldoorlog. Here heeft het niet makkelijk gehad, haar verhaal neemt ons o.a. mee naar Denemarken, Duitsland, Polen, Argentinië, ...

Na de eerste 100 pagina's (ik zeg maar wat) lijkt het wel of je begint aan een heel ander boek, na een eerder moeizaam begin krijg je dan een vlot leesbaar en interessant verhaal te lezen. Heel wat keren wordt er naar het werk van Laxness verwezen, wat ik best wel opvallend vond, aangezien ik binnenkort 'Onafhankelijke mensen' van net deze Laxness wil gaan lezen.

Ik had al gehoord dat de vertalingen van Marcel Otten garant staan voor een goede kwaliteit, en ja hoor, wat een huzarenstukje moet het vertalen van dit boek geweest zijn, niet altijd even makkelijk die zinnen die Helgason uit zijn mouw schudt. Jammer natuurlijk van die d/t-fout zes pagina's voor het einde, in een boek waarin mij voor de rest geen enkele schrijf- of taalfout opgevallen is.

Vier sterren voor deze Helgason.

Dit boek getuigt van een ongebreidelde fantasie. Dit maakt het tot een boeiend geheel dat ik moeilijk tussentijds kon wegleggen.